Kiểu dữ liệu Dict trong Python và cách dùng cơ bản

Trong lập trình, kiểu dữ liệu dict trong python đóng vai trò quan trọng trong việc lưu trữ và truy xuất dữ liệu. Với tính linh hoạt và khả năng truy xuất nhanh, dict được sử dụng rộng rãi trong nhiều tình huống lập trình. Ở bài viết hôm nay Sforum sẽ mang đến cho bạn kiểu dữ liệu dictionary trong python là gì một cách đơn giản và dễ hiểu.

Kiểu dữ liệu dict trong Python là gì?

Trong Python, kiểu dữ liệu dict được sử dụng để lưu trữ những thông tin số dưới hình dạng là những cặp khóa và giá trị, cho phép truy xuất dữ liệu nhanh chóng. Mỗi phần tử trong dict gồm một khóa duy nhất dùng để truy xuất và một giá trị tương ứng.

Kiểu dữ liệu này đặc biệt hữu ích khi cần tổ chức dữ liệu có mối liên kết rõ ràng giữa tên và thông tin, chẳng hạn như thông tin về những sinh viên, các loại sản phẩm, hay cấu hình hệ thống. Các khóa trong dict phải là kiểu dữ liệu bất biến trong khi giá trị có thể thuộc bất kỳ kiểu nào. Với khả năng truy cập nhanh, dễ sử dụng và linh hoạt, dictionary trong python là một trong những kiểu dữ liệu được sử dụng phổ biến.

CellphoneS hiện có nhiều mẫu máy tính có hiệu năng mạnh mẽ đáp ứng tốt các nhu cầu làm việc trên Python của bạn. Ghé đến của tiệm CellphoneS để chọn một chiếc lap hợp với nhu cầu của mình lập trình phù hợp với bản thân mình!

[Product_Listing categoryid="1055" propertyid="" customlink="https://cellphones.com.vn/laptop/do-hoa.html" title="Tham khảo danh sách laptop đồ họa - kỹ thuật được quan tâm tại CellphoneS!"]

4 cách khởi tạo phần tử của Dict trong Python

Để sử dụng hiệu quả kiểu dữ liệu này, chúng ta cần biết cách khởi tạo các phần tử bên trong dict. Sau đây Sforum sẽ mang đến 4 cách hay dùng nhất để khởi tạo phần tử của dictionary trong python.

Sử dụng cặp dấu ngoặc {} và đặt giá trị bên trong

Một trong những phương pháp khởi tạo dictionary trong Python được đánh giá là đơn giản và dễ hiểu hình dung nhất chính là sử dụng cặp dấu ngoặc nhọn {}. Trong đó, mỗi cặp được viết theo cú pháp “key: value”, với khóa và giá trị được phân tách bằng dấu hai chấm, còn các cặp khóa – giá trị sẽ được ngăn cách nhau bằng dấu phẩy.

Ví dụ:

>>> dic = {'brand': 'Toyota', 'year': 2020}

>>> dic

{'brand': 'Toyota', 'year': 2020}

>>> empty_dict = {} # Tạo dict rỗng

>>> empty_dict {}

>>> type(dic) # Kiểu dữ liệu của dic là dict

 

Dùng phương thức Dict Comprehension trong Python

Phương thức Dict Comprehension trong Python là một kỹ thuật cho phép tạo dictionary mới một cách nhanh và ngắn gọn bằng cách lặp qua các phần tử. Thay vì khai báo từng phần tử bằng thao tác tay thông thường, bạn có thể dùng cú pháp đặc biệt để sinh ra các cặp khóa – giá trị. Cú pháp chung của dict comprehension như sau:

{key_expression: value_expression for item in iterable}

Ví dụ về cách dùng phương thức dict trong python

>>> dic = {key: value for key, value in [('city', 'Hà Nội'), ('population', 8000000)]}

>>> dic {'city': 'Hà Nội', 'population': 8000000}

Sử dụng constructor Dict

Kiểu dữ liệu dict trong Python có thể được khởi tạo bằng constructor dict() theo ba cách phổ biến. Cách đầu tiên là tạo một dictionary rỗng với cú pháp đơn giản dict(), giúp bạn bắt đầu với một dict chưa chứa phần tử nào. Ví dụ:

>>> dic = dict()

