Tiêu cự là gì? Ảnh hưởng của tiêu cự trong chụp ảnh

Tiêu cự là gì trong thế giới của nhiếp ảnh? Đây là thuật ngữ quen thuộc trong nhiếp ảnh, dùng để chỉ khoảng cách từ tâm ống kính đến cảm biến máy ảnh. Tiêu cự ảnh hưởng trực tiếp đến góc nhìn và khả năng zoom, giúp tạo ra những bức ảnh sắc nét. Qua bài viết này, hãy cùng Sforum khám phá tìm hiểu về tiêu cự máy ảnh và ứng dụng nó để nâng cao kỹ năng chụp ảnh.

Tiêu cự là gì?

Tiêu cự là một yếu tố quan trọng quyết định khả năng quan sát và ghi lại thế giới qua ống kính máy ảnh. Được đo bằng milimét (mm), là khái niệm cốt lõi trong nhiếp ảnh, dùng để chỉ khoảng cách giữa điểm hội tụ của ánh sáng sau khi đi qua ống kính và mặt phẳng cảm biến hình ảnh. Sự thay đổi về tiêu cự sẽ thay đổi phạm vi cảnh mà máy ảnh có thể ghi lại, ảnh hưởng trực tiếp đến góc nhìn và độ phóng đại của bức ảnh.

Khi tiêu cự nhỏ thì góc nhìn rộng mở, cho phép bạn ghi lại nhiều chi tiết trong một khung cảnh, phù hợp với các bức ảnh phong cảnh hay kiến trúc. Ngược lại, tiêu cự lớn thì thu hẹp góc nhìn, giúp tập trung vào một chủ thể cụ thể, lý tưởng để chụp chân dung hoặc cảnh ở xa.

Phân loại tiêu cự

Sau khi đã tìm hiểu về tiêu cự là gì ở trên, tiếp theo chúng ta cùng nhau khám phá các loại tiêu cự phổ biến hiện nay. Trên thị trường nhiếp ảnh, hai loại ống kính phổ biến nhất và không thể thiếu đối với người cầm máy chính là ống kính cố định (Prime) và ống kính zoom. Ống kính cố định chỉ có một tiêu cự duy nhất, không thể thay đổi và giúp giá thành rẻ hơn so với ống kính zoom. Tuy nhiên, ống kính zoom lại cung cấp sự linh hoạt với nhiều tiêu cự khác nhau, giúp người dùng dễ dàng thay đổi góc chụp, dù có giá thành cao hơn.

Nếu phân loại theo góc chụp, có thể kể đến các loại ống kính sau:

• Ống kính góc cực rộng (8mm–24mm) cho phép chụp những khung cảnh rộng lớn, thường tạo ra hiệu ứng méo hình, nhưng là lựa chọn tuyệt vời cho những cảnh quan bao quát 180 độ.
• Ống kính góc rộng – tiêu chuẩn, thường có độ dài tiêu cự từ 24mm đến 35mm, là một công cụ không thể thiếu trong thế giới nhiếp ảnh nhờ khả năng bao quát không gian vượt trội.
• Ống kính tiêu chuẩn (35mm–70mm) là một trong những lựa chọn phổ biến và được ưa chuộng nhất trong nhiếp ảnh, nhờ vào khả năng tái tạo hình ảnh gần giống với cách nhìn của mắt thường, mang lại một góc nhìn tự nhiên và dễ tiếp cận.
• Ống kính Telephoto (từ 70mm trở lên) được dùng để chụp các đối tượng ở xa, cho phép phóng đại các chi tiết và là công cụ lý tưởng cho nhiếp ảnh thể thao hoặc thiên văn.

