Với sự xuất hiện của smartphone nói chung và iPhone nói riêng, hành tinh xanh này của chúng ta đã được "cứu vãn" như thế nào nhờ sự tiến bộ về công nghệ?
Kể từ khi được ra mắt lần đầu tiên cách đây 12 năm, Apple đã bán được tới hơn 2 tỷ chiếc iPhone cho người dùng. Đây dường như là một tin xấu cho hành tinh của chúng ta, bởi để tạo ra được những chiếc smartphone nói chung và iPhone nói riêng, cần phải có rất nhiều kim loại, nhựa, kính và nhiều tài nguyên thiên nhiên khác.
Một vài trong số những linh kiện đó, bao gồm cả coban, được khai thác hoàn toàn bằng tay, thậm chí là từ bàn tay của trẻ em tại các quốc gia nghèo nàn như Cộng hòa Dân chủ Công-gô. Một vài số khác, như các nguyên tố quý hiếm, thì lại có nguồn cung ứng cực kỳ hiếm. Một nghiên cứu của Hiệp hội Hóa học châu Âu mới đây đã chỉ ra rằng nhân loại có thể bị đe dọa nghiêm trọng nếu những nguyên tố quý hiếm này trở nên cạn kiện trong vòng 1 thế kỷ nữa.
Không chỉ vậy, để chế tạo được các thiết bị smartphone, điện năng sử dụng là một phần không thể thiếu, vốn được tạo ra từ việc đốt các nhiên liệu hóa thạch trên khắp thế giới. Theo tính toán, một người dùng smartphone nhiều sẽ tiêu thụ một lượng điện hàng năm tương đương với một chiếc tủ lạnh. Nền kinh tế kỹ thuật số, mà iPhone là một phần trong đó sử dụng khoảng 10% lượng điện năng trên hành tinh này.
Steve Cichon, một nhà lịch sử học kiêm nhà văn vào năm 2014, ông đã mua một tờ báo Buffalo News cũ từ năm 1991. Ở mặt sau của tờ báo, ông ta thấy nhà bán lẻ Radio Shack đăng một đoạn quảng cáo cho các thiết bị điện tử mà họ bán: "Có 15 loại thiết bị điện tử trên trang quảng cáo này và 13 trong số đó nằm ngay trong túi bạn hàng ngày".
Những thiết bị công nghệ đã biến mất nhờ iPhone mà Cichon dùng hàng ngày bao gồm máy tính (toán), máy quay phim, radio, điện thoại di động và thiết bị ghi âm. Dù mẩu quảng cáo trên tờ báo năm 1991 đó không liệt kê la bàn, camera, phong vũ biểu, áp kế, gia tốc kế và GPS nhưng chúng cũng biến mất nhờ sự xuất hiện của iPhone và các smartphone khác.
Phát hiện này của Cichon cho thấy một khía cạnh tiêu cực từ việc sản xuất ra 2 tỷ chiếc iPhone đã gây hại như thế nào tới sự phát triển của hành tinh xanh này. Tuy nhiên, thay vào đó, chúng ta nên suy nghĩ theo chiều hướng tích cực hơn, đó là việc nếu không có 2 tỷ chiếc iPhone đó, thì loài người đã phải sản xuất ra bao nhiêu thiết bị riêng lẻ khác trong vòng 12 năm qua? Số lượng linh kiện dùng để sản xuất ra rất rất nhiều thiết bị điện tử đó khi không có iPhone có lẽ còn nhiều hơn khi sản xuất ra 2 tỷ chiếc smartphone thông minh.
Lấy ví dụ cụ thể, doanh số máy ảnh PnS (Point and Shoot), máy quay phim, film và các loại băng đĩa đã giảm đáng kể trong nhiều năm trở lại đây, không phải bởi vì chúng ta không còn muốn chụp hình hay quay phim nữa, mà là bởi sự xuất hiện của smartphone hiện đại đã khiến chúng ta không còn phụ thuộc nhiều và không còn muốn tiêu thụ các loại thiết bị đó nữa, hay còn gọi là phi vật chất hóa (dematerialization). Đây là một khái niệm trong kinh tế xuất hiện từ những năm 1920s, ám chỉ việc dùng ít vật liệu hơn cho nền kinh tế nhưng vẫn sản xuất có hiệu quả và nhiều.