>>> dic

{}

Cách tiếp theo là khởi tạo dict từ một iterable chứa các cặp khóa – giá trị. Đặc biệt, các phần tử trong iterable này phải là những bộ đôi gồm hai giá trị, tương ứng với key và value. Bạn có thể thử dùng kiểu List, Tuple hoặc những kiểu khác nhau để lưu giữ được các cặp này. Một gợi ý để bạn dễ hình dung:

>>> iter_ = [('city', 'Hà Nội'), ('population', 9000000)]

>>> dic = dict(iter_)

>>> dic {'city': 'Hà Nội', 'population': 9000000}

Cách cuối cùng là việc bạn sẽ sử dụng keyword arguments để khởi tạo dict, nghĩa là bạn truyền trực tiếp các cặp khóa – giá trị dưới dạng tham số khi gọi constructor. Một gợi ý về cách sử dụng mà bạn có thể tham khảo:

>> country = 'Vietnam'

>>> area = 331212

>>> dic = dict(country='Laos', area=237955)

>>> dic {'country': 'Laos', 'area': 237955}

>>> country 'Vietnam'

>>> area 331212

Áp dụng phương thức fromkeys

Phương thức fromkeys là một công cụ hay để tạo nhanh một dictionary trong Python với các khóa được lấy từ một iterable. Cú pháp của công thức này là dict.fromkeys(iterable, value), trong đó iterable đại diện cho tập hợp các khóa, còn value là giá trị sẽ được gán cho tất cả các khóa. Minh họa cụ thể cho cách dùng này như sau:

>>> iter_ = ('city', 'country')

>>> dic_none = dict.fromkeys(iter_)

>>> dic_none {'city': None, 'country': None}

>>> dic = dict.fromkeys(iter_, 'unknown')

>>> dic {'city': 'unknown', 'country': 'unknown'}

Một số thao tác cơ bản với Dictionary

Việc hiểu dict trong Python là gì sẽ giúp bạn dễ dàng hơn trong việc quản lý và xử lý dữ liệu. Tuy nhiên, để làm việc hiệu quả với kiểu dữ liệu này, bạn cần nắm vững một số thao tác cơ bản từ dictionary. Dưới đây là một số thao tác với dictionary trong python căn bản và dễ thực hiện.

Lấy value trong Dict bằng key

Trong Python, để truy xuất giá trị từ một dictionary, bạn sử dụng khóa tương ứng. Mỗi phần tử trong dictionary là một cặp key-value, vì vậy khi bạn cung cấp một key, Python sẽ trả về giá trị (value) gắn với key đó.

Bạn sẽ dễ dàng hơn khi truy xuất giá trị bằng việc dùng hàm dict_name[key]. Tuy nhiên, nếu key không tồn tại, cú pháp này sẽ gây lỗi. Để đảm bảo sự ổn định hơn bạn nên dùng get() với cú pháp dict_name.get(key, default_value) để trả về một giá trị mặc định.

Ví dụ:

student = {'name': 'Linh', 'age': 21, 'major': 'IT'}

print(student['name']) # Output: Linh

print(student['major']) # Output: IT

Cập nhật giá trị trong Dict

Trong quá trình làm việc với dictionary trong Python, việc cập nhật giá trị là thao tác rất thường gặp. Bạn có thể dễ dàng thay đổi giá trị gắn với một khóa cụ thể bằng cách dùng hàm “dict[key] = new_value”. Nếu key đã tồn tại trong dict, giá trị cũ sẽ được ghi đè bằng giá trị mới. Nếu khóa không có sẵn, Python sẽ chèn thêm một cặp mới vào dict.

Dưới đây là ví dụ minh họa cho cách cập nhật giá trị trong dictionary bằng việc dùng hàm “dict[key] = new_value”:

Tạo một dictionary ban đầu student = {'name': 'Huy', 'age': 20, 'major': 'Math'}

Thêm một phần tử mới vào Dict

Một cách đơn giản để mở rộng nội dung của kiểu dữ liệu dict trong python là thêm vào một phần tử mới. Bạn chỉ cần cú pháp “dict[key] = value”, trong đó “key” là khóa mới và “value” là giá trị tương ứng. Nếu khóa chưa tồn tại, Python sẽ tự động chèn cặp key–value đó vào dictionary. 

