Chữ ký số là gì? Phân loại, lợi ích và quy trình khởi tạo

Chữ ký số là gì? Đây là một thiết bị mã hóa dữ liệu, có chứa thông tin của doanh nghiệp hoặc cá nhân và được dùng để thay thế chữ ký bằng tay. Để hiểu rõ hơn thuật ngữ, đặc điểm nổi bật của dịch vụ chứng thực, phương thức đăng ký chữ ký số, token là gì, bạn hãy cùng Sforum tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé. 

Chữ ký số là gì?

Chữ ký số có thể hiểu là một loại chữ ký điện tử được mã hóa và sẽ được giải với một cặp khóa. Ví dụ người A sử dụng chữ ký số và gửi cho người B. Người B sẽ nhận được chữ ký đó cùng với cặp khóa của người A và sử dụng cặp khóa đó để giải mã hóa chữ ký nhằm sử dụng cho các hợp đồng không thể ký trực tiếp. Loại chữ ký này có nhiều ưu điểm hơn so với chữ ký thông thường. Vậy ưu điểm của chữ ký token là gì?

• Tính bảo mật: Loại chữ ký này muốn giải được phải có khóa riêng nên hacker sẽ không thể ăn cắp được.
• Tính chống chối bỏ: Chữ ký số khi đã ký vào hợp đồng online thì không thể xóa được và hợp đồng đó không thể bị chối bỏ.
• Tính xác thực: Bạn có thể xác thực người dùng chữ ký số là ai với chứng thư số.
• Tính toàn vẹn: Chỉ có người nhận file chữ ký số mới có thể mở file nên dữ liệu trong file sẽ luôn được toàn vẹn.

Chữ ký số là loại chữ ký điện tử được mã hóa và giải với một cặp khóa

Muốn sử dụng được chữ ký số như hiện nay thì ít nhất bạn phải có một cái USB. Nếu muốn mua USB thì bạn hãy lựa chọn ở link sau:

[Product_Listing categoryid="661" propertyid="" customlink="https://cellphones.com.vn/phu-kien/the-nho-usb-otg/usb.html" title="Danh sách USB giá tốt tại CellphoneS"]

Phân biệt chữ ký số và chứng thư số 

Chữ ký số có một bộ phận chứa các thông tin định danh của người chủ sở hữu gọi là chứng thư số. Cụ thể, chứng thư số sẽ bao gồm những nội dung như sau:

• Số seri. 
• Khóa công khai.
• Thông tin cá nhân của chủ chữ ký số.
• Tên cơ quan chứng thực chữ ký. 
• Chữ ký của đơn vị chứng thực.
• Những hạn chế khi dùng chữ ký số về chức năng và phạm vi.
• Thời gian sử dụng.
• Những hạn chế của tổ chức chứng thực về trách nhiệm pháp lý. 
• Thuật toán mật mã.
• Một số nội dung Bộ Thông tin và Truyền thông yêu cầu.

Phân biệt chứng thư số và chữ ký số

Các loại chữ ký số phổ biến nhất hiện nay

Ngoài thuật ngữ, đặc điểm nổi bật của chữ số ký token là gì, những loại chữ số ký phổ biến hiện nay cũng được nhiều người tìm hiểu. Chữ ký này bao gồm 4 loại chính là USB Token, Smartcard, HSM và chữ ký số từ xa với các đặc điểm riêng biệt như sau:

USB Token

Đây là loại dùng USB token có cài sẵn những thông tin riêng của chủ chữ ký đã được mã hóa. Loại chữ ký số này đã có từ lâu và cũng được đa số mọi người sử dụng cho đến hiện nay. Để sử dụng loại này, bạn cần cài đặt một phần mềm chuyên dụng, sau đó cắm USB vào máy tính và đăng nhập. 

Chữ ký số USB Token

Smartcard

Loại chữ ký số này có ưu điểm là hỗ trợ người dùng sử dụng mọi lúc mọi nơi do được tích hợp trên sim điện thoại. Tuy nhiên, nếu điện thoại nằm ngoài vùng phủ sóng, bạn có thể gặp một số trở ngại khi ký số như thời gian load chậm hơn hoặc thậm chí là không thể thực hiện. Một nhược điểm khác của loại này đó là bị phụ thuộc vào sim của nhà mạng. 