Tại sao lại như vậy? Có 2 nguyên nhân chính ảnh hưởng tới sự "phi vật chất hóa" ở thời điểm hiện tại. Đầu tiên là sự tiến bộ về công nghệ. iPhone và các loại smartphone là ví dụ điển hình của quá trình phi vật chất hóa, nhưng các công nghệ phi vật chất hóa lại ở mọi nơi. Nhờ sự hỗ trợ từ máy tính, con người đã có thể tạo ra những lon nhôm mỏng hơn, xây các tòa nhà nhẹ hơn và làm ra máy móc tiêu thụ ít nhiên liệu hơn. Cảm biến và công nghệ máy học cho phép các cơ sở sản xuất sử dụng năng lượng để hoạt động hiệu quả hơn. Nền nông nghiệp cũng được hưởng lợi khi có thể tăng năng suất trong khi sử dụng ít đất, nước và phân bón hơn. Các công nghệ này yêu cầu lượng tiêu thụ điện rất nhiều, nhưng chúng cũng giúp loài người tiết kiệm năng lượng hơn trong suốt quá trình phát triển.
Nguyên nhân thứ hai tới từ chủ nghĩa tư bản (capitalism), sự cạnh tranh giữa các công ty trong việc cung cấp dịch vụ và sản phẩm cho người tiêu dùng biến việc sử dụng tài nguyên trở nên hiệu quả hơn. Với sự cạnh tranh gay gắt, các công ty không muốn chi quá nhiều tiền, các tiến bộ khoa học và công nghệ cho phép các công ty này vẫn có thể tiếp tục cung cấp dịch vụ, phục vụ nhu cầu của người tiêu dùng hàng ngày mà không phải sử dụng quá nhiều tài nguyên. Điều này dẫn đến hệ quả là nền kinh tế của chúng ta vẫn tiếp tục lớn mạnh theo thời gian trong khi tác động lên hành tinh của chúng ta ít hơn.
Ví dụ điển hình tiếp theo là về bìa các tông. Mặc cho sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử kể từ khi internet ra đời, tổng lượng bìa các tông mà Mỹ sử dụng trong năm 2015 lại ít hơn so với năm 1995. Đúng thế, các trang thương mại điện tử như Amazon hay Lazada vẫn đang hàng ngày đóng gói và vận chuyển những kiện hàng sử dụng bài các tông cho người dùng, nhưng sự cạnh tranh cũng đồng nghĩa với việc mọi người lại đang cố để sử dụng ít bìa các tông hơn, và sự đổi mới trong việc đóng gói và công việc hậu cần cũng dần phát triển để khiến chúng ta sử dụng ít bìa các tông hơn.
Thật vậy, chủ nghĩa tư bản và các tiến bộ khoa học công nghệ đã và đang góp phần giải quyết những thách thức môi trường ở thời điểm công nghệ số hóa như hiện nay, đồng thời bảo vệ các loài động vật đang có nguy cơ tuyệt chủng. Mặc dù vậy, chúng ta sẽ vẫn cần tới những chính sách từ chính phủ các nước nhằm đối phó với những thách thức môi trường khác (như bảo tồn, giới hạn ô nhiễm, bảo vệ trẻ em khỏi sự bóc lột,...). Không chỉ vậy, người dùng cũng có thể yêu cầu các nhà sản xuất thiết bị như Apple có thể tạo ra các thiết bị iPhone có chu kỳ thay thế và nâng cấp lâu hơn, cũng như dễ dàng sửa chữa hơn.
iPhone với hơn 2 tỷ thiết bị đã góp phần "cứu vãn" hành tinh này dù theo cách này hay cách khác. Chúng ta đã và đang ở thời kỳ khai sáng thứ 2 nhờ các thiết bị iPhone. Trong thế kỷ 21, dự đoán thời kỳ khai sáng thứ 2 sẽ lan rộng ra từ Hoa Kỳ, cả các nước phát triển tới các nước đang phát triển với thu nhập bình quân ở mức thấp, và cuối cùng, chúng ta sẽ bước vào kỷ nguyên ổn định và có một mối ràng buộc lành mạnh với Trái Đất này.
Hiện tại, để giúp quý độc giả nắm bắt được những thông tin công nghệ mới nhất, nóng hổi nhất, CellphoneS chính thức thành lập fanpage “Trang tin công nghệ Sforum.vn”, tại đây các thông tin về công nghệ hấp dẫn luôn được cập nhật thường xuyên và liên tục.
