Qualcomm đang chậm lại hay các đối thủ đã bắt đầu đuổi kịp?

Theo nhiều báo cáo vào tháng 12 năm 2020, MediaTek lần đầu tiên kể từ khi sát nhập, xuất xưởng nhiều chip hơn Qualcomm trong quý 3 2020.

Không chỉ MediaTek, các bộ xử lý Exynos của Samsung được cho là kém hơn Qualcomm đột nhiên bắt đầu tốt hơn rất nhiều. Khoảng cách hiệu suất giữa chip Qualcomm và các sản phẩm từ các đối thủ cạnh tranh ở mức thấp nhất mọi thời đại.

Thách thức một sự độc quyền trong thời gian tới

Nhìn từ bên ngoài, sự cạnh tranh trong lĩnh vực chip di động có vẻ khá lành mạnh. Ngành công nghiệp chủ yếu gồm năm công ty: Qualcomm, Samsung (Exynos), Huawei (Kirin), MediaTek và Apple. Khi xem xét kỹ hơn, bạn sẽ thấy rằng Samsung (cho đến gần đây) không quá tích cực với các chip di động của mình. Huawei đã phải đối mặt với những thách thức riêng và khó có thể phục hồi như trước kia. Apple là một công ty có thể thách thức Qualcomm về mặt công nghệ nhưng họ sản xuất các thiết bị của riêng mình và không trực tiếp cạnh tranh với Qualcomm ngoại trừ trong phân khúc cao cấp. Vậy nên chỉ còn một đối thủ có thể thách thức Qualcomm về lâu dài là MediaTek.

Đối với nhiều người trong chúng ta, MediaTek là một đối thủ cạnh tranh không liên quan và không được đánh giá cao. Hai công ty, ít nhất là cho đến một vài năm trước, dường như đang nhắm đến những đối tượng mục tiêu hoàn toàn khác nhau. Trong khi Qualcomm được biết đến với các chip định hướng hiệu suất cao cấp, tốc độ cực nhanh, tự hào về các tính năng mới nhất cũng như tuyệt vời nhất được tích hợp công nghệ tiên tiến và được bán ở các nước phát triển có thu nhập cao, thì điện thoại hỗ trợ MediaTek hầu như chỉ được coi là đủ tốt, điện thoại cấp thấp hơn thường bán tốt ở các quốc gia có thu nhập thấp.

Sức mạnh của thị trường mới nổi

Mặc dù vẫn còn một số kỳ thị đối với thương hiệu MediaTek ở phương Tây, công ty phần lớn đã có thể loại bỏ nhãn hiệu này ở các thị trường đang phát triển. MediaTek đặc biệt tích cực ở Trung Quốc và Ấn Độ, những quốc gia có tổng dân số hơn 2,8 tỷ người, chiếm gần 40% nhân loại. Công ty hiểu rõ những thị trường này hơn Qualcomm trước khi lĩnh vực smartphone ở đó đạt đỉnh. Và chiến lược này dường như đã thành công khi được phản ánh trong số liệu thị phần quý 3 năm 2020.

Bên cạnh việc tăng cường nhận diện thương hiệu, MediaTek đã trở thành một công ty có uy tín trong phân khúc. Quan trọng hơn, công ty đã có thể giảm giá thành của smartphone tại các thị trường quan tâm nhiều đến chi phí bỏ ra giúp cho người tiêu dùng hài lòng. Hoàn toàn trái ngược với chính sách của Qualcomm, đặc biệt là ở phương Tây, nơi các chiến thuật độc quyền của họ thường dẫn đến việc tăng giá.

Ví dụ gần đây nhất là vào năm 2020 khi Qualcomm quyết định không bổ sung modem tích hợp trên chip Snapdragon 865 hàng đầu của mình. Thay vào đó, họ buộc các công ty phải trả thêm tiền cho modem X55 tương thích 4G/5G vào thời điểm 5G chưa thực sự phổ biến. Kết quả là người tiêu dùng đã phải bỏ ra nhiều tiền hơn để mua flagship chạy chip Snapdragon vào năm ngoái. Tuy nhiên bộ vi xử lý dòng 7 rẻ hơn của Qualcomm – Qualcomm Snapdragon 765G đã giải quyết được tất cả những vấn đề này và có modem tích hợp 4G/5G.