Ảnh hưởng của tiêu cự trong chụp ảnh

Tiêu cự máy ảnh không chỉ là thông số kỹ thuật mà còn là yếu tố quan trọng quyết định cách hình ảnh được ghi lại. Nó ảnh hưởng trực tiếp đến góc nhìn, khả năng phóng đại và hiệu ứng hình ảnh mà ống kính tạo ra, từ đó định hình phong cách của bức ảnh. Dưới đây là những ảnh hưởng của tiêu cự trong chụp ảnh, mà bạn có thể tham khảo:

Góc nhìn

Độ dài tiêu cự là yếu tố then chốt quyết định phạm vi cảnh mà máy ảnh có thể ghi lại. Ống kính góc rộng với tiêu cự ngắn mở ra góc nhìn rộng lớn, lý tưởng để chụp phong cảnh hoặc không gian chật hẹp, đồng thời tạo độ sâu trường ảnh sâu và giữ nét rõ ràng trên toàn bộ khung hình. 

Ngược lại, ống kính tele với tiêu cự dài thu hẹp góc nhìn thì tập trung vào chủ thể ở xa, mang lại độ sâu trường ảnh nông, giúp làm mờ hậu cảnh và làm nổi bật chủ thể một cách tinh tế.

Khi chọn mua máy ảnh, việc hiểu rõ tiêu cự là gì và nhu cầu sử dụng với các tính năng của từng loại máy ảnh là rất quan trọng. Nếu bạn yêu thích nhiếp ảnh chuyên nghiệp, một chiếc máy ảnh DSLR hoặc mirrorless với các ống kính đa dạng sẽ là lựa chọn lý tưởng. Còn nếu bạn chỉ cần một chiếc máy ảnh tiện dụng để chụp ảnh hàng ngày thì máy ảnh compact có thể đáp ứng tốt. Hãy lựa chọn sản phẩm phù hợp với nhu cầu và ngân sách của bạn, để không chỉ đáp ứng được mong muốn về chất lượng hình ảnh mà còn mang đến những trải nghiệm chụp ảnh tuyệt vời nhất.

[Product_Listing categoryid="1634" propertyid="" customlink="https://cellphones.com.vn/may-anh.html" title="Danh sách máy ảnh đang được quan tâm nhiều tại CellphoneS"]

Độ sâu trường ảnh

Tiêu cự không chỉ quyết định góc nhìn mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến độ sâu trường ảnh - vùng không gian trong bức ảnh mà mọi vật đều rõ nét. Một ống kính tele với tiêu cự dài thường có độ sâu trường ảnh nông, giúp làm mờ hậu cảnh và nổi bật chủ thể ở gần. Ngược lại, ống kính với tiêu cự ngắn cho độ sâu trường ảnh sâu, giữ cho cả không gian rộng lớn được sắc nét từ gần đến xa. Sự linh hoạt này cho phép người nhiếp ảnh điều chỉnh mức độ mờ ảo của nền và tập trung sự chú ý vào đối tượng chính, tạo ra những bức ảnh đầy chiều sâu.

Độ rung

Một trong những yếu tố dễ gặp phải khi chụp ảnh là hiện tượng mờ do rung lắc, đặc biệt khi sử dụng tốc độ chụp thấp. Tuy nhiên, việc sử dụng ống kính có tiêu cự dài và áp dụng các kỹ thuật chụp ảnh đúng cách có thể giúp giảm thiểu đáng kể tình trạng này.

Những ống kính với tiêu cự lớn không chỉ là công cụ mạnh mẽ để chụp ảnh từ xa mà còn mang đến khả năng ổn định hình ảnh vượt trội, giúp người chụp tạo ra những bức ảnh sắc nét đáng kinh ngạc ngay cả khi không sử dụng chân máy. Bằng cách kết hợp các yếu tố này, bạn sẽ tạo ra những bức ảnh chất lượng cao mà không lo ngại về độ rung.

Góc nhìn

Khi thay đổi độ dài tiêu cự thì bạn không chỉ đơn thuần điều chỉnh phạm vi cảnh vật trong khung hình mà còn có thể tác động sâu sắc đến góc nhìn và tỷ lệ hình ảnh, tạo nên những hiệu ứng mạnh mẽ cho bức ảnh. Tiêu cự ngắn tạo ra góc nhìn rộng, mang đến một cái nhìn bao quát và tỷ lệ hình ảnh lớn, lý tưởng cho chụp phong cảnh hoặc không gian rộng.

Ngược lại, tiêu cự dài thu hẹp góc nhìn sẽ giúp phóng đại các chi tiết và làm nổi bật chủ thể, đồng thời cho phép bạn chụp những cảnh vật ở khoảng cách xa mà vẫn giữ được độ rõ nét.

