Nhìn lại Vsmart - Thương hiệu smartphone của niềm tự hào, dang dở và nuối tiếc

Không ảo tưởng, không phóng đại, thực dụng, sáng tạo và xứng đáng có lẽ là những từ không hề mỹ miều và 'bưng bô' dành cho Vsmart - Một thương hiệu smartphone Việt Nam làm ra những sản phẩm phù hợp, thực tế và chỉn chu nhất tính đến thời điểm hiện tại, khi mà không còn hãng smartphone Việt nào làm ra những sản phẩm chất lượng tương tự.

Từ con số 0 lên vị trí top 3 thị phần smartphone tại Việt Nam

Không ngoa khi nói Vsmart là thương hiệu smartphone Việt thành công nhất cả về danh tiếng lẫn doanh số sản phẩm. Thành lập từ năm 2018, chỉ cần 2 năm để hãng có thể vươn đến vị trí thứ 3 với gần 17% thị phần smartphone ở Việt Nam vào năm 2020 chỉ sau Samsung và OPPO, cạnh tranh sòng phẳng với các 'ông lớn' đa phân khúc như Samsung, OPPO, Xiaomi, Vivo,...

Để đạt được thành tích 'không tưởng' đối với một thương hiệu smartphone nội địa, Vsmart đã rất khôn khéo tính toán kỹ lưỡng từng chiến lược, từ việc ra mắt sản phẩm cho đến xây dựng thương hiệu theo bậc thang để dần khớp với từng đối tượng chuyên môn. Hay có thể dễ hiểu hơn, hướng đi của Vsmart giống với cách các hãng như Xiaomi, OPPO gây dựng thương hiệu.

Vsmart đã rất khôn khéo khi bắt đầu cho ra những smartphone ở phân khúc giá 'trong tầm với' từ gần 3 triệu cho đến hơn 6 triệu đồng. Những mức giá để khi đó, người dùng có hầu bao thấp vẫn có thể chọn lựa thương hiệu, người dùng dư dả hơn vẫn có thể cân nhắc để 'thử' sản phẩm của thương hiệu vì không quá đắt. Từ đó Vsmart có thể tiếp cận với nhiều người dùng và tăng độ tin cậy của hãng hơn thông qua quá trình người dùng sử dụng.

Không những thế, Vsmart còn đẩy mạnh quá trình phổ biến thương hiệu thông qua việc phân phối sản phẩm phủ rộng ở đa dạng kênh bán hàng, từ các đại lý lớn trong đó có CellphoneS và cả những kênh online như sàn thương mại điện tử. Đồng thời cũng mở ra rất nhiều địa điểm bảo hành cũng như chính sách bảo hành lên đến 18 tháng cho tất cả sản phẩm là những chiến lược giúp hãng phát triển thần tốc.

Ngoài giá và chính sách phân phối, Vsmart cũng đã thực hiện các chương trình khuyến mãi dựa trên đợt mua, các chương trình flash sale cùng với các ưu đãi liên kết trong hệ sinh thái Vin. Chưa kể đến hãng còn nghiên cứu và phát triển sản phẩm dựa trên thoả thuận hợp tác sản xuất với BQ - nhà sản xuất smartphone hàng đầu Châu Âu để đưa ra các mẫu smartphone chất lượng cùng với cách thiết kế smartphone hợp thời và bắt kịp các công nghệ đột phá, kể đến như 5G, màn hình đục lỗ hay camera ẩn,...

Những gì các hãng lớn có, Vsmart đều có thể làm được và mang lại giá trị thật, tương xứng với chi phí cũng như kỳ vọng của người dùng vào hàng Việt chất lượng cao. Tuy nhiên, điều tuyệt vời này không hề tồn tại lâu khi Vsmart lại phải ra đi ở thời kỳ 'hoàng kim' của hãng, để lại số lượng thị phần lớn cho những hãng lớn 'ăn chia'.