Hãy like page Sforum.vn theo đường link sau: https://www.facebook.com/SforumTech.
Hoặc truy cập website Sforum.vn để đọc ngay những tin tức công nghệ cực hot.
Một vài trong số những linh kiện đó, bao gồm cả coban, được khai thác hoàn toàn bằng tay, thậm chí là từ bàn tay của trẻ em tại các quốc gia nghèo nàn như Cộng hòa Dân chủ Công-gô. Một vài số khác, như các nguyên tố quý hiếm, thì lại có nguồn cung ứng cực kỳ hiếm. Một nghiên cứu của Hiệp hội Hóa học châu Âu mới đây đã chỉ ra rằng nhân loại có thể bị đe dọa nghiêm trọng nếu những nguyên tố quý hiếm này trở nên cạn kiện trong vòng 1 thế kỷ nữa.
Không chỉ vậy, để chế tạo được các thiết bị smartphone, điện năng sử dụng là một phần không thể thiếu, vốn được tạo ra từ việc đốt các nhiên liệu hóa thạch trên khắp thế giới. Theo tính toán, một người dùng smartphone nhiều sẽ tiêu thụ một lượng điện hàng năm tương đương với một chiếc tủ lạnh. Nền kinh tế kỹ thuật số, mà iPhone là một phần trong đó sử dụng khoảng 10% lượng điện năng trên hành tinh này.
Steve Cichon, một nhà lịch sử học kiêm nhà văn vào năm 2014, ông đã mua một tờ báo Buffalo News cũ từ năm 1991. Ở mặt sau của tờ báo, ông ta thấy nhà bán lẻ Radio Shack đăng một đoạn quảng cáo cho các thiết bị điện tử mà họ bán: "Có 15 loại thiết bị điện tử trên trang quảng cáo này và 13 trong số đó nằm ngay trong túi bạn hàng ngày".
Những thiết bị công nghệ đã biến mất nhờ iPhone mà Cichon dùng hàng ngày bao gồm máy tính (toán), máy quay phim, radio, điện thoại di động và thiết bị ghi âm. Dù mẩu quảng cáo trên tờ báo năm 1991 đó không liệt kê la bàn, camera, phong vũ biểu, áp kế, gia tốc kế và GPS nhưng chúng cũng biến mất nhờ sự xuất hiện của iPhone và các smartphone khác.
Phát hiện này của Cichon cho thấy một khía cạnh tiêu cực từ việc sản xuất ra 2 tỷ chiếc iPhone đã gây hại như thế nào tới sự phát triển của hành tinh xanh này. Tuy nhiên, thay vào đó, chúng ta nên suy nghĩ theo chiều hướng tích cực hơn, đó là việc nếu không có 2 tỷ chiếc iPhone đó, thì loài người đã phải sản xuất ra bao nhiêu thiết bị riêng lẻ khác trong vòng 12 năm qua? Số lượng linh kiện dùng để sản xuất ra rất rất nhiều thiết bị điện tử đó khi không có iPhone có lẽ còn nhiều hơn khi sản xuất ra 2 tỷ chiếc smartphone thông minh.
Lấy ví dụ cụ thể, doanh số máy ảnh PnS (Point and Shoot), máy quay phim, film và các loại băng đĩa đã giảm đáng kể trong nhiều năm trở lại đây, không phải bởi vì chúng ta không còn muốn chụp hình hay quay phim nữa, mà là bởi sự xuất hiện của smartphone hiện đại đã khiến chúng ta không còn phụ thuộc nhiều và không còn muốn tiêu thụ các loại thiết bị đó nữa, hay còn gọi là phi vật chất hóa (dematerialization). Đây là một khái niệm trong kinh tế xuất hiện từ những năm 1920s, ám chỉ việc dùng ít vật liệu hơn cho nền kinh tế nhưng vẫn sản xuất có hiệu quả và nhiều.