Cách chọn tiêu cự ống kính chụp ảnh đẹp

Dưới đây là hướng dẫn chọn tiêu cự theo từng nhu cầu chụp ảnh:

• Chụp ảnh du lịch: Ưu tiên ống kính zoom tiêu chuẩn, loại này vừa linh hoạt vừa nhỏ gọn, giúp bạn dễ dàng ghi lại cảnh đẹp mà không cần mang nhiều thiết bị cồng kềnh.
• Chụp thể thao: Ống kính zoom tele là lựa chọn tối ưu, khả năng phóng đại mạnh mẽ giúp bạn bắt trọn khoảnh khắc hoạt động thể thao từ xa mà vẫn sắc nét.
• Chụp phong cảnh: Sử dụng ống kính góc rộng hoặc cực rộng để tạo hiệu ứng bao quát và sâu sắc. Nếu cần sự cân đối tự nhiên hơn thì ống kính tiêu chuẩn cũng là lựa chọn tốt.
• Chụp chân dung: Độ dài tiêu cự ống kính từ 35mm đến 70mm giúp tạo tỷ lệ hình ảnh tự nhiên và làm nổi bật chi tiết khuôn mặt, lý tưởng cho ảnh chân dung.
• Chụp macro: Với các chi tiết nhỏ thì hãy chọn ống kính tele có tiêu cự tối thiểu 200mm, loại này giúp bạn thể hiện sự tinh tế mà không làm biến dạng hình ảnh.
• Chụp kiến trúc: Ống kính góc rộng tiêu chuẩn là lý tưởng, giúp bạn ghi lại không gian một cách cân đối và có chiều sâu.
• Chụp đường phố: Ống kính cố định hoặc zoom tiêu chuẩn mang lại sự linh hoạt để ghi lại các khoảnh khắc đời thường với góc nhìn chân thực.
• Chụp động vật hoang dã: Chọn ống kính zoom tele dài để ghi lại hành vi tự nhiên của động vật từ khoảng cách an toàn mà không làm chúng hoảng sợ.

Các nhóm tiêu cự trong nhiếp ảnh

Trong nhiếp ảnh, tiêu cự của ống kính được chia thành nhiều nhóm khác nhau, mỗi nhóm phục vụ cho các mục đích sáng tạo và thể hiện hình ảnh riêng biệt. Dưới đây là các nhóm tiêu cự máy ảnh phổ biến, mỗi loại mang trong mình những đặc điểm và ứng dụng riêng biệt:

Góc siêu rộng và Mắt cá (dưới 16mm)

Các ống kính có tiêu cự dưới 16mm thường được gọi là "góc siêu rộng", mang đến một cánh cửa mở ra một thế giới đầy kỳ diệu và ấn tượng, nơi không gian dường như không còn giới hạn. Với khả năng tạo ra góc nhìn cực rộng và biến dạng hình ảnh đặc trưng, loại ống kính này mang lại những khung cảnh ấn tượng. Mặc dù hình ảnh có thể bị méo mó thì chính sự độc đáo này lại là điểm mạnh của ống kính mắt cá, đặc biệt khi bạn muốn làm nổi bật không gian và sự sáng tạo.

Ống kính siêu rộng được sử dụng phổ biến trong chụp ảnh kiến trúc, sự kiện và báo chí, nơi cần ghi lại những cảnh vật rộng lớn trong không gian chật hẹp. Các ống kính zoom như 16-35mm hoặc 14-24mm thường được các nhiếp ảnh gia yêu thích, giúp họ dễ dàng điều chỉnh góc nhìn và đạt được hiệu ứng hình ảnh nổi bật.

Mắt cá với tiêu cự máy ảnh từ 4mm đến 16mm, cho phép tạo ra những bức ảnh với trường nhìn lên tới 180°, tạo nên những hình ảnh độc đáo và đặc biệt là khi chụp từ một góc gần.

