RTOS - "Bí thuật" giúp pin smartwatch có thể kéo dài nhiều tuần, thay vì chỉ 1-2 ngày trên Apple Watch

Các smartwatch được giới thiệu trên thị trường với pin từ 1 tuần trở lên đa phần đều sử dụng RTOS, được xem là 'chìa khoá' cho thời lượng pin tưởng chừng như eo hẹp trên smartwatch. Ngay cả OnePlus cũng đã tuyên bố 'lơ' Wear OS đến từ Google và chọn FreeRTOS - một phiên bản RTOS để đem lên chiếc OnePlus Watch đầu tiên của họ.

Chìa khoá cho thời lượng pin trên smartwatch

RTOS, viết tắt của Real Time Operating System, dịch là hệ điều hành theo thời gian thực. Đây là một phiên bản điều hành cho phép các ứng dụng và dữ liệu bên trong nó chạy theo thời gian thực và một thời gian cụ thể, chính xác. Để dễ hiểu hơn, bạn có thể tưởng tượng khi một chiếc máy sử dụng RTOS, chỉ cần ra lệnh, nó sẽ ngay lập tức hoạt động trong một khoảng thời gian chính xác và không có sự chậm trễ nào. Đồng thời, các loại RTOS cũng có dung lượng rất ít, từ vài MB cho đến chục hoặc cùng lắm trăm MB, khá nhỏ khi so với OS thông thường. Nhờ vậy RTOS vẫn có thể hoạt động tốt trên những thiết bị có cấu hình hạn hẹp.

Bởi các tính chất trên, RTOS khi trang bị trên smartwatch sẽ giúp cho chiếc đồng hồ được tối ưu pin nhất. Khi chạy bất kỳ tác vụ nào, RTOS sẽ dự tính được tài nguyên để thực hiện một tác vụ đó trong thời gian ngắn nhất và chỉ thực hiện duy nhất một tác vụ đó. Điều này có nghĩa rằng khi chuyển đổi đa nhiệm giữa các ứng dụng trên đồng hồ sẽ kém hơn, do smartwatch sẽ phải hoạt động lại từ đầu khi chuyển đổi giữa các chức năng trên máy. Về phần này mình sẽ nói kỹ hơn ở mục so sánh giữa RTOS và OS thông thường.

Hơn nữa, các thiết bị đeo nhỏ như smartwatch, hay đặc biệt hơn là smartband ở phân khúc giá rẻ thường bị giới hạn về cấu hình và điện năng. Với RTOS, các smartwatch tầm thấp có thể hoàn toàn 'chiến' các tác vụ, thậm chí còn nhanh bởi khả năng xử lý ngay lập tức, không hộ trễ đến từ RTOS.

Hệ điều hành này phổ biến hơn bạn nghĩ

Thật ra RTOS có trên rất nhiều thiết bị quen thuộc như: Máy lạnh, máy giặt, microwave,... cho đến các hệ thống tự hành trên xe hơi. Ắt hẳn các bạn đã trải nghiệm RTOS và có thể thấy chúng hiếm khi nào chậm trễ, máy lạnh bấm phát ăn ngay, lò vi sóng để nhiệt bao nhiêu lên bấy nhiêu và luôn đúng giờ. Hay các hệ thống phanh xe khẩn cấp, hệ thống đỗ xe thông minh, ABS,... trên những chiếc xe đều được điều hành bởi RTOS để đảm bảo tính chính xác nhất.

RTOS khác gì với watchOS hay Wear OS?

Câu hỏi đặt ra sau khi đã tìm hiểu về RTOS rằng tại sao chúng ta không thay thế OS thông thường như watchOS, Wear OS bằng RTOS như FreeRTOS trên OnePlus? Có thể nói giữa RTOS và các OS khác trên đồng hồ như hai thái cực khác nhau, tương tự như giữa điện thoại bàn phím 'đập đá' và smartphone ngày nay.

watchOS và Wear OS là hai hệ điều hành cho smartwatch được làm ra tương tự như hệ điều hành trên smartphone. Cả hai đều có vô vàn ứng dụng trên chợ và khả năng quản lý đa nhiệm, chạy đa tác vụ để phục vụ người dùng. Còn trên RTOS thì các tính năng bị hạn chế, hầu như nhà sản xuất cho gì thì xài đó như trên điện thoại bàn phím phổ thông và các tính năng được sắp xếp hợp lý để thực hiện các tác vụ theo lệnh của người dùng nhanh nhất, chính xác nhất.

