Trong thời gian qua, vấn đề gia tăng độ ô nhiễm không khí đến mức nguy cấp tại khu vực Đông Nam Á nói riêng và các tỉnh thành tại Việt Nam nói chung đã ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe của cộng đồng.
Vấn đề ô nhiễm không khí đang trở thành một trong những chủ đề được quan tâm nhiều nhất ở thời điểm hiện tại. Hình ảnh về mức độ ô nhiễm không khí được cung cấp bởi website giám sát chất lượng không khí AirVisual đang được chia sẻ rất nhiều trên các mạng xã hội. Thủ đô Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh nằm trong những khu vực có mức độ ô nhiễm cao nhất thế giới. Đỉnh điểm là thủ đô Hà Nội khi chạm tới mức ô nhiễm tím.
Chỉ số ô nhiễm không khí đạt mức độ rất cao ảnh hưởng nguy hại tới sức khỏe của cộng đồng, đây chính là thời điểm mọi người cần có những biện pháp đặc biệt để bảo vệ sức khỏe của bản thân.
Ô nhiễm không khí hiện nay được chia làm nhiều loại và loại ô nhiễm nổi bật nhất đang hoành hành tại các thành phố lớn trong thời gian này đó là ô nhiễm bụi và bụi mịn, bụi siêu mịn. Đây cũng là những tác nhân gây ảnh hưởng rất xấu đến sức khỏe của mọi người.
Mọi người ra đường tại các thành phố có mức độ ô nhiễm không khí cao có thể quan sát được những vùng bụi khiến bầu không khí trở nên đục hơn, gây cản trở tầm nhìn. Thực chất bụi có kích thước rất nhỏ tuy nhiên nồng độ quá cao nên chúng ta có thể hoàn toàn quan sát bằng mắt thường với quy mô lớn.
Bụi mịn và bụi siêu mịn là loại bụi có kích thước rất nhỏ, chỉ khoảng vài micromet. Điểm nguy hiểm của bụi mịn đó chính là khối lượng rất nhẹ, rất khó có thể lắng trong không khí nên thường xuyên ở trạng thái lơ lửng dễ dàng xâm nhập vào mọi nơi.
Các loại bụi khác có kích thước lớn hơn chủ yếu gây khó chịu trong chốc lát, không ảnh hưởng quá nhiều tới sức khỏe trong thời gian lâu dài. Trong đa số trường hợp, các loại bụi từ lớn tới nhỏ đều có thể được ngăn chặn xâm nhập cơ thể bằng những chiếc khẩu trang bình thường và thậm chí hệ thống lọc của hệ hô hấp cơ thể cũng có khả năng đào thải loại bụi này.
Tuy nhiên, với loại bụi siêu mịn, có kích thước chỉ khoảng 2.5 micromet (hay còn được gọi là Pm2.5) nên rất dễ dàng xuyên qua các khe hở rất nhỏ để xâm nhập vào cơ thể. Nguy hiểm hơn, một khi loại bụi này đi vào trong cơ thể của con người thì rất khó có thể đi ra, hay nói cách khác là sẽ tồn tại trong cơ thể chúng ta.
Bụi siêu mịn dù có kích thước nhỏ nhưng vẫn ở trạng thái thể rắn, vì thế sau khi xâm nhập cơ thể, bụi sẽ theo các đường tuần hoàn máu luân chuyển đến các mô, các tế bào, các bộ phận, thậm chí có thể là não. Từ đó, bụi sẽ trở thành một vật cản trong quá trình trao đổi chất của cơ thể. Về lâu dài, bụi trong cơ thể sẽ là tác nhân rất lớn khiến sức khỏe mọi người suy giảm.
Về nguyên nhân dẫn đến vấn đề ô nhiễm không khí nghiêm trọng ở thời điểm hiện tại, theo chia sẻ của Chánh Văn phòng UBND TP Hà Nội Vũ Đăng Định với báo Đại Đoàn Kết, có 12 nguyên nhân tác động chính đến tình trạng này. Có thể kể đến một số nguyên nhân mà chắc chắn trong chúng ta ai cũng thường xuyên nhìn thấy như: đun bếp củi, bếp than; đốt rơm rạ; phá dỡ công trình xây dựng; khói bụi từ các khu vực sản xuất; thu gom rác thải chưa được xử lý. Thậm chí cả tình trạng chuyển mùa (thời tiết) cũng ảnh hưởng tới vấn đề ô nhiễm không khí trên địa bàn.
Điều mọi người cần quan tâm nhất trong tình trạng ô nhiễm không khí gia tăng đó chính là sức khỏe của chính bản thân mỗi cá nhân. Bên cạnh đó, chúng ta cũng cần hạn chế tối đa các hành động tạo ra khói bụi không cần thiết để góp phần nào giảm nồng độ bụi trong không khí.
Một số phương pháp có thể tham khảo để bảo vệ sức khỏe ở môi trường ô nhiễm bụi
Hạn chế ra đường trong những ngày ô nhiễm đỉnh điểm
Để biết được tình trạng ô nhiễm không khí, mọi người cần theo dõi cập nhật thông tin thường xuyên qua ứng dụng AirVisual. Hiện nay, các trang thông tin trên mạng xã hội cũng như các chương trình cảnh báo về độ ô nhiêm không khí cũng xuất hiện rất nhiều. Mọi người có thể theo dõi đễ đưa ra những phương án phòng ngừa tốt nhất.