Ống kính góc rộng (dưới 35mm)

Ống kính góc rộng với tiêu cự từ 35mm trở xuống, mang lại tầm nhìn bao quát và ấn tượng, giúp mở rộng không gian trong mỗi bức ảnh. Đây là sự lựa chọn lý tưởng cho những nhiếp ảnh gia đường phố và phóng viên, những người luôn cần sự linh hoạt và khả năng phản ứng nhanh trong mọi tình huống. Với góc nhìn rộng thì ống kính này cho phép ghi lại không chỉ chủ thể mà còn cả bối cảnh xung quanh, tạo nên một bức tranh hoàn chỉnh và sinh động.

Bên cạnh việc là công cụ không thể thiếu trong nhiếp ảnh đường phố, ống kính góc rộng còn là người bạn đồng hành lý tưởng của những nhiếp ảnh gia phong cảnh. Với khả năng bao quát một không gian rộng lớn, chúng giúp thể hiện vẻ đẹp hùng vĩ của thiên nhiên, từ những ngọn núi cao đến những thác nước thơ mộng.

Ống kính tiêu chuẩn (35-70mm)

Ống kính tiêu chuẩn với tiêu cự từ 35mm đến 70mm được coi là một trong những lựa chọn phổ biến và linh hoạt nhất trong nhiếp ảnh, nhờ vào khả năng hoạt động xuất sắc trong nhiều tình huống khác nhau. Với khả năng tái tạo hình ảnh trung thực và giảm thiểu biến dạng, ống kính tiêu chuẩn đặc biệt thích hợp cho chụp chân dung, vì nó giúp làm nổi bật vẻ đẹp tự nhiên của chủ thể mà không làm méo hình. Những ống kính như 50mm - 70mm rất được các nhiếp ảnh gia chân dung ưa chuộng, vì nhờ khả năng tái tạo hình ảnh chân thực và sắc nét mà không bị biến dạng.

Ngoài chụp chân dung, ống kính tiêu chuẩn trong khoảng từ 35mm đến 70mm cũng rất lý tưởng để chụp các cảnh thiên nhiên, hoạt động chuyển động hay ngay cả trong các tình huống chụp ảnh đường phố. Khả năng linh hoạt trong việc thay đổi khung cảnh mà không cần thay ống kính khiến những ống kính này trở thành lựa chọn không thể thiếu đối với các nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp. Một ví dụ điển hình là ống kính zoom tiêu chuẩn 24-70mm thì cho phép bạn thay đổi độ dài tiêu cự một cách dễ dàng, từ đó tạo ra những bức ảnh ấn tượng trong mọi hoàn cảnh.

Ống kính Telephoto (70mm+) và Super telephoto (200mm+)

Ống kính telephoto với tiêu cự từ 70mm trở lên, cùng các ống kính siêu telephoto trên 200mm, là những công cụ mạnh mẽ trong nhiếp ảnh và giúp bạn thu phóng các đối tượng ở khoảng cách xa một cách sắc nét. Những ống kính này cho phép nhiếp ảnh gia tiếp cận các chủ thể từ khoảng cách xa, mang lại những bức ảnh chi tiết và sinh động.

Ống kính telephoto rất được ưa chuộng trong nhiếp ảnh thể thao và động vật hoang dã, nơi mà sự gần gũi với chi tiết là yếu tố quan trọng. Nó giúp ghi lại những khoảnh khắc mạnh mẽ, mang đến cảm giác như đang tiếp xúc trực tiếp với đối tượng. Ngoài ra, trong nhiếp ảnh phong cảnh thì ống kính telephoto cũng được sử dụng để chụp các cảnh vật từ xa, làm nổi bật những chi tiết mà mắt thường dễ bỏ qua.

Hy vọng qua bài viết, bạn đã hiểu rõ hơn về tiêu cự là gì và tầm quan trọng của nó trong nhiếp ảnh. Việc lựa chọn tiêu cự máy ảnh phù hợp không chỉ là một quyết định kỹ thuật mà còn là chìa khóa để bạn khai thác tối đa khả năng sáng tạo của mình, giúp tạo ra những bức ảnh ấn tượng và sâu sắc. Hãy thử nghiệm với các loại ống kính khác nhau để khám phá sự sáng tạo của chính mình nhé!