Thị phần Vsmart để lại chủ yếu là tầm thấp và trung cấp - thị trường hiện giờ vốn đang bị 'xâu xé' bởi các hãng ngoại, đa phần là Trung Quốc. Các hãng rất dỗi quen thuộc có thể kể đến như Samsung (top 1 thị phần), tiếp đến là đứng nhì thị phần OPPO, Xiaomi thay thế Vsmart trở thành hãng có thị phần lớn thứ ba. Ngoài ra còn có những hãng smartphone phân khúc giá rẻ tầm trung đang 'giành giật' với nhau như Nokia, Realme, Vivo,... Những đối thủ xưa cũ mà nếu Vsmart vẫn còn tồn tại vẫn có thể 'tiếp chiêu' được.

Thu đi để lại lá vàng, Vsmart đi để lại sự ảm đạm

Đã từng có những sự mong chờ một hãng Việt Nam nào khác tiếp nối vị trí của của Vsmart trong thị trường smartphone giá rẻ và tầm trung, nhưng không hề. Đã có những sự cố gắng đến từ BKAV trong việc bán smartphone phân khúc giá tốt, nhưng có lẽ chiến lược phân phối sản phẩm, quảng bá và cách làm sản phẩm vẫn chưa đạt hiệu quả nên không thể kế thừa được những gì Vsmart đã để bỏ ngỏ.

Thay vào đó, thị phần Vsmart bỏ lại đã được chiếm lĩnh bởi những đối thủ quen thuộc như Xiaomi, Samsung, Realme,... Vốn cũng không có hãng ngoại nào khác nhảy vào cạnh tranh ở phân khúc này bởi vì tính hấp dẫn của dòng máy cấp thấp cũng đã không còn khi mức hầu bao người dùng bỏ ra cho smartphone ngày càng tăng, thay vào đó sự cạnh tranh và đa dạng mẫu mã, thị phần được chuyển dịch lên thị trường tầm trung - cận cao cấp.

Nhìn chung, ở phân khúc của Vsmart, các hãng điện thoại đối thủ của hãng đã nhanh chóng lấy thị phần chứ không hề chứng kiến được sự tăng trưởng trong phân khúc này; tuy nhiên các nhà bán lẻ Vsmart có thị phần lớn hơn mức chung của thị trường như CellphoneS thì đã chứng kiến một sự đáng tiếc về lượng doanh số mất đi khi hãng không còn nữa.

Ngoài việc để lại sự kết thúc cho trào lưu smartphone Việt, Vsmart ra đi đã để lại một thị trường smartphone giá rẻ không còn sự đầu tư cạnh tranh và sáng tạo. Như trước đây, các mẫu điện thoại của Vsmart được chia ra thành nhiều dòng để phục vụ cho đa dạng việc như livestream, chơi game, máy pin trâu để sử dụng hàng ngày,... vốn được tuỳ biến theo nhu cầu và đầu tư quảng bá dữ dội. Tuy nhiên, sau khi mất đi một tay cạnh tranh lớn, thị trường giá rẻ dần như bị bỏ ngỏ khi các hãng còn lại không cần phải quá cố gắng để chiếm doanh số, trong bối cảnh mà kẻ năng nổ nhất gần như đã không còn.

Dẫu đã ra đi nhưng vẫn còn trách nhiệm

Hiện tại dẫu Vsmart đã ngưng sản xuất nhưng dịch vụ sau hậu mãi vẫn còn duy trì bình thường, đặc biệt trong bối cảnh điện thoại và các thiết bị điện tử của hãng đều có thời hạn bảo hành khá lâu, từ 18 đến 24 tháng. Do đó các trung tâm bảo hành uỷ quyền vẫn được duy trì để đảm bảo quyền lợi cho khách hàng. Tuy nhiên những trung tâm bảo hành này đã không còn nhiều như trước. Tương tự như cách mà công ty anh em của Vsmart - Vìnfast cũng đã hứa hỗ trợ 10 năm cho dòng xe hơi chạy xăng như một cách đảm bảo cho khách hàng cũ, đồng thời để gây ấn tượng và tăng tỷ lệ quay lại mua hàng.