Nhìn chung, OS thông thường như watchOS và Wear OS cho phép người dùng tuỳ biến nhiều hơn, mở rộng tính năng nhiều hơn thông qua việc tải ứng dụng bên ngoài trên chợ ứng dụng; nhưng đổi lại chúng lại nặng hơn RTOS vì phải có giao diện người dùng cũng phải yêu cầu có đủ hiệu năng và bộ nhớ để quản lý các tính năng và ứng dụng. Ngược lại RTOS được cho gì xài đó, hệ điều hành sẽ ưu tiên hoạt động từng ứng dụng riêng lẻ, không ưu tiên chạy ngầm nhiều như trên OS thông thường, khi một tác vụ vừa xong, vừa đúng giờ thì sẽ chuyển sang cái khác theo lệnh của người dùng sau đó. Nên tình trạng tràn RAM, xung đột ứng dụng là không hề có.

Tương lai 'độc chiếm' thị trường smartwatch?

Liệu RTOS có thay thế hoàn toàn và 'hạ bệ' các hệ điều hành như watchOS và Wear OS hay không? Có lẽ là không. Bởi dù pin có trâu đến mấy nhưng tính năng ít vẫn là một nhược điểm chết người của RTOS. Vì người dùng phổ thông ngoài pin ra họ mua smartwatch còn để tận hưởng và nâng cấp những tính năng thông minh, như nhắc uống nước, cài các ứng dụng quẹt thẻ, thanh toán tiện lợi,... Những thứ này trên RTOS là một điều xa xỉ.

RTOS sẽ phù hợp hơn với các đối tượng người dùng có mục đích chuyên môn như những người yêu thể thao. Đây là lý do vì sao Garmin, Sunnto hay Amazfit sử dụng RTOS, bởi chúng là những đồng hồ đáp ứng cho nhu cầu đặc thù là thể thao, không cần phải phục vụ thêm cho các nhu cầu bên lề khác.

Ngoài ra đối với một người quen xài smartwatch pin 1-2 ngày thì ưu điểm 'pin dài lâu' của RTOS không còn gì là nổi bật nữa. Như bản thân mình có thói quen sạc Apple Watch khi đang ngồi làm việc, mỗi 2 ngày sạc một lần, xài thoải mái mà cũng không lo hết pin đột ngột. Nếu đã quen với chu kì sạc thông thường của thiết bị, thì việc pin lâu hay không cũng không thành vấn đề lớn.

Thay vì bị thay thế lẫn nhau, RTOS và OS thông thường vẫn có thể 'sống chung một mái nhà'. Như trên OPPO Watch 2 và 3, hãng đã trang bị đồng thời cả hai hệ điều hành và hai loại chip khác nhau để hoạt động. Khi nào người dùng cần tiết kiệm pin, sử dụng cơ bản thì chuyển sang RTOS, thích nhiều tính năng, dễ tuỳ biến thì nhảy qua Wear OS, đỡ phải chọn.

Đây là một nước đi thông minh đến từ OPPO và có lẽ việc hoạt động song song giữa với OS thông thường sẽ là tương lai cho RTOS trên smartwatch, muốn pin trâu có RTOS, muốn máy 'thú vị' thì tìm ngay đến watchOS, Wear OS.

• Xem thêm: OPPO Watch 3 series ra mắt: Snapdragon W5, màn hình LTPO, giá từ 5.6 triệu đồng

Tạm kết

Có lẽ trong tương lai chúng ta sẽ thấy RTOS phổ biến hơn trên smartwatch của các hãng lớn như Samsung hay Apple dưới hình thức chạy song song cùng với OS gốc. RTOS có thể được coi là một dạng chế độ 'tiết kiệm pin' nhưng vẫn đem lại các tính năng cần thiết cho người dùng. Giữa RTOS và hệ điều hành thông thường như watchOS, Wear OS,... bạn chọn bên nào?