Di sản thế giới kêu cứu! Ổ cứng HDD cũ đang 'xóa sổ' cả lịch sử âm nhạc

Ngành công nghiệp âm nhạc đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng: những bản ghi âm quý giá từ thập niên 90, được lưu trữ trên các ổ cứng kỹ thuật số, đang dần bị hỏng hóc và không thể phục hồi.

Trong những năm 90, việc sử dụng ổ cứng để lưu trữ dữ liệu âm nhạc được coi là bước đột phá công nghệ, mang lại tiện lợi và khả năng lưu trữ lớn hơn so với băng từ và đĩa vinyl. Tuy nhiên, sau hơn ba thập kỷ, nhiều ổ cứng đã xuống cấp nghiêm trọng. Khoảng 20% trong số đó hiện không thể đọc được, đe dọa sự tồn tại của những tác phẩm âm nhạc mang tính lịch sử nếu không có hành động khẩn cấp để bảo tồn.

Nguy cơ mất mát âm nhạc quý giá vì lưu trữ ổ HDD cũ

Nguy cơ mất mát các tài sản âm nhạc từ thập niên 90 đang trở thành một vấn đề lớn đối với ngành công nghiệp âm nhạc. Vào thời kỳ này, nhiều bản ghi âm bắt đầu được lưu trữ dưới dạng kỹ thuật số trên các ổ cứng. Điều này giúp tăng cường khả năng lưu trữ và chia sẻ dữ liệu một cách nhanh chóng. Tuy nhiên, những ổ cứng này không được thiết kế để tồn tại lâu dài, và sau hàng thập kỷ, nhiều thiết bị đã hư hỏng, không thể truy xuất dữ liệu.

Theo các chuyên gia tại Iron Mountain, ước tính khoảng 20% ổ cứng từ giai đoạn này đã không còn hoạt động được, gây ra nguy cơ mất mát các tác phẩm âm nhạc quý giá. Những bản ghi âm lịch sử, từ các album nổi tiếng cho đến những sáng tác chưa được phát hành, đều có nguy cơ biến mất mãi mãi nếu không có các biện pháp phục hồi và bảo tồn kịp thời. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến các nghệ sĩ, nhà sản xuất mà còn gây tổn thất không nhỏ đối với di sản văn hóa âm nhạc của cả một thời đại.

Một trong những vấn đề lớn là nhiều bản ghi này chưa từng được sao lưu hoặc chuyển sang định dạng hiện đại, khiến chúng dễ dàng bị tổn thương trước sự xuống cấp của công nghệ cũ. Mất đi những tài sản âm nhạc này đồng nghĩa với việc một phần lịch sử âm nhạc có thể bị xóa bỏ vĩnh viễn.

Nguyên nhân ổ cứng HDD cũ xuống cấp

Nguyên nhân chính khiến các ổ cứng từ thập niên 90 xuống cấp bắt nguồn từ giới hạn công nghệ vào thời điểm đó. Những ổ cứng này không được thiết kế để lưu trữ lâu dài, và qua nhiều thập kỷ, các yếu tố như hao mòn cơ học, tác động của nhiệt độ, độ ẩm và sự hư hỏng tự nhiên của các bộ phận bên trong đã làm giảm khả năng hoạt động của chúng. Theo thời gian, các thành phần vật lý trong ổ cứng bắt đầu suy thoái, dẫn đến tình trạng không thể truy xuất dữ liệu.

Ngoài ra, định dạng lưu trữ kỹ thuật số thời đó cũng không bền vững như các công nghệ hiện đại. Nhiều định dạng tệp cũ hiện đã lỗi thời, và phần mềm cần thiết để đọc những định dạng này không còn được hỗ trợ. Điều này khiến việc truy xuất dữ liệu từ các ổ cứng cũ trở nên khó khăn hơn rất nhiều. 