HSM

Với loại này thì phải dùng thiết bị HSM để chứa cặp khóa với chứng thư số. Chữ ký HSM thường được cài cho các phần mềm chữ ký số mà người dùng đòi hỏi khả năng xác thực và mã hóa rất nhanh. 

Hiện nay, để dùng được loại khóa này trên các thiết bị thông thường, chữ ký HSM thường được làm dưới dạng một thẻ PCMCIA hoặc PCI. Đặc biệt, nếu xài loại chữ ký này thì bạn có thể ký cả ngàn chữ mỗi lần chứ không chỉ 4 - 5 chữ như USB Token. 

Chữ ký số từ xa

Loại chữ ký số này ứng dụng điện toán đám mây nên bạn có thể sử dụng ở mọi địa điểm và ở trên nhiều thiết bị khác nhau. Đặc điểm này được đánh giá là ưu điểm nổi bật nhất của chữ ký số từ xa vì có thể khắc phục được nhược điểm chỉ hỗ trợ ký số trên một số thiết bị nhất định của các loại trên. Tuy nhiên, loại này hiện không được nhiều người sử dụng vì vấn đề bảo mật dữ liệu vẫn chưa đảm bảo. 

Tìm hiểu chữ ký số từ xa

Mô hình hoạt động chữ ký số

Để biết phương thức xác thực chữ ký số là gì thì bạn phải biết mô hình hoạt động của chữ ký số, cụ thể như sau:

• Thông tin của chủ chữ ký số sẽ được mã hóa và được bảo vệ bằng mã khóa cá nhân. Nếu muốn ký số, bạn phải sử dụng khóa công khai để đăng nhập và thực hiện. 
• Khi mã khóa lớp công khai trùng với mã hóa cá nhân, chủ chữ ký số có thể bằng đầu sử dụng một thiết bị vật lý như USB Token, thẻ PCMCIA, card PCI,... để thực hiện.
• Chủ chữ ký số tiến hành ký số lên các loại tài liệu. 

Mô hình hoạt động của chữ ký số

Mục đích sử dụng chữ ký số là gì?

Nếu bạn chưa rõ mục đích sử dụng chữ ký số là gì thì hãy tham khảo thông tin dưới đây:

• Dùng để ký vào các bản kê khai, tờ khai về nghĩa vụ tài chính trong thuế, hải quan, giao dịch chứng khoán, ngân hàng,...
• Ký kết hợp đồng làm ăn.
• Dùng để ký các loại giấy tờ về đăng ký kinh doanh.
• Hỗ trợ cho quá trình trao đổi dữ liệu, tuyên truyền thông tin diễn ra một cách nhanh chóng, minh bạch và công bằng. 
• Dùng trong một số trường hợp chỉ có thể dùng loại chữ ký này như kê khai thuế qua mạng, doanh nghiệp dùng hóa đơn điện tử và kê khai bảo hiểm xã hội điện tử. 

Chữ ký số được sử dụng với nhiều mục đích khác nhau

Giá trị pháp lý và điều kiện đảm bảo an toàn chữ ký số

Chữ ký số sẽ có hiệu lực y như chữ ký thông thường nếu hội tụ đủ các điều sau:

• Được tạo khi chứng thư số vẫn chưa hết hạn dùng và có thể kiểm tra khóa công khai.
• Duy nhất người ký số mới quản lý được khóa bí mật.
• Phải dùng khóa bí mật mới tạo được. Lưu ý là khóa này phải phù hợp với khóa công khai. Chứng thư này chỉ được cấp bởi cơ quan có thẩm quyền. 

Lợi ích khi sử dụng chữ ký số là gì?

Chữ ký số ngày càng được nhiều cá nhân và tổ chức lựa chọn bởi có nhiều ưu điểm nổi bật giúp tiết kiệm, thời gian và nhiều vấn đề khác. Vậy lợi ích khi dùng dịch vụ chứng thực chữ ký số là gì? Sforum sẽ gửi đến bạn câu trả lời qua phần thông tin dưới đây:

Tiết kiệm thời gian

Việc sử dụng chữ ký số sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian trong việc ký các loại hợp đồng, tài liệu, giao dịch,... Nếu như với chữ ký bằng tay, bạn phải đi in văn bản hay phải trực tiếp đến gặp đối tác để ký kết thì chữ ký số sẽ khắc phục được những nhược điểm này. Chỉ cần ngồi ở nhà hay văn phòng, bạn có thể ký cùng lúc nhiều tài liệu khác nhau thông qua thiết bị vật lý chuyên dụng, có mạng.

