Lợi ích và tác hại của trí tuệ nhân tạo AI trong đời sống

Trước sự phát triển mạnh mẽ của AI, nhiều người đã thắc mắc về lợi ích và tác hại của trí tuệ nhân tạo trong các khía cạnh cuộc sống hiện nay. Vậy, vai trò của trí tuệ nhân tạo là gì? Có bao nhiêu loại? Ưu, nhược điểm của trí tuệ nhân tạo đối với đời sống như thế nào? Cùng tìm hiểu ngay.

Trí tuệ nhân tạo (AI) là gì?

Artificial Intelligence hay Trí tuệ nhân tạo (AI) là một ngành quan trọng trong lĩnh vực khoa học máy tính. Có thể nói, AI là trí tuệ được con người lập trình từ máy tính. Thông qua những ứng dụng công nghệ hiện đại.

Trong đó, vai trò của trí tuệ nhân tạo AI là có thể mô phỏng lại các hành vi tương tự như con người một cách tự động. So với ngôn ngữ lập trình, mặc dù AI vẫn là lập trình máy tính. Nhưng lại sở hữu nhiều điểm khác biệt hơn. Nhờ ứng dụng hệ thống học máy - Machine Learning. Để có thể mô phỏng cách thức hành động như con người.

Các nội dung tiếp theo sẽ chia sẻ cụ thể hơn về trí tuệ nhân tạo là gì. Cùng những lợi ích và tác hại của trí tuệ nhân tạo trong đời sống.

Các loại trí tuệ nhân tạo

Công nghệ nhân tạo AI hiện nay được chia thành nhiều loại khác nhau. Trong đó, phổ biến với 2 cách phân loại:

Phân loại AI dựa trên độ thông minh

Dựa theo yếu tố phân loại về mức độ thông minh. AI được chia thành 3 loại. Là trí tuệ nhân tạo hẹp, trí tuệ nhân tạo chung và siêu trí tuệ nhân tạo. Cụ thể:

• Trí tuệ nhân tạo hẹp (ANI): Tập trung vào xử lý một nhiệm vụ duy nhất. Với khả năng thực hiện nằm trong phạm vi hẹp. Loại AI này cũng là AI tồn tại duy nhất hiện nay. Mà chúng ta thường sử dụng như Alexa, Siri…
• Trí tuệ nhân tạo tổng hợp (AGI): Là loại AI mới nổi được nghiên cứu. Với khả năng mô phỏng hành động tương tự con người. Tuy nhiên, điều này hiện chưa xảy ra do thiếu kiến thức chuyên sâu về chức năng của não bộ.
• Siêu trí tuệ nhân tạo (ASI): Là loại AI với các khía cạnh đều vượt trội hơn con người. Có khả năng hoạt động nổi bật trong những lĩnh vực liên quan nhiều đến cảm xúc như nghệ thuật.

Phân loại AI dựa trên mức độ tương đồng

Ngoài ra, AI còn được phân thành 4 loại khác nhau. Thông qua việc xét dựa trên mức độ tương đồng với hành vi con người. Trong đó, lợi ích và tác hại của trí tuệ nhân tạo sẽ có mức độ ảnh hưởng khác nhau trong các khía cạnh đời sống.

• Công nghệ AI phản ứng: Loại AI cơ bản nhất. Không có khả năng học hỏi từ dữ liệu trong quá khứ và lưu trữ thông tin. Thay vào đó, AI phản ứng chỉ thực hiện nhiệm vụ dựa vào dữ liệu hiện tại được thu thập.
• Công nghệ AI bộ nhớ ngắn hạn: Cho phép hệ thống lưu trữ lại các thông tin từ quá khứ để sử dụng cho các quyết định trong tương lai. Tuy nhiên, bộ nhớ của hệ thống có giới hạn và không thể tự học qua dữ liệu quá khứ.
• Lý thuyết trí tuệ nhân tạo: Tập trung xây dựng những mô hình toán học, thuật toán. Với mục đích mô phỏng lại quá trình tư duy con người. Đây là loại AI nghiên cứu cách thức tư duy, học hỏi và giải quyết vấn đề của con người.
• Tự nhận thức: Là AI cao cấp và phức tạp nhất. Với khả năng nhận biết, thấu hiểu cũng như có ý thức đối với những tình huống xung quanh. Tuy nhiên, mục tiêu AI này vẫn đang là đề tài được nghiên cứu trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo.