Ví dụ: my_dict = {"name": "Đức", "age": 25}

# Thêm phần tử mới

my_dict["city"] = "HCMC"

print(my_dict) # Output: {'name': 'Đức', 'age': 25, 'city': 'HCMC'}

Các phương thức phổ biến của Dict trong Python

Trong quá trình làm việc với kiểu dữ liệu dictionary trong Python, việc hiểu và vận dụng các thao tác cơ bản là chưa đủ. Để khai thác hiệu quả hơn sức mạnh của dict, bạn cần nắm rõ những phương thức mà Python cung cấp dành riêng cho kiểu dữ liệu này. Dưới đây hãy cùng xem những cú pháp phổ biến khi dùng với dictionary.

Copy()

Phương thức copy() trong Python được sử dụng để tạo ra một bản sao của dictionary gốc. Khi bạn gọi hàm này, Python sẽ trả về một dictionary mới có cùng nội dung với dictionary ban đầu, nhưng là một đối tượng hoàn toàn độc lập trong bộ nhớ. Phương thức này không nhận bất kỳ đối số nào và rất hữu ích khi bạn muốn sao chép dữ liệu để xử lý mà không làm thay đổi nguồn dữ liệu gốc.

Ví dụ:

original = {'name': 'Linh', 'age': 28}

duplicate = original.copy()

print(original) # Output: {'name': 'Linh', 'age': 28}

print(duplicate) # Output: {'name': 'Linh', 'age': 28}

Clear()

Công thức này cho phép bạn xóa tất cả các cặp khóa – giá trị bên trong dictionary một cách nhanh chóng, trả về một dictionary rỗng. Clear() không nhận tham số và cũng không trả về giá trị, rất tiện lợi khi cần đặt lại nội dung của một dict về trạng thái ban đầu.

Ví dụ:

d = {'fruit': 'apple', 'color': 'red'}

d.clear()

print(d)

Get()

Thay vì dùng cú pháp truy xuất trực tiếp dict[key] – có thể gây lỗi KeyError khi khóa không có trong dictionary – get() cho phép bạn chỉ định một giá trị mặc định để trả về. Cú pháp của nó là “dict.get(key[, value])”, trong đó key là khóa cần tìm và value là giá trị mặc định tùy chọn.

Ví dụ minh họa:

person = {'name': 'Linh', 'age': 30}

print('Name:', person.get('name'))

print('Age:', person.get('age'))

print('Salary:', person.get('salary'))

print('Salary:', person.get('salary', 1000))

Items()

Hàm items() trong Python cho phép bạn trích xuất toàn bộ các cặp khóa và giá trị hiện có trong một đối tượng. Đây là công cụ hữu ích khi bạn muốn thao tác hoặc kiểm tra từng mục dữ liệu theo từng cặp riêng biệt. Hàm này không yêu cầu đối số đầu vào và trả về một đối tượng đặc biệt chứa tất cả các cặp khóa – giá trị dạng tuple.

Một ví dụ về cách dùng hàm Items():

sales = { 'banana': 5, 'mango': 8, 'pear': 6 }

print(sales.items())

Keys()

Trong dictionary trong Python, keys() cho phép bạn lấy về một tập hợp các khóa hiện có dưới dạng view. Điều thú vị là view này sẽ tự động cập nhật mỗi khi dictionary thay đổi. Hàm keys() không cần nhận tham số nào và rất phù hợp khi bạn chỉ muốn tập trung làm việc với phần khóa của dictionary mà không cần quan tâm đến giá trị đi kèm.

Ví dụ:

person = {'name': 'An', 'age': 25}

print('Trước khi cập nhật:')

keys = person.keys()

print(keys)

person.update({'salary': 4000})

print('Sau khi cập nhật:')

print(keys)

Values()

Values() trong dictionary Python giúp bạn lấy về toàn bộ giá trị đang có trong từ điển dưới dạng một đối tượng view. Values() không cần tham số và rất hữu ích khi bạn muốn làm việc trực tiếp với các giá trị mà không cần quan tâm đến khóa tương ứng.

