Cẩm nang build PC – Phần 4: Ổ cứng HDD và SSD là gì, khác nhau như thế nào và đâu là lựa chọn đúng đắn?

HDD và SSD là gì?

HDD (Hard-Disk Drive) và SSD (Solid State Drive) là tên gọi của hai công nghệ ổ cứng trên máy tính. HDD là loại ổ cứng truyền thống đã tồn tại từ tận năm 1957 cho đến nay khi IBM tung ra ổ có dung lượng 3.75 MB. Trong khi đó, SSD là công nghệ mới hơn rất nhiều, ra mắt người tiêu dùng lần đầu vào năm 1991 với dung lượng 20MB do Sandisk sản xuất.

Dù cả hai loại ổ cứng này đều không ngừng được cải tiến trong hàng chục năm qua, SSD tiến bộ nhanh hơn rất nhiều nhờ nền tảng công nghệ mới hơn hẳn. Ngày nay, doanh thu của ổ SSD đã vượt một chút so với doanh thu của ổ cứng HDD truyền thống. Mặc dù SSD có giá cao hơn, chúng đang thay thế ổ cứng HDD khi người ta chú trọng các yếu tố tốc độ, mức tiêu thụ điện năng, kích thước nhỏ, dung lượng cao và độ bền.

Sự khác nhau giữa HDD và SSD

Sự khác biệt chính của hai loại ổ cứng này đến từ cấu trúc của chúng. Ổ cứng HDD sử dụng các phiến đĩa từ tính và đầu đọc / ghi để hoạt động. Vì vậy, khi bạn bật máy tính, ổ cứng HDD cần một chút thời gian để số vòng quay của ổ đĩa đạt tới mức cần thiết. Trong khi đó, một ổ SSD chỉ sử dụng các chip nhớ và vì thế hoàn toàn không có linh kiện chuyển động nào.

Đây chính là yếu tố tạo ra tất cả những sự khác biệt giữa SSD và HDD, chẳng hạn về tốc độ. Trong ổ cứng HDD truyền thống, quá trình truyền dữ liệu diễn ra tuần tự. Đầu đọc / ghi vật lý phải di chuyển để tìm kiếm vị trí dữ liệu được lưu trữ, và thời gian tìm kiếm này có thể là đáng kể, đặc biệt nếu file trên ổ cứng bị phân mảnh quá nhiều. Bản chất cơ học của đĩa cứng cũng dẫn đến những hạn chế về hiệu suất nhất định.

Trong khi đó thì với ổ SSD, quá trình truyền dữ liệu không cần tuân theo trình tự, mà dữ liệu được truy cập ngẫu nhiên nên nhanh hơn. Tốc độ đọc của nó cũng không thay đổi dù file có bị phân mảnh hay không vì vị trí vật lý của dữ liệu hoàn toàn không quan trọng. Ổ SSD cũng không có đầu đọc / ghi và do đó bạn không cần phải chờ đợi nó di chuyển như khi dùng ổ HDD.

Việc không có bộ phận chuyển động càng làm cho độ tin cậy của SSD cao hơn. Các bộ phận chuyển động trong ổ cứng làm tăng nguy cơ hỏng hóc cơ học vì nhiều lý do khác nhau. Ví dụ ổ HDD có thể bị hỏng hóc do đầu đọc cạ vào bề mặt đĩa khi có tác động lực mạnh, hoặc đơn giản là hao mòn theo thời gian. Các nam châm cực mạnh cũng có thể ảnh hưởng đến dữ liệu được lưu trữ trên các phiến đĩa từ tính của HDD, còn trên SSD thì hoàn toàn không có vấn đề này.

Dĩ nhiên là ổ SSD cũng có thể trục trặc, bởi các chip nhớ flash được sử dụng trong ổ SSD cũng có thể hư hỏng theo thời gian. Tuy nhiên, các nhà sản xuất SSD đã nỗ lực cải thiện chúng nên ngày nay sự hao mòn không còn là vấn đề đáng ngại đối với SSD trong sử dụng thực tế. Ví dụ Seagate bảo hành ổ Firecuda chuẩn nVME của họ trong 5 năm, hoặc 2,550 TB TBW (total byte written) – đồng nghĩa với việc trong 5 năm bảo hành, bạn có thể xóa và ghi lại… 1,400 GB dữ liệu mỗi ngày.

Đâu là lựa chọn đúng giữa HDD và SSD?

Sforum không có một đáp án chung cho câu hỏi này, bởi nó tùy thuộc vào nhu cầu sử dụng của bạn. Không phải ngẫu nhiên mà HDD vẫn tồn tại mặc dù SSD có những ưu điểm vượt trội về mọi mặt như trên. Lý do rất đơn giản: nó rẻ và vẫn đáng tin cậy. Ở cùng một mức dung lượng, ổ SSD đắt hơn HDD vài lần và vì thế nếu bạn chỉ cần lưu trữ dữ liệu hay không đòi hỏi về tốc độ, HDD là lựa chọn tốt hơn.

Ngược lại, nếu bạn là một game thủ “khát” tốc độ, người làm việc dựng phim ảnh, mô hình 3D thì ổ SSD là lựa chọn tối ưu. Game sẽ load mượt hơn, render hoàn thành nhanh hơn, tiết kiệm rất nhiều thời gian cho bạn. Nó cũng nhỏ gọn hơn rất nhiều so với ổ HDD, dù là ổ SSD chuẩn SATA truyền thống hay SSD NVMe thời thượng.

Trước đây, ổ SSD thường không có được dung lượng lớn, nhưng điều này cũng đã trở thành quá khứ. Bạn có thể dễ dàng tìm được SSD 2TB, 4TB trên thị trường. Ngoài ra thì ổ SSD còn có thể phá vỡ rào cản 10TB mà HDD đang gặp phải do giới hạn về kích thước vật lý của ổ HDD và khe HDD trên thùng máy. Thực tế thì hồi năm 2015, Samsung đã tung ra ổ SSD 16 GB dù cái giá của nó ở trên trời.

Lời kết

Như vậy, chúng ta có thể thấy rằng ưu điểm nổi trội nhất của HDD là rẻ, dù khi so về kích thước, dung lượng, độ tin cậy thì SSD đều cao hơn. Tùy theo nhu cầu sử dụng là gì, bạn có thể chủ động lựa chọn một trong hai dạng ổ cứng này, hoặc kết hợp cả hai. Một ổ SSD để cài đặt hệ điều hành và các tựa game thường chơi, trong khi một ổ HDD dung lượng lớn chứa dữ liệu là giải pháp được rất nhiều người sử dụng trong thời điểm hiện tại, bởi nó vừa hiệu quả lại vừa tiết kiệm được rất nhiều kinh phí.