Mâm ngũ quả ngày Tết 2025: Ý nghĩa, cách bày trí và lưu ý

Đến mỗi dịp xuân về, mâm ngũ quả ngày Tết không chỉ là nét trang trí tinh tế mà còn là biểu tượng của niềm tin, hy vọng và sự may mắn. Hãy cùng Sforum tìm hiểu về ý nghĩa, cách bày trí và những lưu ý quan trọng tạo nên một không gian Tết tràn ngập phúc lợi cho gia đình bạn.

 Hiện tại, CellphoneS đang diễn ra chương trình SALE TẾT với nhiều sản phẩm công nghệ giảm giá cực sốc:

Mâm ngũ quả là gì?

Mâm ngũ quả ngày Tết là điểm nhấn ý nghĩa trên bàn thờ trong mỗi gia đình Việt. Bàn thờ trở nên trang trí phong phú với mâm ngũ quả. Bởi không chỉ là biểu tượng của sự phồn thịnh mà còn là sự kết hợp tinh tế giữa nghệ thuật và tâm linh trong văn hóa Việt Nam.Gồm 5 loại quả đa dạng, mâm ngũ quả không chỉ là một tác phẩm thị giác, mà còn là thể hiện của sự giàu có, thịnh vượng và lòng biết ơn. Mỗi loại trái cây trên mâm mang theo những ý nghĩa sâu sắc qua tên gọi, màu sắc và sắp xếp hài hòa.

Trên bàn thờ, mâm ngũ quả không chỉ là điểm nhấn trang trí mà là cầu nối tâm linh giữa thế giới hiện thực và thế giới linh thiêng. Việc sắp xếp chúng sao cho hài hòa không chỉ là một kỹ thuật trang trí, mà còn là cách thể hiện sự tôn trọng, lòng thành kính đối với ông bà, tổ tiên.

Nguồn gốc mâm ngũ quả ngày Tết

Nguồn gốc của mâm ngũ quả trong ngày Tết xuất phát từ truyền thống phong thủy phương Đông, nơi mâm ngũ quả trở thành một biểu tượng quan trọng trong lễ dâng lên ông bà, tổ tiên. Thể hiện sự kết nối với năm yếu tố cấu thành vũ trụ: Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Không chỉ là biểu tượng của thành quả sau một năm lao động miệt mài, mâm ngũ quả còn là sự chất chứa công sức, quan tâm và dâng cúng đất trời khi mùa xuân về.

Những sản phẩm trên mâm ngũ quả không chỉ là những trái cây thông thường, mà còn là biểu tượng của sự đầy đủ. Phản ánh mệnh số của con người qua việc chọn số lẻ tượng trưng cho sự phát triển và sống động. Mâm ngũ quả không chỉ là một nét đẹp văn hóa, mà còn là cách thể hiện mong muốn đạt được ngũ phúc lâm môn: Phú - Quý - Thọ - Khang - Ninh.Dù ở bất kỳ vùng miền nào của đất nước Việt Nam, hình ảnh trang trí tinh tế của mâm ngũ quả là một nguồn gốc tinh thần. Là biểu tượng rõ nét của sự hiện diện đậm chất truyền thống trong mọi gia đình, thể hiện lòng tôn kính và sự gìn giữ giá trị văn hóa lâu năm. Xem ngay Mâm cúng mùng 1 gồm những gì và cần lưu ý gì về thời gian cúng.

Ý nghĩa của mâm ngũ quả ở Việt Nam

Khi bước qua cửa ngõ của mùa xuân, mỗi gia đình Việt không thể thiếu chiếc mâm ngũ quả trang trí trên bàn thờ ông bà và tổ tiên. Điều đặc biệt là mâm này không chỉ là một bữa ẩm thực đẹp mắt, mà còn là biểu tượng của niềm tin và hy vọng cho một năm mới thịnh vượng.

