Những ngành nghề này sẽ bị trí tuệ nhân tạo AI xóa sổ trong 10 năm tới, sinh viên thay đổi nhanh còn kịp

Trí tuệ nhân tạo (AI) không còn là khái niệm xa lạ mà đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại, và phần nào là một sự lựa chọn hoàn hảo để ''chen chân'' vào thị trường lao động hiện nay.

Sự phát triển vượt bậc của AI có thể thấy rằng trí tuệ nhân tạo đang tạo ra những tác động sâu sắc đến mọi lĩnh vực, trong đó có thị trường lao động.

Ở bài viết này, mình sẽ đi sâu phân tích những ngành nghề đang bị ảnh hưởng mạnh mẽ nhất bởi AI, đồng thời khám phá những cơ hội mới mà nó mang lại cho các ngành nghề hay thậm chí là chính bạn.   

Một số ngành nghề chịu tác động lớn từ AI

Sản xuất

Ngành sản xuất đang trải qua một cuộc cách mạng nhờ sự phát triển của AI. Robot và máy móc thông minh không chỉ thay thế lao động chân tay trong các công đoạn lắp ráp, đóng gói mà còn tham gia vào quá trình kiểm soát chất lượng và cả dây chuyền sản xuất.

Hệ thống kiểm soát chất lượng tự động dựa trên AI giúp phát hiện lỗi sản phẩm một cách nhanh chóng và chính xác, đảm bảo chất lượng sản phẩm cuối cùng. Bên cạnh đó, AI còn được ứng dụng để dự báo nhu cầu thị trường, tối ưu hóa chuỗi cung ứng, giúp doanh nghiệp giảm thiểu chi phí và tăng năng suất.

Dịch vụ chăm sóc khách hàng

Giờ đây có thể các bạn sẽ thấy ít dần đi những nhân viên sẽ ngồi tư vấn hay chăm sóc khách hàng nữa thay vào đó là Chatbot (hay còn gọi là trợ lý ảo), chúng sẽ thay thế nhân viên chăm sóc khách hàng trong việc trả lời các câu hỏi thường gặp, xử lý đơn hàng, hỗ trợ kỹ thuật.

Không những thế, nó còn có thể giúp doanh nghiệp nắm rõ hơn về hành vi và sở thích của khách hàng, từ đó đưa ra các đề xuất sản phẩm hay dịch vụ phù hợp.

Tài chính

Về lĩnh vực tài chính một số ngành bị tác động mạnh như là kế toán, kiểm toán,…AI trong tài chính có thể làm cho các thuật toán giao dịch tự động, giúp đưa ra quyết định mua bán nhanh chóng và chính xác hơn như sàn chứng khoán, cách thức giờ được thực hiện tự động chứ không vận hành như ngày trước.

Không thể không nhắc đến Ngân hàng, AI giúp các ngân hàng đánh giá khả năng tín dụng của khách hàng một cách chuẩn xác và tối ưu thời gian hơn. Họ sử dụng Chatbot để tương tác với khách hàng 24/7, trả lời các câu hỏi về tài khoản, hỗ trợ giao dịch và thậm chí tư vấn đầu tư.

Giáo dục

Từ những năm gần đây thì giáo dục đã được tích hợp với AI rất hiệu quả, giúp cho việc truyền đạt kiến thức cho các thế hệ trẻ đạt hiệu quả cao hơn nhiều. AI giúp tạo ra các nội dung học tập đa dạng và dễ tiếp thu hơn, tương tác hay còn giúp học sinh lựa chọn ngành nghề phù hợp với năng lực và sở thích.

Nói không xa thì giờ các công cụ AI hỗ trợ cho học sinh, sinh viên rất nhiều, đặc biệt là môi trường đại học, khi đi đâu các bạn cũng có thể thấy sự “góp mặt” của ChatGPT hay Gemini (một bot khác được phát triển bởi Google),…và còn nhiều công cụ AI với nhiều vai trò hỗ trợ lĩnh vực khác nhau như là BlackBox (hỗ trợ viết code),…

Y tế

Trong lĩnh vực y tế, AI đang đóng vai trò ngày càng quan trọng trong việc chẩn đoán và điều trị bệnh. Các thuật toán học máy có thể phân tích hình ảnh y tế như X-quang, MRI để phát hiện các dấu hiệu bệnh sớm hơn và chính xác hơn. Ngoài ra, AI còn được sử dụng để phát triển các loại thuốc mới, hay còn hỗ trợ việc phẫu thuật dễ dàng hơn ngày trước.

Ví dụ, robot phẫu thuật hỗ trợ bởi AI có thể thực hiện các ca phẫu thuật phức tạp với độ chính xác cao hơn, giảm thiểu tình trạng bị viêm nhiễm và rút ngắn thời gian hồi phục cho bệnh nhân.