Dưới đây là ví dụ để bạn dễ hình dung hơn:

sales = {'banana': 5, 'mango': 8, 'pear': 6}

values = sales.values()

print('Giá trị ban đầu:', values)

del sales['banana']

print('Giá trị sau khi xóa:', values)

Pop()

Pop() cho phép bạn xóa và lấy giá trị của một phần tử dựa trên khóa được chỉ định. Khi dùng pop() với một khóa cụ thể, nếu khóa đó tồn tại trong dictionary, phần tử tương ứng sẽ bị loại bỏ và giá trị của nó được trả về. Tuy nhiên, khi không có giá trị mặc định và khóa không tồn tại, pop() sẽ phát sinh lỗi KeyError.

Ví dụ:

inventory = {'pen': 10, 'notebook': 5, 'eraser': 3}

removed_item = inventory.pop('marker', 'không tìm thấy')

print(removed_item)

print(inventory)

Popitem()

Hàm popitem() trong Python dùng để xóa và trả về phần tử cuối cùng được thêm vào dict mà không cần biết trước khóa, đồng thời cập nhật trực tiếp dictionary.

Ví dụ:

person = {'name': 'Linh', 'age': 30, 'salary': 5000.0}

removed = person.popitem()

print(removed)

print(person)

person['job'] = 'Designer'

removed = person.popitem()

print(removed)

print(person)

Setdefault()

Công thức này cho phép bạn truy cập giá trị của một khóa trong dictionary, nếu có tồn tại. Nó cũng sẽ tự động thêm khóa đó với một giá trị mặc định mà bạn chỉ định, hoặc None nếu không có giá trị được cung cấp. Đây là cách tiện lợi để đảm bảo rằng một khóa luôn có mặt trong dict mà không cần kiểm tra hay thêm.

Chẳng hạn, xem ví dụ đơn giản sau:

person = {'name': 'Linh'}

city = person.setdefault('city')

print(person)

print(city)

age = person.setdefault('age', 30)

print(person)

print(age)

Update()

Phương thức update() trong Python được sử dụng để bổ sung hoặc thay đổi các phần tử trong một dictionary bằng cách lấy dữ liệu từ một dictionary khác. Khi áp dụng update(), nếu khóa đã tồn tại trong dictionary ban đầu thì giá trị tương ứng sẽ được cập nhật, còn nếu khóa chưa có thì cặp mới sẽ được thêm vào. Hàm này nhận đầu vào other, có thể là dictionary hoặc iterable, với cú pháp dict.update([other]) để cập nhật.

Ví dụ:

d = {'a': 100, 'b': 200}

d1 = {'b': 250}

d.update(d1)

print(d)

d1 = {'c': 300}

d.update(d1)

print(d)

Toán tử “|” để kết hợp hai Dict

Khi sử dụng toán tử này, kết quả sẽ là một dictionary mới bao gồm tất cả các cặp từ hai dictionary ban đầu. Nếu có những khóa trùng nhau, giá trị từ dictionary bên phải sẽ ghi đè lên giá trị của dictionary bên trái.

Ví dụ về cách dùng kiểu dữ liệu dict trong python:

dict1 = {'x': 10, 'y': 20}

dict2 = {'y': 30, 'z': 40}

result = dict1 | dict2

print(result)

Lưu ý khi sử dụng Dictionary trong Python

Khi làm việc với dictionary trong Python, có một số điểm cần lưu ý để sử dụng hiệu quả và tránh những lỗi phổ biến. Dictionary yêu cầu các khóa phải là kiểu dữ liệu không thay đổi và duy nhất trong cùng một cấu trúc.

Việc truy cập hoặc cập nhật giá trị trong dictionary cần được thực hiện cẩn thận để không gây ra lỗi hoặc thay đổi dữ liệu không mong muốn. Ngoài ra, khi sao chép hoặc kết hợp các dictionary, bạn cũng nên hiểu rõ cách hoạt động của các hàm liên quan để đảm bảo dữ liệu được xử lý chính xác.

Bài viết đã mang cho bạn những thông tin để hiểu được kiểu dữ liệu dict trong Python là gì một cách chi tiết và đầy đủ. Hy vọng qua những kiến thức mà Sforum cung cấp của dictionary trong python, sẽ cho bạn tự tin hơn khi áp dụng vào. Hãy tiếp tục thực hành và khám phá thêm nhiều tính năng nâng cao để tận dụng tối đa tiềm năng của dictionary.

Xem thêm bài viết trong chuyên mục: Ứng dụng/phần mềm, Python cơ bản