Cẩm nang build PC: Những thuật ngữ CPU có nghĩa là gì?

Ngoài xung nhịp và số nhân, một CPU còn có hàng tá thuật ngữ và thông số khác đi kèm. Để giúp bạn hiểu hết về những thuật ngữ trong cẩm nang Build PC này, Sforum sẽ giải thích chúng một cách đơn giản trong bài viết sau đây. Nếu có lúc nào đó cần tuyển chọn một CPU mới cho mình, ngoài việc tham khảo top CPU chơi game tốt nhất mà Sforum từng giới thiệu, bạn cũng có thể tự chọn bằng cách tham khảo các thông số do nhà phát triển công bố. Tuy nhiên ngoài xung nhịp và số nhân, một CPU còn có hàng loạt thông số khác có thể khiến người dùng không rành phải choáng váng. Trong bài viết này, Sforum xin liệt kê các thuật ngữ rối rắm của CPU cũng như giải nghĩa chúng cho bạn đọc.

Cache

Còn được gọi là Caching, thuật ngữ này được dịch sang tiếng Việt là bộ nhớ đệm. Nó là những chip nhớ nhỏ tốc độ cao được dùng để lưu trữ và thực thi những mệnh lệnh thường gặp nhất. Bộ nhớ đệm càng lớn thì càng chứa được nhiều lệnh và giúp tăng tốc độ xử lý của CPU. Chúng thường được phân cấp thành L1 (level 1), L2, L3; trong đó L1 nhỏ nhất nhưng nhanh nhất và L3 lớn nhất nhưng chậm nhất.

Clock speed

Còn được gọi là xung nhịp, clock speed cho biết tốc độ xử lý của CPU, được đo bằng Hertz (Hz). Mỗi Hertz tương đương với 1 mệnh lệnh, nên khi một CPU máy tính có tốc độ 3.7GHz, chúng ta biết rằng nó có thể thực hiện 3.7 tỉ lệnh mỗi giây. Đây là con số từng một thời được xem là tiêu chí duy nhất để đánh giá tốc độ một CPU, cho đến khi các CPU đa nhân ra đời.

Core

Core có nghĩa là nhân. Một CPU hiện đại có thể được cấu thành từ 2 đến… hơn 70 nhân (trong trường hợp các siêu máy tính), nhưng trong vai trò người dùng bình thường, chúng ta thường có từ 4 đến 8 nhân trong CPU của mình. Một số CPU cao cấp hiện tại đã lên đến mức 16 nhân.

Heat sink

Trong trường hợp của CPU, heat sink được dùng để chỉ tản nhiệt khí – một lõi đồng hoặc nhôm được gắn dưới một quạt tản nhiệt có nhiệm vụ làm mát CPU. Nhiều CPU xịn ngày nay không được bán kèm món linh kiện này nên người dùng sẽ phải tự mua một tản nhiệt rời.

Socket

Nói nôm na, socket là vị trí dành riêng cho CPU trên bo mạch chủ. Socket thường có cần gạt hoặc lẫy để khóa chặt CPU vào mainboard, không cho phép nó di động để giữ kết nối ổn định tránh trục trặc, hư hại vật lý. Có nhiều dạng socket khác nhau mà chúng tôi sẽ chia sẻ thêm dưới đây.

LGA, PGA, BGA

Đây là từ viết tắt chỉ phương thức mà CPU tiếp xúc với mainboard. LGA (Land Grid Array) là thuật ngữ của Intel khi các chân nằm trên mainboard và là một phần của socket, còn CPU có các điểm tiếp xúc. PGA (Pin Grid Array) là của AMD khi các chân nằm trên CPU còn mainboard có lỗ cho chúng. Riêng BGA là trường hợp CPU được hàn chết lên bo mạch chủ, thường thấy trên laptop.

Mỗi hãng lại có nhiều chuẩn khác nhau, ví dụ Intel có LGA 775, LGA 1200, LGA 1700,… Con số nằm sau chữ LGA cho biết số chân mà socket sở hữu. AMD đặt tên cho chuẩn của mình bằng chữ cái và hiện tại thì chuẩn mới nhất là AM5, với 1718 chân. Tạm thời các CPU và mainboard chuẩn này còn chưa được bán ra thị trường, nên chuẩn AM4 vẫn là phổ biến nhất.

TDP

Thermal Design Power hay Thermal Design Point - viết tắt TDP - là để chỉ nhiệt lượng. Nó có thể xuất hiện trên CPU, CPU, mainboard hay bất kỳ linh kiện tạo ra nhiệt nào trong máy tính. Trong trường hợp của CPU, nó cho biết nhiệt lượng lớn nhất mà CPU này có thể tạo ra khi vận hành. Con số này có ích khi bạn cần tìm mua một heatsink phù hợp cho CPU. Ví dụ một CPU Ryzen 9 3950X có TDP vào khoảng 105W, còn Ryzen 5 3600X là 95W.

Hyper-Threading (hoặc SMT)

Khi được Intel phát minh vào đầu thế kỷ 21, công nghệ siêu phân luồng Hyper-Threading là một bước nhảy vọt giúp CPU có thể xử lý hai mệnh lệnh cùng lúc. AMD cũng có công nghệ tương tự và họ gọi nó là Simultaneous Multi-Threading hay SMT.

Thread

Từ chữ Hyper-Threading nêu trên, hẳn bạn có thể đoán ra Thread là luồng xử lý dữ liệu trong một CPU. Các CPU cũ hơn chỉ chạy được một thread mỗi nhân, nhưng nhờ Hyper-Threading (hoặc SMT), mỗi nhân CPU có thể chạy 2 thread và tăng tốc độ xử lý lên đáng kể.

Turbo Boost

Đây là công nghệ của Intel cho phép CPU chạy ở xung nhịp (clock speed) cao hơn mức được ấn định sẵn khi vận hành các tác vụ nặng, ví dụ chơi game. AMD cũng có tính năng tương tự và thường thì chúng ta dùng chung thuật ngữ này cho CPU từ cả hai nhà sản xuất.

Lời kết

Hi vọng rằng với những thông tin được Sforum cung cấp trong bài viết này, bạn đã biết rõ hơn về các thuật ngữ xuất hiện trong thông số của một CPU. Nếu cần được giải thích thêm hoặc phát hiện ra có điều cần bổ sung, hãy cho Sforum biết ngay trong phần bình luận cuối bài nhé!

[Product_Listing categoryid='934' propertyid=' customlink='https://cellphones.com.vn/may-tinh-de-ban/pc-gaming.html' title='Danh sách PC Gaming đang được quan tâm nhiều tại CellphoneS']