Sự thiếu vắng đến nhạt nhoà của những tay chơi nội địa

Vsmart đã gầy dựng rất nhiều nhưng hãng đã ra đi để phục vụ cho mục đích tập trung chuyên môn khác của công ty mẹ. Chúng ta có quyền hy vọng về một ngày không xa, có thể hãng sẽ trở lại, hoặc thương hiệu Vsmart sẽ được nhượng quyền cho một công ty Việt Nam khác duy trì như cách HMD sản xuất smartphone hiệu Nokia.

Tuy nhiên, việc không còn những smartphone nội địa đã làm giảm đi tính cạnh tranh của những hãng nước ngoài, đặc biệt trong bối cảnh không còn Vsmart, thương hiệu Việt vốn rất chịu chơi trong việc áp dụng những cái mới, ấn tượng nhất là việc làm camera trước ẩn dưới màn hình, ngay cả các hãng từ Trung Hoa còn chưa phổ biến rộng rãi nhưng Vinfast đã làm và bán ra thị trường thông qua mẫu Aris Pro.

Thậm chí Vsmart còn đi một bước rất xa khi đã có những phiên bản tương tự phiên bản nội địa để xuất khẩu sang các thị trường lớn như Mỹ, Châu Âu, Nga dưới dạng máy của nhà mạng như mẫu Motivate, Maestro Plus,... Một thành tựu mà hiếm có hãng Việt nào làm lại, may ra thì có Mobiistar cũng được ra mắt ở Ấn Độ, tuy nhiên cũng chết yểu như người anh em Vsmart.

Việc thiếu vắng những hãng trong nước trong thị trường smartphone đã khiến cho niềm hy vọng và sự tin tưởng của người dùng trong nước đối với thương hiệu Việt bị suy giảm, nhất là trong bối cảnh Vsmart đang làm tốt nhưng rồi lại biến mất. Sự rút lui dần của những nhà sản xuất Việt Nam đã đặt ra một câu hỏi lớn về tính khả thi và bền vững khi tham gia vào thị trường điện thoại trong nước. Đồng thời cũng đã có rất nhiều hoài nghi về độ ổn định và lâu dài của các hãng Việt Nam tiếp theo, liệu có thành Vsmart 2.0, vụt lên như một hiện tượng rồi vụt tắt vì không đầu tư nổi?

Chúng ta không thể suy đoán được liệu có hãng Việt nào khác tham dự thị trường smartphone hay không. Nhất là trong bối cảnh thị trường dễ thâm nhập nhất là smartphone giá rẻ đang dần không có chỗ phát triển. Tuy nhiên người dùng Việt có quyền mong chờ một sự trỗi dậy khác của hãng điện thoại trong nước, họ có thể học theo công thức Vsmart đã để lại và kết hợp duy trì thương hiệu lâu dài, chắc chắn sẽ cạnh tranh với các thương hiệu nước ngoài thành công và chiếm lĩnh thị phần nhanh chóng, hãng điện thoại đến từ Vin Group đã chứng minh được điều đó.

Tạm kết

Dưới cương vị một người đam mê công nghệ và cả một người dùng thông thường, việc Vsmart rút khỏi thị trường smartphone nói riêng và thị trường công nghệ nói chung là một điều vô cùng đáng tiếc, đặc biệt đối với những người đã và đang mong chờ một thương hiệu smartphone nội địa xứng tầm với các hãng nước ngoài.

Vsmart đã làm rất tốt và xuất sắc trong công cuộc thuyết phục và chiến lĩnh thị trường mà hãng hướng tới, dần xoá bỏ ác cảm của người Việt với thương hiệu đến từ chính đất nước hình chữ S. Chiến lược marketing từ A-Z đều tốt, hướng kinh doanh tốt, nhưng rất tiếc Vsmart đã phải dừng lại. Nhưng điều đó không đồng nghĩa với việc không có hãng nào khác thay thế, càng không đồng nghĩa với việc Vsmart 'ngủm' hẳn, liệu có ngày quay lại?

• Xem thêm bài viết chuyên mụcThị trường