Lợi ích và tác hại của trí tuệ nhân tạo

Trí tuệ nhân tạo đang ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực nghề nghiệp hiện nay. Dưới đây là những lợi ích và nhược điểm của trí tuệ nhân tạo:

Lợi ích

Các lợi ích của trí tuệ nhân tạo mà con người có thể nhận được khi áp dụng trong các khía cạnh cuộc sống:

• Phát hiện rủi ro: AI có khả năng phân tích Big Data và phát hiện những xu hướng, mô hình hay đối tượng có thể gây ra rủi ro. Do đó mà trong các lĩnh vực, đặc biệt tài chính - bảo hiểm thì AI được ứng dụng để phòng ngừa và quản lý rủi ro hiệu quả.
• Tiết kiệm sức lao động: Thông qua những lợi ích và tác hại của trí tuệ nhân tạo. Hệ thống tự động hóa có thể thay thế công nhân thực hiện một số đầu việc đơn giản, có tính lặp lại. Điều này không chỉ tiết kiệm chi phí, mà còn gia tăng hiệu quả sản xuất của các doanh nghiệp.

• Kích thích sự sáng tạo ở con người: Với khả năng phân tích dữ liệu từ nhiều nguồn. Cũng như đưa ra các thông tin cần thiết mà AI có thể giúp con người hiểu rõ hơn về thị trường, xu hướng và môi trường. Qua đó, con người có thể tập trung vào khía cạnh sáng tạo và mang đến những ý tưởng đột phá.
• Xóa bỏ khoảng cách về ngôn ngữ: Vai trò của trí tuệ nhân tạo là khả năng xóa bỏ rào cản về ngôn ngữ. Giờ đây, con người giữa các quốc gia hiện nay có thể kết nối và gắn kết nhau dễ dàng hơn thông qua công nghệ dịch máy, xử lý ngôn ngữ tự nhiên.
• Cá nhân hóa các dữ liệu người dùng: Trí tuệ nhân tạo có thể giúp doanh nghiệp phân tích và nhận thức sâu sắc hơn về người dùng và khách hàng của mình. Từ đó, đưa ra lời khuyên, gợi ý để họ cung cấp sản phẩm/dịch vụ cá nhân hóa đáp ứng được nhu cầu của người dùng riêng lẻ.

Tác hại

Bên cạnh lợi ích của trí tuệ nhân tạo, tác hại của nó còn ảnh hưởng đến con người trong các khía cạnh cuộc sống:

• Tốn chi phí: Để xây dựng và duy trì hệ thống AI. Các doanh nghiệp phải đầu tư nguồn lực lớn cho cơ sở hạ tầng, nhân sự cũng như phần cứng và phần mềm.
• Gia tăng tỷ lệ thất nghiệp: Vai trò của trí tuệ nhân tạo là khả năng mô phỏng thông minh, xử lý hành động tương tự con người. Nên có thể thay thế con người trong một số lĩnh vực cụ thể. Từ đó, dẫn đến quan ngại về sự gia tăng tỷ lệ gia tăng thất nghiệp ở một số ngành truyền thống.

• Ảnh hưởng đến tâm lý và hành vi con người: Trước lợi ích và tác hại của trí tuệ nhân tạo. AI có thể khiến con người dựa dẫm nhiều hơn vào công nghệ. Về lâu dần có thể giảm đi sự sáng tạo và linh hoạt của con người, đặc biệt là trẻ nhỏ.
• Đe dọa an ninh: Quá trình nghiên cứu và phát triển AI đã thu nhập và lưu trữ lượng lớn dữ liệu người dùng. Do đó, thông tin người dùng trên Internet có thể bị rò rỉ và đe dọa. Nếu không có biện pháp bảo mật mạnh mẽ.
• Kiểm soát xã hội: Các hệ thống AI thực tế vẫn chưa hiểu rõ về con người nên có thể đưa ra các quyết định thiếu công bằng và nhân văn.

Song song với các lợi ích là một số nhược điểm của trí tuệ nhân tạo có thể tác động không nhỏ đến các lĩnh vực ngành nghề hiện nay. Do đó, con người cần cẩn thận mỗi khi áp dụng.

Ứng dụng của trí tuệ nhân tạo AI

Bên cạnh những lợi ích và tác hại của trí tuệ nhân tạo trên. AI hiện đã và đang được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực đời sống khác nhau hiện nay, tiêu biểu:

• Khoa học và nghiên cứu: Như phân tích dữ liệu khoa học, nghiên cứu dược phẩm, dự đoán và mô phỏng.
• Y tế: Với các ngành như điều phối điều trị, chẩn đoán bệnh và chăm sóc sức khỏe thông minh.
• Giáo dục: Với các khía cạnh hỗ trợ như hỗ trợ giảng dạy, cải thiện đánh giá - phân loại và cá nhân hóa quá trình học tập.
• Sản xuất công nghiệp: Với khía cạnh tự động hóa, quản lý hàng tồn cũng như dự báo nhu cầu.

Trên đây là những thông tin hữu ích giải đáp thắc mắc về vai trò của trí tuệ nhân tạo là gì. Lợi ích và tác hại của trí tuệ nhân tạo trong các lĩnh vực đời sống hiện nay. Hy vọng bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về AI.

• Xem thêm bài viết chuyên mục: AI