Pháp luật

Ngành pháp luật cũng đang tận dụng sức mạnh của AI để nâng cao hiệu quả làm việc. Hiện cũng đã có nhiều doanh nghiệp ngành luật áp dụng công cụ tra cứu luật bằng AI vô cùng tiên tiến.

Công cụ này nổi bật khi vừa kết hợp công nghệ trí tuệ nhân tạo, vừa tích hợp kèm khả năng phân tích dữ liệu lớn nhằm hỗ trợ cả luật sư đang hành nghề và sinh viên ngành luật có thể tìm kiếm các thông tin pháp lý một cách nhanh chóng, đạt độ chính xác cao ngay tại Việt Nam.

Nhất là việc tìm và phân tích lại những lệ án trên thế giới, việc phải đi dò tìm từng hồ sơ có thể mất khá nhiều thời gian, thế nến việc có sự hỗ trợ của AI trong việc tìm kiếm chắc chắn sẽ hỗ trợ rất nhiều. Ngoài ra, AI còn được sử dụng để dự đoán kết quả của các vụ kiện, hỗ trợ soạn thảo hợp đồng và phát hiện các lỗ hổng pháp lý trong hợp đồng,…

Bán lẻ

Trong lĩnh vực này, AI đã tạo ra những thay đổi đáng kể. Các hệ thống khuyến nghị sản phẩm dựa trên AI giúp khách hàng dễ dàng tìm thấy những sản phẩm họ cần, đồng thời tăng doanh thu cho các doanh nghiệp. Hiện ở bên Mỹ cũng đang có nhiều hệ thống bán lẽ lớn như Cosco hay Walmart đã áp dụng hệ thống thanh toán và tối ưu đơn hàng tự động bằng AI cho nhiều chi nhánh.

Với tính năng tối ưu đơn hàng bằng AI, người dùng mua sắm qua kênh Walmart giờ đây sẽ có một list đơn hàng được cập nhật thường xuyên để giúp khách hàng có được trải nghiệm mua sắm tiện lợi hơn mà không cần phải đi lựa từng món, với mỗi từng dãy hàng.

Điều này đúng thật là đã gây ra nhiều ảnh hưởng cho sự phát triển của thương mại điện tử và các cửa hàng tự động cũng đặt ra thách thức lớn cho các doanh nghiệp bán lẻ truyền thống và dẫn đến việc mất việc làm của nhiều người. Tuy nhiên, là một người tiêu dùng, thì ta cũng phải công nhận rằng hệ thống AI hiện đang làm rất tốt để tạo ra một trải nghiệm mua hàng tốt hơn.

Thư ký

Mình nghĩ làm, nếu như ai đó hoặc bạn đang ngồi ở vị trí giám đốc điều hành, thì mình nghĩ là bạn sẽ luôn cần một ''trợ thủ'' đắc lực, một người thư ký tài giỏi có thể đảm đương những đầu việc về sắp xếp, triển khai, hoạt động quản lý, điều hành trong văn phòng,... Với một lượng lớn thông tin cần phải nhớ, AI hiển cũng đang nổi lên như là một sự thay thế hoàn hảo.

Thư ký cũng là con người, và ai cũng sẽ có lúc mắc sai lầm, nhưng các công cụ AI có thể sẽ giảm thiểu được sự thiếu nhất quán trong thông tin, cùng với khả năng ghi nhớ gần như là vô hạn. Nhưng, có một điều mà AI có thể sẽ chưa thể chiếm được, đó là sự thiện cảm, một người thư ký giỏi không chỉ là một người biết điều tiết công việc, mà còn là một người phải biết tính tình của sếp mình.

Có lẽ, nhiều công ty cũng đã bắt đầu sử dụng công cụ AI như là một ''trợ thủ'' mới rồi, song, là một người có ấn tượng khá lớn với bộ phim Suit, thì nhân vật Donna - một thư ký riêng với trí nhớ và hiểu biết sâu rộng, cô luôn biết làm sao để hài lòng và tạo dựng nên một hình tượng mà nhân vật Harvey Specter - sếp của cô không thể thay thế.

Kế toán

Nhắc về sự sai sót của con người, thì những ngành đặc thù về kế kiểm con số với độ chính xác tuyệt đối như ngành kế toán cũng đang ''gặp nguy'' khi các công cụ AI hiện nay có thể giúp cho một doanh nghiệp kiểm tra, rà soát kỹ càng các doanh mục tiền bạc một cách nhanh chóng và chính xác. Thực tế, một khảo sát chỉ ra rằng AI có thể thực hiện 46% công việc của kế toán, khiến nhiều người lao động có nguy cơ mất việc tại Ấn Độ.