Điều này hoàn toàn trái ngược lại hành động của họ tại các thị trường mới nổi, nơi mà MediaTek đặt ra thách thức khiến Qualcomm phải giảm giá các chip của mình. Loạt chip Helio của MediaTek đã trở thành những lựa chọn có khả năng thay thế cho các bộ vi xử lý dòng 4 và 6 của Qualcomm. Mặc dù vậy, MediaTek dường như không có kế hoạch dừng lại. Rất có thể, họ đã thiết lập một kế hoạch cho phân khúc cao cấp.

Đánh vào nơi đau nhất

Đối với người mua smartphone Android ở phương Tây, thiết bị có chip Qualcomm luôn là tiêu chuẩn. Công ty đã thống trị kể từ khi Android ra đời vào năm 2008. Trong những năm qua, nhà sản xuất chip ổn định có trụ sở tại San Diego đã có thể tạo ra vị thế độc quyền ảo trong phân khúc và vượt qua hầu hết các đối thủ bao gồm cả Samsung.

Cho đến ngày nay, Qualcomm đang thống trị phân khúc chip smartphone cao cấp cả về thị phần và hiệu suất thực tế. Tuy nhiên, hầu hết các đối thủ đang đẩy mạnh cuộc chơi. MediaTek đã ra mắt loạt chip Dimensity của mình vào năm 2019 với mục tiêu duy nhất là soán ngôi các chip dòng 8 Snapdragon. Mặc dù họ vẫn chưa thể hoàn thành, nhưng Mediatek đang tiến gần hơn đến mục tiêu đó với mỗi bản phát hành.

Với Samsung, chip Exynos 2100 mới của công ty gần với Snapdragon 888 về hiệu năng hơn so với các vi xử lý Exynos từng có trong thời gian gần đây. MediaTek dường như cũng đang cải tiến về hỗ trợ mạng và radio. Công ty đã đưa tin này sau khi ra mắt modem tương thích mmWave đầu tiên trên thế giới. Nếu cả hai nhà sản xuất chip này tiếp tục xu hướng, rất có thể vào năm 2022-23 một trong hai sẽ đánh bại Qualcomm.

Tuy nhiên, điều thách thức Qualcomm không chỉ là mối đe dọa mất ngôi vương hiệu suất mà là khả năng MediaTek tham gia vào lĩnh vực chip cao cấp sẽ khiến giá flagship giảm xuống. Qualcomm sẽ đối mặt với viễn cảnh mất đi một số khách hàng béo bở nếu chip MediaTek bắt đầu cung cấp hiệu suất tương đương nhưng mức giá thấp hơn nhiều. Với thị trường smartphone Ấn Độ và Trung Quốc tiếp tục phát triển, cũng có khả năng trung tâm quyền lực di chuyển từ phương Tây sang châu Á, nơi mức thu nhập tăng và dân số lớn sẽ tạo ra sự gia tăng nhu cầu đối với điện thoại cao cấp. Và với việc cả MediaTek và Samsung đều đang làm tốt hơn bao giờ hết trong phân khúc này, sẽ không có gì bất ngờ khi Qualcomm bị soán ngôi.

Thách thức phía trước

Mặc dù những cải tiến của Samsung với vi xử lý Exynos mới của họ là đầy hứa hẹn nhưng vẫn đứng sau Qualcomm trong một số lĩnh vực đặc biệt là nhiệt độ và hiệu suất đồ họa. Vấn đề thứ hai có thể được giải quyết khi Samsung chuyển sang GPU RDNA của AMD trong thế hệ tiếp theo nhưng vẫn còn phải xem các chip Exynos thế hệ tiếp theo giải quyết các vấn đề về hiệu suất như thế nào. Hơn nữa, chưa có thông tin rõ ràng về định hướng của Samsung cho Exynos vì việc sử dụng những bộ vi xử lý này bên ngoài khác mẫu điện thoại của Samsung bị hạn chế.

Đối với MediaTek, thách thức lớn nhất hiện nay dường như không chỉ liên tục cung cấp các sản phẩm phù hợp với hiệu suất của sản phẩm cạnh tranh từ Qualcomm mà còn phải loại bỏ suy nghĩ MediaTek là một giải pháp thay thế giá rẻ của người tiêu dùng. Đây sẽ là một nhiệm vụ khó khăn đối với công ty và khó đạt được hơn ở các thị trường phát triển.