Vào những ngày độ ô nhiễm không khí cao, nồng độ bụi đạt mức đỉnh điểm, mọi người chỉ ra đường khi có việc thật sự cần thiết. Tuy nhiên, chúng ta thường xuyên phải tham gia giao thông trên đường vào những thời điểm rất đông đúc như giờ tan tầm và số lượng người sử dụng xe máy là rất lớn. Vì thế mọi người cần trang bị cho mình những đồ dùng bảo vệ cần thiết khi ra đường, đặc biệt là khẩu trang.
Lựa chọn loại khẩu trang chống bụi mịn
Những loại khẩu trang trên thị trường hiện nay như khẩu trang y tế hay khẩu trang vải thông thường không thể lọc được bụi mịn và bụi siêu mịn, chỉ có khả năng lọc được những loại bụi có kích thước lớn hơn. Các kẽ hở trên khẩu trang cũng như những khe hở ở nơi tiếp xúc giữa khẩu trang và mặt là đủ lớn để bụi mịn và bụi siêu mịn theo các đường không khí do mọi người hít thở xâm nhập vào cơ thể.
Mọi người nên sử dụng loại khẩu trang có kim loại nẹp viền mũi, có thể bịt kín được phần tiếp xúc giữa khẩu trang và mặt. Chúng ta cũng nên ưu tiên các loại khẩu trang có van thở 1 chiều và có khả năng lọc được bụi mịn.
Những chiếc khẩu trang này có nhiều mức giá, từ vài chục nghìn đến vài trăm nghìn, thậm chí là cả triệu đồng. Tùy vào khả năng kinh tế, mọi người nên sắm cho mình và người thân những loại khẩu trang như trên để bảo vệ sức khỏe một cách tối đa trong môi trường ô nhiễm không khí trầm trọng.
Sử dụng các loại máy lọc không khí tại nhà
Trong những thời điểm ô nhiễm không khí được cảnh báo đạt mức nguy hiểm, mọi người ở nhà nên đóng kín cửa để hạn chế lượng bụi xâm nhập vào nhà một cách tối đa. Và nều có thể, chúng ta nên trang bị trong nhà một chiếc máy lọc không khí.
Máy lọc không khí hiện tại được chia thành 2 loại dựa theo cách thức hoạt động, đó là lọc chủ động bằng màng lọc bụi và lọc bị động bằng cách ion hóa không khí.
Về loại thứ nhất, máy lọc không khí chủ động. Phương thức hoạt động của loại máy này tương tự với máy lọc nước. Cấu tạo cơ bản của máy lọc không khí chủ động bao gồm 3 bộ phần chính là 1 quạt thổi hoặc hút, màng lọc và khung máy.
Bộ phận màng lọc của loại máy này thường được thiết lập bằng 3 lớp lọc cơ bản. Lớp lưới thứ nhất có tác dụng để cản các dị vật có kích thước lớn hơn bụi. Sau đó không khí sẽ được lọc qua một lớp mang tên HEPA/EPA có tác dụng lọc đến 99% các loại bụi trong không khí. Một số loại máy lọc không khí chủ động trên thị trường được trang bị lớp HEPA/EPA có khả năng lọc tới 99.95% bụi mịn.
Không khí sau khi đã được lọc qua 2 lớp dị vật và bụi sẽ tiếp tục được chuyển đến lớp thứ 3, lớp than hoạt tính để hút các chất hữu cơ, mùi lơ lửng trong không khí.
Loại thứ 2 là máy lọc không khí bị động. Loại máy này sử dụng phương thức hoạt động ion hóa không khí. Máy lọc sẽ làm nhiễm điện các thành phần lơ lửng trong không khí. Nếu các hạt bụi nhiễm điện, chúng sẽ có khả năng hút các phần tử xung quanh tạo thành một khối lớn hơn, có khối lượng nặng hơn và lắng dần xuống nền nhà. Một tác dụng nữa của các hạt tĩnh điện đó là có thể diệt vi khuẩn xung quanh.
Nói về mức độ lọc không khí hiệu quả, chắc chắn máy lọc bị động không đạt được năng suất tốt như máy chủ động lọc bằng lưới. Nhưng một điểm mạnh của máy lọc bị động là có thể diệt vi khuẩn bằng hạt tĩnh điện. Vì vậy, để mang đến những sản phẩm lọc không khí tốt nhất cho người dùng, nhiều nhà sản xuất đã kết hợp khả năng ion hóa vào máy lọc chủ động bằng lưới.
Lưu ý, mọi người nên mua các loại máy lọc không khí mới, sử dụng màng lọc mới. Và trong quá trình sử dụng phải thay màng lọc định kỳ. Thời hạn sử dụng của một lớp lưới lọc thường từ 6 tháng tới 1 năm. Tuy nhiên, với thời điểm ô nhiễm quá nặng chúng ta có thể rút ngắn thời gian thay tấm lưới lọc để máy hoạt động hiệu quả hơn.
Hiện nay, CellphoneS cũng đã kinh doanh một số loại máy lọc không khí đến từ các thương hiệu quen thuộc như Xiaomi, Sharp… để giúp người dùng có thể bảo vệ sức khỏe bản thân và những thành viên trong gia đình. Quý bạn đọc có thể tham khảo các loại máy lọc không khí theo đường link dưới đây.
_ Tham gia group Thảo luận công nghệ CellphoneS: Tại đây
_ Like/follow fanpage Sforum.vn: FB.com/SforumTech