Tại sao lại như vậy? Có 2 nguyên nhân chính ảnh hưởng tới sự "phi vật chất hóa" ở thời điểm hiện tại. Đầu tiên là sự tiến bộ về công nghệ. iPhone và các loại smartphone là ví dụ điển hình của quá trình phi vật chất hóa, nhưng các công nghệ phi vật chất hóa lại ở mọi nơi. Nhờ sự hỗ trợ từ máy tính, con người đã có thể tạo ra những lon nhôm mỏng hơn, xây các tòa nhà nhẹ hơn và làm ra máy móc tiêu thụ ít nhiên liệu hơn. Cảm biến và công nghệ máy học cho phép các cơ sở sản xuất sử dụng năng lượng để hoạt động hiệu quả hơn. Nền nông nghiệp cũng được hưởng lợi khi có thể tăng năng suất trong khi sử dụng ít đất, nước và phân bón hơn. Các công nghệ này yêu cầu lượng tiêu thụ điện rất nhiều, nhưng chúng cũng giúp loài người tiết kiệm năng lượng hơn trong suốt quá trình phát triển.
Nguyên nhân thứ hai tới từ chủ nghĩa tư bản (capitalism), sự cạnh tranh giữa các công ty trong việc cung cấp dịch vụ và sản phẩm cho người tiêu dùng biến việc sử dụng tài nguyên trở nên hiệu quả hơn. Với sự cạnh tranh gay gắt, các công ty không muốn chi quá nhiều tiền, các tiến bộ khoa học và công nghệ cho phép các công ty này vẫn có thể tiếp tục cung cấp dịch vụ, phục vụ nhu cầu của người tiêu dùng hàng ngày mà không phải sử dụng quá nhiều tài nguyên. Điều này dẫn đến hệ quả là nền kinh tế của chúng ta vẫn tiếp tục lớn mạnh theo thời gian trong khi tác động lên hành tinh của chúng ta ít hơn.
Ví dụ điển hình tiếp theo là về bìa các tông. Mặc cho sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử kể từ khi internet ra đời, tổng lượng bìa các tông mà Mỹ sử dụng trong năm 2015 lại ít hơn so với năm 1995. Đúng thế, các trang thương mại điện tử như Amazon hay Lazada vẫn đang hàng ngày đóng gói và vận chuyển những kiện hàng sử dụng bài các tông cho người dùng, nhưng sự cạnh tranh cũng đồng nghĩa với việc mọi người lại đang cố để sử dụng ít bìa các tông hơn, và sự đổi mới trong việc đóng gói và công việc hậu cần cũng dần phát triển để khiến chúng ta sử dụng ít bìa các tông hơn.
Thật vậy, chủ nghĩa tư bản và các tiến bộ khoa học công nghệ đã và đang góp phần giải quyết những thách thức môi trường ở thời điểm công nghệ số hóa như hiện nay, đồng thời bảo vệ các loài động vật đang có nguy cơ tuyệt chủng. Mặc dù vậy, chúng ta sẽ vẫn cần tới những chính sách từ chính phủ các nước nhằm đối phó với những thách thức môi trường khác (như bảo tồn, giới hạn ô nhiễm, bảo vệ trẻ em khỏi sự bóc lột,...). Không chỉ vậy, người dùng cũng có thể yêu cầu các nhà sản xuất thiết bị như Apple có thể tạo ra các thiết bị iPhone có chu kỳ thay thế và nâng cấp lâu hơn, cũng như dễ dàng sửa chữa hơn.
iPhone với hơn 2 tỷ thiết bị đã góp phần "cứu vãn" hành tinh này dù theo cách này hay cách khác. Chúng ta đã và đang ở thời kỳ khai sáng thứ 2 nhờ các thiết bị iPhone. Trong thế kỷ 21, dự đoán thời kỳ khai sáng thứ 2 sẽ lan rộng ra từ Hoa Kỳ, cả các nước phát triển tới các nước đang phát triển với thu nhập bình quân ở mức thấp, và cuối cùng, chúng ta sẽ bước vào kỷ nguyên ổn định và có một mối ràng buộc lành mạnh với Trái Đất này.
Hiện tại, để giúp quý độc giả nắm bắt được những thông tin công nghệ mới nhất, nóng hổi nhất, CellphoneS chính thức thành lập fanpage “Trang tin công nghệ Sforum.vn”, tại đây các thông tin về công nghệ hấp dẫn luôn được cập nhật thường xuyên và liên tục.
Hãy like page Sforum.vn theo đường link sau: https://www.facebook.com/SforumTech.
Hoặc truy cập website Sforum.vn để đọc ngay những tin tức công nghệ cực hot.
Smember
0 Hỏi đáp