Tiết kiệm chi phí 

Hiện nay, các doanh nghiệp, tổ chức thường vẫn lưu trữ các văn bản giấy để kiểm tra lại thông tin. Việc này vừa tốn tiền để in ấn, chuyển phát tài liệu vừa tốn không gian lưu trữ. Khi sử dụng chữ ký số, mọi văn bản đều vẫn có hiệu lực và được lưu trữ theo cách điện tử hóa, qua đó giúp các doanh nghiệp và tổ chức có thể tiết kiệm một khoản tiền nhất định.

Tính bảo mật cao

Chữ ký số được ứng dụng công nghệ mã hóa hiện đại với 2 lớp bảo mật, đảm bảo mọi thông tin cá nhân của người chủ sở hữu sẽ không bị rò rỉ ra bên ngoài. Theo đó, chỉ có người nhận được mới xem các thông tin trong văn bản đã được ký số. 

Đảm bảo tính pháp lý trong giao dịch điện tử

Giá trị pháp lý của chữ ký số và chữ ký tay hay dấu mộc là tương đương nhau. Do đó, chữ ký số cũng là cơ sở để khẳng định một văn bản có minh bạch hay có giá trị trước pháp luật hay không. Nếu có sự tranh chấp, các bên đã ký số đều có nghĩa vụ thực hiện hoặc hưởng lợi với các điều ghi rõ trong văn bản. 

Ngăn chặn giả mạo chữ ký

Hiện nay, chữ ký tay hoàn toàn có thể giả mạo được theo nhiều phương pháp khác nhau. Trong khi đó, việc giả mạo chữ ký số gần như là không thể bởi loại chữ ký này được ứng công nghệ bảo mật cao với 2 mã khóa. 

Xác định tính toàn vẹn và nguồn gốc của một tài liệu

Tính toàn vẹn và nguồn gốc của tài liệu được phản ánh thông qua việc chữ ký số cho biết danh tính của người ký và sau khi ký thành công, bạn không thể chỉnh sửa văn bản. Nếu có dấu hiệu của việc chỉnh sửa, mọi dữ liệu sẽ bị vô hiệu hóa và tài liệu đó không còn giá trị pháp lý. 

Quy trình khởi tạo chữ ký số

Nếu còn băn khoăn chưa biết các bước đăng ký chữ ký số token là gì thì bạn hãy tham khảo 4 bước dưới đây:

Bước 1: Chọn đơn vị đã được cho phép cấp loại chữ ký này. 

Bước 2: Chuẩn bị các loại giấy tờ để tiến hành đăng ký chữ ký số như CCCD, hộ chiếu, giấy phép kinh doanh,...

Bước 3: Gọi điện hoặc đến đơn vị cung cấp dịch vụ chữ ký số để lựa chọn gói dịch vụ, sau đó nộp hồ sơ và xác thực thông tin. 

Bước 4: Nếu mọi thông tin đã được xác thực là chính xác, đơn vị cung cấp dịch vụ sẽ cấp chứng thư số và đưa lại cho khách hàng. 

Chi phí sử dụng chữ ký số

Mỗi đơn vị cung cấp dịch vụ sẽ đưa ra mức chi phí sử dụng chữ ký số khác nhau. Đồng thời, giá gia hạn dùng chữ ký số cũng có sự thay đổi giữa các gói như cá nhân, tổ chức, cá nhân trong tổ chức,... Thông thường, mức chi phí sử dụng chữ ký số sẽ dao động trong khoảng 400.000 - 13.750.000 đồng/năm. 

Sforum đã gửi đến bạn thông tin giải đáp chữ ký số là gì. Hy vọng rằng qua bài viết trên, bạn sẽ nắm rõ thuật ngữ, đặc điểm nổi bật của dịch vụ chứng thực, phương thức đăng ký chữ ký số, token là gì. Nếu muốn xem nhiều kiến thức khác liên quan đến công nghệ, hãy xem các bài viết sau của Sforum nhé.