Mâm ngũ quả ngày Tết Việt Nam được sắp xếp với những trái cây đặc sắc phổ biến như sau:

• Chuối: tượng trưng cho tình thân sum vầy, hạnh phúc bền vững và niềm vui chia sẻ.
• Phật thủ: hình ảnh bàn tay to lớn của Phật Tổ Như Lai, ý thức về sự che chở và an lạc cho gia đình.
• Bưởi: biểu tượng của an khang và thịnh vượng.
• Lê, đào, cam, quýt, hiện lên như những dấu chỉ cho sự thành công, danh vọng và sự phát triển trong sự nghiệp.
• Táo: biểu tượng của sự phú quý và giàu có.
• Thanh long: kết nối với hình ảnh rồng mây, báo hiệu sự phát tài và lộc lá.
• Dưa hấu: hình dáng căng tròn, tươi mới, thể hiện sự ngọt ngào và hạnh phúc.
• Đu đủ: tượng trưng cho sự thịnh vượng và phồn thịnh.
• Xoài: với cách phát âm giống như 'xài', đại diện cho mong muốn việc tiêu xài không thiếu thốn.

Tùy thuộc vào quan niệm vùng miền và điều kiện thời tiết, mâm ngũ quả Tết cũng có thể biến đổi. Nhưng luôn là biểu tượng tinh thần của sự sung túc và hạnh phúc trong năm mới người dân Việt Nam.

Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết theo từng miền

Mâm ngũ quả là một phần không thể thiếu trong không khí lễ hội, nhưng cách bày trí nó có thể thay đổi theo từng miền đất nước với những ý nghĩa và truyền thống riêng. Dưới đây là cách bày mâm ngũ quả ngày Tết theo từng miền:

Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết miền Bắc

Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết miền Bắc không chỉ là sự sắp xếp trái cây một cách đẹp mắt mà còn là một nghệ thuật tinh tế. Thể hiện sự tôn trọng và lòng kính trọng đối với truyền thống và niềm tin tâm linh của người Việt miền Bắc. Mâm ngũ quả được thiết kế sao cho đảm bảo đầy đủ và cân đối về ngũ hành, với từng loại trái cây đại diện cho một yếu tố nhất định từ kim, mộc, thủy, hỏa đến thổ.Thành phần trên mâm ngũ quả thường bao gồm chuối xanh, bưởi, phật thủ, sung, ớt, quất, dứa và nhiều loại trái cây khác. Sự lựa chọn kỹ lưỡng của từng loại trái cây không chỉ phản ánh sự chân thành mà còn là hy vọng của gia chủ. Đồng thời vẫn giữ được sự cân bằng ngũ hành để mang lại may mắn và hạnh phúc cho gia đình.

Các bước trang trí mâm ngũ quả ngày Tết miền Bắc được thực hiện như sau:

• Bước 1: Đặt nải chuối xanh ở giữa mâm, tạo điểm trung tâm.
• Bước 2: Trên nải chuối, đặt phật thủ hoặc quả bưởi, tượng trưng cho sự an lành và thịnh vượng.
• Bước 3: Sử dụng các loại trái cây như quýt, xoài, thanh long, ớt để trang trí xung quanh. Chú ý đến việc điều chỉnh vị trí để tạo nên một mâm ngũ quả đầy đủ và đẹp mắt.

Những bước này không chỉ là cách bày mâm ngũ quả ngày Tết miền Bắc mà còn là cách chứng tỏ sự tôn trọng và lòng kính trọng đối với truyền thống và niềm tin tâm linh của người Việt miền Bắc.

Cách bày mâm ngũ quả miền Trung

Cách bày mâm ngũ quả ở miền Trung mang đến một diện mạo độc đáo và gần gũi với thiên nhiên. Với đất đai trải qua nhiều thách thức thiên tai, lũ lụt và hạn hán, sự đơn giản trong cách bày trí mâm ngũ quả không chỉ là sự chấp nhận với thiên nhiên mà còn là sự tận tâm và chân thành.Với sự hạn chế về đa dạng trái cây, mâm ngũ quả miền Trung thường xuất hiện với sự giản dị. Tuy nhiên, để làm cho mâm trở nên sinh động, người miền Trung thường thêm vào những chi tiết như hoa lá, đặc biệt là hoa cúc vàng để tạo điểm nhấn tinh tế và rực rỡ cho mâm quả.

Hướng dẫn các bước trang trí mâm ngũ quả ngày Tết miền Trung thường diễn ra như sau:

• Bước 1: Sử dụng các loại trái cây lớn như dưa hấu, chuối, bưởi để tạo thành trụ chính của mâm.
• Bước 2: Sau khi có trụ, sắp xếp các loại trái cây nhỏ hơn như quýt, xoài, táo xung quanh trụ, tạo nên một mâm tròn đầy đặn và chắc chắn.
• Bước 3: Trang trí mâm ngũ quả bằng hoa cúc vàng hoặc những chi tiết nhỏ như lá kim tiền, hoa trạng nguyên để tạo điểm nhấn và làm phong phú hơn.

Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết miền Nam

Ở miền Nam, việc chọn lựa các loại quả không chỉ dựa trên hình dáng và màu sắc mà còn chú trọng vào phát âm gần giống.Chuối và quýt, với ý nghĩa không tốt do phát âm gần như từ 'chúi' và 'quýt làm cam chịu', thường không xuất hiện trong mâm ngũ quả miền Nam. Thay vào đó, người miền Nam ưu tiên sử dụng những loại quả mang ý nghĩa tích cực và may mắn như mãng cầu, thơm, dừa, đu đủ, xoài, sung, được sắp xếp sao cho khi đọc lái đầy đủ sẽ tạo thành cụm từ 'cầu, dừa, đủ, xài, sung'.Bên cạnh mâm ngũ quả, trên bàn thờ gia tiên, người miền Nam thường chưng thêm một cặp dưa hấu. Mỗi cặp dưa hấu được khắc chữ phúc và lộc, mang ý nghĩa mong muốn mang lại may mắn và tài lộc cho gia đình.

Hướng dẫn các bước trang trí mâm ngũ quả ngày tết ở miền Nam thường diễn ra như sau:

• Bước 1: Sử dụng các loại quả lớn như dừa, thơm, mãng cầu làm phần trụ chính.
• Bước 2: Sắp xếp những loại quả nhỏ hơn xung quanh, tạo nên một mâm tròn đầy đủ.

Một số lưu ý khi bày mâm ngũ quả Tết

Dưới đây là một số điều cần lưu ý khi bày mâm ngũ quả ngày tết 2025, mà bạn có thể tham khảo:

• Số lượng quả:

Không chỉ là một vấn đề của sự sắp xếp hài hòa, số lượng quả trên mâm ngũ quả còn mang theo ý nghĩa phong thủy tốt lành. Điều quan trọng là lựa chọn đúng 5 loại quả, không nhiều hơn cũng không ít. Con số 5 đại diện cho những ý nghĩa tâm linh và mang lại may mắn, tài lộc cho gia đình. Chọn những quả có màu sắc tươi sáng và quả xanh để tạo nên không khí tràn ngập sức sống suốt dịp Tết.

• Chọn loại quả:

Quan trọng hơn cả là việc lựa chọn loại quả phù hợp với vùng miền và phong tục dân tộc. Chuối ở miền Bắc thường được xem là biểu tượng của tốt lành, trong khi ở miền Nam, chuối và quýt có thể mang lại điều không may mắn. Điều này đòi hỏi sự linh hoạt và hiểu biết về truyền thống văn hóa để tránh những sai lầm không đáng có.Hãy tận dụng đa dạng loại quả trên thị trường, nhưng cũng cần tránh việc quá tham lam, để mâm ngũ quả vẫn giữ được sự hài hòa và thẩm mỹ.

Một số mẫu mâm ngũ quả ngày Tết đẹp mắt

Dưới đây là một mẫu mâm ngũ quả ngày Tết được bài trí một cách đẹp mắt, tươi mới và phản ánh nét văn hóa đặc trưng của Việt Nam:

Chú ý:

• Mâm ngũ quả được bài trí sao cho các loại quả xen kẽ nhau, tạo ra sự cân đối và hài hòa.
• Sử dụng lá cây và hoa trang trí để làm nổi bật mâm và tạo thêm sức sống.
• Đối với dưa hấu, có thể chưng thêm một cặp trên bàn thờ với chữ phúc, lộc để đem lại may mắn, tài lộc.
• Mẫu mâm ngũ quả này không chỉ là một bức tranh tươi mới mà còn là biểu tượng của sự giàu có, hạnh phúc và may mắn trong năm mới.

Tóm lại, mâm ngũ quả ngày Tết không chỉ là một nét trang trí truyền thống trên bàn thờ gia tiên, mà còn là biểu tượng tinh thần, kết nối sâu sắc với văn hóa và tâm linh của người Việt. Năm 2025, khi bày trí mâm ngũ quả, chúng ta không chỉ làm đẹp không gian, mà còn mang đến những ý nghĩa sâu sắc và hi vọng cho năm mới.

• Xem thêm bài viết chuyên mục: Tết