Đúng là việc một công cụ AI có thể hoàn thành một bảng cân đối kế toán hay một bảng phân tích dòng tiền là hoàn toàn có thể, song, mình nghĩ rằng đối với những ngành này thì AI hiện vẫn chỉ có thể hỗ trợ giúp cho các kiểm toán viên hoàn thành công việc nhanh hơn thôi, chứ chưa thể nào thay đổi hoàn toàn được.

Thế nên chung quy rằng, AI có thể đảm nhiệm phần tính toán tay chân thuần tuý, còn các bạn, những kế toán viên đầy tài năng sẽ có thêm thời gian để tự nâng cấp bản thân mình nhiều hơn, như là phân tích chuyên sâu và làm ở bộ phận tư vấn cấp cao chẳng hạn, cơ hội là vẫn còn đó nên hãy chuẩn bị hành trang thật kỹ, tận dụng mọi nguồn hỗ trợ từ AI và nhận lấy cơ hội ngay phía trước nhé.

Để không ai bị bỏ lại phía sau trong cuộc cách mạng AI

Cuộc cách mạng AI đem lại cơ hội cho mọi quốc gia, nhất là những quốc gia linh hoạt, chấp nhận và thích nghi nhanh với những sự thay đổi mới. Trong kỷ nguyên cách mạng AI, tương lai không chỉ là sự tiếp nối của quá khứ mà sẽ là một bước chuyển mình mạnh mẽ, thế nên đây sẽ là một cơ hội lớn cho các nước.

Các quốc gia đang phát triển có thể tạo ra bước nhảy vọt nếu biết chớp lấy cơ hội và khai thác AI một cách hiệu quả, từ đó thu hẹp khoảng cách với các quốc gia phát triển. Cuộc cách mạng AI cũng yêu cầu sự hợp tác mạnh mẽ để tăng cường lợi ích và hạn chế rủi ro. Đây là một hành trình dài và đòi hỏi sự đồng hành của các quốc gia

Thế nên, nhu cầu về việc sử dụng AI áp dụng cho mọi vấn đề trong cuộc sống ngày càng tăng cao. Các nghề nghiệp tận dụng được AI nhiều như kỹ thuật viên AI, chuyên viên AI,…sẽ trở thành những nghề nghiệp được săn đón trong tương lai.

Ngoài ra, AI còn thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp khởi nghiệp, tạo ra những sản phẩm và dịch vụ sáng tạo dựa trên công nghệ AI. Cuối cùng thì nó đã và đang giúp nâng cao năng suất lao động, tạo điều kiện để con người tập trung vào những công việc sáng tạo hơn, mang lại giá trị cao hơn.

Cần phải làm gì để thích ứng được với sự thay đổi AI mang lại ?

Để thích ứng với sự thay đổi do AI mang lại, chúng ta cần không ngừng học hỏi và nâng cao kỹ năng. Nên tự biết trang bị cho mình những kiến thức cơ bản về AI, học cách sử dụng các công cụ và phần mềm liên quan như là ChatGPT, Gemini,... Kế đó không kém quan trọng là phải phát triển các kỹ năng mềm như tư duy phản biện, sáng tạo, giải quyết vấn đề và làm việc nhóm.

Những kỹ năng này sẽ giúp chúng ta thích ứng với môi trường làm việc luôn thay đổi và hợp tác hiệu quả với máy móc. Ngoài ra, chúng ta cần rèn luyện khả năng thích nghi với công nghệ mới, sẵn sàng học hỏi những kiến thức và kỹ năng mới. Cuối cùng thì chính bản thân các bạn cũng phải biết chủ động tìm kiếm những cơ hội để phát triển, tham gia các khóa học, hội thảo, hoặc các chương trình đào tạo liên quan đến AI.

Về mặt xã hội hay giáo dục thì, cần có những chính sách giáo dục phù hợp để trang bị cho thế hệ trẻ những kỹ năng cần thiết để đối mặt với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Thêm vào đó, nên có các chính sách hỗ trợ người lao động chuyển đổi nghề nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực AI như là việc “Chính sách thuế ưu đãi”,…

Tạm kết

Chung quy lại thì, AI không phải là mối đe dọa mà là một công cụ mạnh mẽ giúp chúng ta giải quyết những vấn đề phức tạp và nâng cao chất lượng cuộc sống. Thay vì lo sợ rằng AI sẽ “đá chén cơm” của bạn thì chúng ta nên đón nhận sự thay đổi và chủ động trang bị cho mình những kiến thức và kỹ năng cần thiết để thích ứng với tương lai.

Sự kết hợp giữa con người và AI sẽ tạo ra những giá trị mới, mở ra những điều mới mẻ mà trước đây thậm chí chưa từng được biết đến.

Xem thêm:

•  AI đe dọa tương lai ngành dịch vụ khách hàng: Thực tế hay chỉ là lo xa?
• Xem thêm bài viết chuyên mục Khám phá