Làm gì khi mạng yếu, chập chờn, và những câu hỏi bạn cần lời giải đáp

Mạng internet chậm có thể khiến chúng ta phát điên vì không thể giải trí hay làm việc một cách hiệu quả. Hãy để Sforum giúp bạn thoát khỏi vấn nạn này với bài viết sau đây.

Trong thời đại 4.0, chúng ta đều kết nối với internet gần như mọi lúc mọi nơi. Tuy nhiên không phải lúc nào chất lượng đường truyền cũng được như ý muốn – sẽ có những lúc bạn không thể load nổi một trang web, trong khi lúc khác lại tải game, phim ảnh vèo vèo. Trong bài viết này, Sforum xin chia sẻ cùng bạn về những lý do tại sao mạng chậm và cách khắc phục.

Làm sao để biết tốc độ mạng thực sự là bao nhiêu?

Khi bạn đăng ký một đường truyền internet, nhà mạng thường sẽ nói với bạn rằng tốc độ đường truyền là xx Mbps. Lấy ví dụ kết nối cáp quang mà tác giả đang sử dụng: với giá 290,000 đồng/tháng, tốc độ được quảng cáo là 300Mbps (megabit per second – megabit trên giây).

Những ai chưa rành các thuật ngữ sẽ nghĩ rằng tốc độ này là nhanh chóng mặt, đủ để tải một file 1GB chỉ trong khoảng 3.3 giây. Nhưng thật ra không phải thế: nhà mạng dùng đơn vị 'b' là bit, trong khi 'B' chúng ta thường dùng là byte. Một byte bằng 8bit, nên chúng ta phải chia con số mà nhà mạng cung cấp cho 8 thì mới ra mức tốc độ theo byte quen dùng. Trong ví dụ trên, đường truyền 300Mbps của Viettel tương đương 37.5MBps và sẽ giúp tác giả tải xong một file 1GB sau khoảng 26 giây.

Nhưng nhà mạng quảng cáo là một chuyện, còn tốc độ internet thực sự chịu ảnh hưởng của rất nhiều yếu tố khác nhau, và lắm khi không phải lỗi của nhà mạng. Chẳng hạn vào thời điểm tác giả viết bài này, cả ba đường cáp biển của Việt Nam ra quốc tế đều bị đứt và khiến băng thông sụt giảm, nên việc tải file từ nước ngoài rất khó đạt được mức này.

Riêng trong trường hợp bạn dùng Wi-Fi, sẽ có một loạt nguyên nhân khác ảnh hưởng đến chất lượng đường truyền mà Sforum đã chia sẻ trước đây. Các cách khắc phục cũng đã được nhắc tới trong bài viết này, nên hãy ghé qua nó nếu bạn gặp vấn đề với Wi-Fi của mình nhé.

Làm gì khi mạng chậm?

Đầu tiên, hãy thực hiện một bài test đơn giản để đảm bảo rằng mạng thực sự chậm chứ không phải do cảm nhận của bạn, hay do dịch vụ bạn đang dùng. Cách dễ dàng nhất là dùng các trang web test tốc độ đường truyền trên mạng, ví dụ speedtest.net. Trang web này có mạng lưới server đặt khắp thế giới, và bạn có thể dễ dàng biết được tốc độ đường truyền mình đang được hưởng là bao nhiêu.

Nếu đường truyền đúng như quảng cáo của nhà mạng nhưng bạn vẫn thấy chậm, đó có thể là do dịch vụ bạn đang dùng. Các server game có thể bị quá tải trong những lúc cao điểm, tạo ra hiện tượng đăng nhập chậm chạp, trận đấu không load được, 'rubberband',… Game thủ LMHT và DTCL hẳn đều đã gặp hiện tượng này trong những ngày gần đây, do phải chơi trên server đặt ở Hong Kong. Ngay cả các nhà phát hành lớn, giàu kinh nghiệm cũng không tránh khỏi vấn đề tương tự. Trong trường hợp này, chúng ta không thể làm gì ngoài việc chờ đợi.

Nếu đang lướt web, cookie trong trình duyệt cũng có thể là nguyên nhân khiến bạn cảm thấy internet bị chậm. Khi truy cập vào một trang web, trình duyệt sẽ phải tải nó về và lưu vào máy trước khi hiển thị. Nếu trang web không được thiết kế tối ưu, trình duyệt sẽ mất nhiều thời gian hơn và khiến bạn cảm thấy chậm chạp. Bên cạnh đó, nếu bạn đang lưu trữ một lượng lớn cookie trong máy mình thì chúng cũng có ảnh hưởng xấu đến tốc độ của trình duyệt. Do đó, bạn có thể xóa bớt (hoặc xóa sạch) cookie sau vài tuần hoặc vài tháng.

Kế tiếp, hãy kiểm tra các phần mềm chống virus và tường lửa của mình. Chúng được thiết kế để bảo vệ bạn khỏi các mối đe dọa trên internet, nhưng những quy định quá khắt khe sẽ ảnh hưởng đến tốc độ internet khi mọi thứ đều phải trải qua kiểm tra. Bạn có thể thêm những trang web, game, phần mềm mình tin tưởng vào danh sách trắng (whitelist) để vừa giảm bớt gánh nặng cho máy, vừa cải thiện trải nghiệm của bản thân mình.

Phần mềm cũng có thể là lý do khiến bạn cảm thấy mạng chậm. Có thể một trojan, virus hay spyware nào đó trong máy đang chiếm dụng đường truyền, làm bạn cảm thấy mọi thứ ì ạch rõ rệt. Trình duyệt lỗi thời cũng có thể là nguyên nhân gây ra vấn đề này, nên hãy cập nhật nó thường xuyên (hoặc bật tính năng tự động cập nhật). Các add-on ít dùng cũng nên bị loại bỏ, và nhớ cài đặt antivirus cộng thêm một công cụ chặn quảng cáo nào đó để vừa giảm dung lượng dữ liệu cần load, vừa tránh bị lừa click vào các link độc hại. Cuối cùng, chúng ta cần đảm bảo phần cứng (máy tính, router) không có vấn đề gì. Một dàn máy không đủ RAM có thể sẽ ì ạch hơn rất nhiều khi bạn mở hàng chục tab trình duyệt, nên hãy nâng cấp tùy theo nhu cầu sử dụng. Các router ngày nay cung cấp 2 băng tần 2.4GHz và 5GHz, và bạn hãy dùng băng tần 5GHz cho các thiết bị Wi-Fi nếu được, vì nó nhanh hơn nhiều so với 2.4GHz và cũng khó bị nhiễu hơn. Nếu lo ngại có ai đang 'xài ké' mạng của mình, hãy đổi mật khẩu Wi-Fi. Cũng đừng quên reset router hoặc dời chúng sang một vị trí mới thoáng hơn nhé.