Một yếu tố quan trọng khác là sự thiếu chú trọng đến việc bảo trì và sao lưu định kỳ trong những năm đầu của công nghệ kỹ thuật số. Khi các công ty âm nhạc chuyển sang các định dạng mới hơn hoặc tập trung vào những dự án hiện tại, nhiều bản ghi âm cũ đã bị bỏ quên và không được sao chép hoặc chuyển đổi kịp thời, khiến chúng dễ dàng bị tổn thương khi ổ cứng bắt đầu hỏng hóc.

Những giải pháp khẩn cấp

Để đối phó với cuộc khủng hoảng liên quan đến sự xuống cấp của các ổ cứng lưu trữ từ thập niên 90, ngành công nghiệp âm nhạc cần hành động khẩn cấp để bảo vệ các tài sản âm nhạc quý giá. Phân tích của Iron Mountain chỉ ra rằng ngay cả khi ổ đĩa có thể bật nguồn, người dùng vẫn phải đối mặt với hàng loạt thách thức kỹ thuật để khôi phục dữ liệu.

Một trong những trở ngại lớn nhất trong việc khôi phục dữ liệu từ ổ cứng cũ là yêu cầu về phần mềm và plug-in tương thích. Nhiều định dạng tệp âm thanh cũ yêu cầu phần mềm chuyên dụng, vốn đã không còn được hỗ trợ hoặc bị lỗi thời. Để khôi phục các tệp này, các chuyên gia phải tìm cách cập nhật hoặc thậm chí tạo ra phần mềm tùy chỉnh để đọc dữ liệu. 

May mắn là Iron Mountain đã không đứng yên trước cuộc khủng hoảng này mà đầu tư vào các thiết bị đặc biệt có khả năng khôi phục dữ liệu từ các ổ cứng cũ, miễn là đĩa không bị tổn hại quá nghiêm trọng. Điều này mở ra cơ hội để cứu vãn nhiều bản ghi âm quý giá. Nhưng, không phải lúc nào câu chuyện cũng thuận lợi.

Một thách thức không nhỏ là việc thiếu siêu dữ liệu cụ thể để định danh nội dung bên trong các ổ đĩa. Koszela, một chuyên gia từ Iron Mountain, chia sẻ rằng đôi khi tất cả những gì có thể tìm thấy trên nhãn ổ cứng chỉ là vài ký tự viết tắt tên nghệ sĩ, khiến việc đoán mò nội dung bên trong trở thành một trò chơi rủi ro. 

Việc khôi phục những ổ đĩa này thường được kích hoạt bởi nhu cầu thương mại, chẳng hạn như khi có yêu cầu tái phát hành bản phối mới hoặc bản nhập vai. Tuy nhiên, ngay cả khi truy xuất được dữ liệu, nếu những bản ghi này sử dụng định dạng chuyển đổi cũ, việc đưa chúng lên chuẩn độ phân giải cao hiện đại vẫn cần đến một khoản ngân sách không nhỏ. 

Kết luận

Trong bối cảnh các ổ cứng lưu trữ từ thập niên 90 ngày càng xuống cấp, ngành công nghiệp âm nhạc đang đối mặt với một thử thách lớn trong việc bảo tồn di sản âm nhạc quý giá. Mặc dù các thiết bị chuyên dụng của Iron Mountain đã giúp mở ra hy vọng khôi phục dữ liệu, nhưng các vấn đề như thiếu siêu dữ liệu và yêu cầu chuyển đổi định dạng vẫn là rào cản lớn. Việc phục hồi những bản ghi âm từ các ổ cứng cũ không chỉ phụ thuộc vào khả năng công nghệ mà còn vào nguồn lực tài chính và sự ưu tiên từ phía các bên liên quan.

Xem thêm: 

• Ổ đĩa PS5 cháy hàng nhờ PS5 Pro ra mắt, đừng đùa với SONY?
• Xem thêm bài viết chuyên mục Thị trường

Với những bạn đang có nhu cầu tìm mua các loại ổ cứng, đang có nhu cầu tìm một loại phụ kiện lưu trữ đa năng có thể tham khảo qua một vài nội dung dưới đây.