TN, VA, IPS hay OLED: Đâu là tấm nền màn hình "chân ái" cho game thủ?

Việc lựa chọn màn hình chơi game tốt nhất cho nhu cầu của bạn không phải lúc nào cũng dễ dàng, nhất là trên thị trường hiện nay đang có khá nhiều mẫu mã trải dài giá thành từ 'hợp ví' đến hợp lý. Vậy bạn đã phân biệt được tấm nền IPS, VA, TN hay OLED chưa.

Ngày nay, trước khi chọn màn hình phù hợp, bạn cần hiểu rõ trường hợp sử dụng của mình. Và để hiểu rõ sản phẩm phù hợp nhất cho bản thân, bạn cần biết những điều cơ bản về các loại tấm nền IPS, VA, TN hay OLED và chọn cho mình một 'ứng cử viên' phù hợp nhất. Chi tiết hãy cùng Sforum tham khảo dưới bài viết này nhé.

Xem thêm: Top 5 màn hình gaming 21:9 chơi Black Myth Wukong đã nhất

Chất lượng hình ảnh: Loại tấm nền nào trông đẹp nhất?

Để có cái nhìn rõ nét và chi tiết nhất về chất lượng tấm nền, mình sẽ đánh giá qua 2 tiêu chí quan trọng nhất, đó là chất lượng hình ảnh và hiệu suất chơi game. Bắt đầu với chất lượng hình ảnh, đây chắc chắn là yếu tố quan trọng nhất cho trải nghiệm chơi game của bạn.

Dưới đây sẽ là năm thông số chính mà chúng ta sẽ cùng nhau quyết định màn hình chơi game của bạn sẽ trông đẹp như thế nào, gồm có độ tái tạo màu sắc, độ sáng, tỷ lệ tương phản, trải nghiệm HDR và góc nhìn.

Độ tái tạo màu sắc

Độ tái tạo màu sắc của màn hình, hay còn gọi là "color reproduction" trong tiếng Anh, là khả năng thể hiện độ chính xác và sự đa dạng màu sắc khác nhau mà một tấm nền có thể tái tạo. Nó thường được đo lường và so sánh với các tiêu chuẩn màu sắc nhất định, như sRGB, Adobe RGB, hoặc DCI-P3.

Về cơ bản thì độ tái tạo màu sắc càng cao sẽ càng có nghĩa là màn hình có thể hiển thị một dải màu rộng hơn, gần với màu sắc thật hơn, làm cho hình ảnh hiển thị sắc nét, sống động và chân thực hơn.

Là một trong những tấm nền lâu đời nhất, thế nên không ngạc nhiên khi tấm nền TN có khả năng tái tạo màu tệ nhất nếu ta áp đặt theo mức tiêu chuẩn sử dụng hiện tại. Tiếp theo là tấm nền VA với những cải tiến, tuy nhiên thì nếu thực sự đặt lên bàn cân cho vị trí tấm nền có màu sắc đẹp nhất hiện tại, thì phải là cuộc 'thí điểm' giữa IPS và OLED.

Theo thông tin mình tìm hiểu được thì tấm nền IPS ban đầu được sản xuất nhắm đến những người chuyên nghiệp cần màn hình cực kỳ chính xác để phân loại màu sắc, nhưng với sự phát triển của nền công nghiệp game hiện tại và cần sự đòi hỏi cao về mặt màu sắc, màn hình IPS dần trở nên lý tưởng cho cả game thủ.

Cuối cùng là tấm nền OLED cao cấp với công nghệ mới nên cũng có khả năng tái tạo màu tuyệt vời, nhưng nếu ta xét riêng về khoản tái tạo màu sắc thì tấm nền IPS cao cấp thực sự tốt hơn nhờ khả năng thể hiện màu sắc trung thực với hình ảnh mát hơn.

Và như mình đã đề cập ở trên, bạn có thể tham khảo đo khả năng tái tạo màu bằng cách xem qua các thông số sRGB hoặc DCI-P3 của chính sản phẩm đó. Đây là các tiêu chuẩn chuyên nghiệp để đo lường mức độ phủ sóng của một không gian màu cụ thể mà một tấm nền màn hình có thể tái tạo.

Nên nhớ rằng, độ phủ sóng trong khoản 90-100% sẽ đều cho thấy màn hình tuyệt vời để cung cấp màu sắc chính xác và sống động. Về cơ bản, màn hình IPS và OLED là tốt nhất khi nói đến khả năng tái tạo màu.

Độ sáng, tỷ lệ tương phản và HDR

Ngoài khả năng tái tạo màu sắc, thì độ sáng và tỷ lệ tương phản của màn hình cũng là yếu tố chính để giúp cho bạn có thể trải nghiệm hình ảnh tuyệt vời khi chơi game, những yếu tố này cũng quyết định liệu bạn có thể mong đợi trải nghiệm trên chế độ HDR tốt từ màn hình của mình hay không.

Các tấm nền IPS và VA thông dụng thường có mức độ sáng tối đa trong khoảng từ 250 đến 400nits. Mức này là quá đủ để chơi game hoặc xem phim trong trường hợp bạn ngồi ngay ngắn đối diện màn hình. Các tấm nền OLED có độ sáng tối đa cao hơn đáng kể ở mức khoảng 1,000nits, nhưng thường các sản phẩm này cũng sẽ có giá thành nhỉnh hơn so với các mẫu màn hình khác.

Bên cạnh độ sáng thì tỷ lệ tương phản và mức độ đen đóng vai trò rất lớn trong việc hình ảnh trông đẹp như thế nào trên màn hình, đặc biệt là trong các cảnh tối và ánh sáng phòng mờ. Đây là khía cạnh mà màn hình OLED thể hiện sự ưu việt nhất so với các tấm nền còn lại, vì các điểm ảnh tự phát sáng có thể tắt hoàn toàn trong các cảnh tối để mang lại tỷ lệ tương phản vô hạn với màu đen tuyệt đối, về cơ bản là đen như mực vậy đó!

Và khi một tấm nền có độ độ sáng và tỷ lệ tương phản tốt như OLED có thêm chế độ HDR, thì hiển nhiên là chất lượng sẽ còn 'đỉnh nóc - kịch trần - bay phấp phới' hơn nữa. Lấy ví dụ là mẫu laptop Pro M3 nhé, dù đây không phải là một mẫu laptop chuyên game nhưng có tấm nền vô cùng tốt, khi sử dụng thêm chế độ HDR thì độ sáng của máy sẽ đạt 1,600nits - quá đủ để bạn chơi game thoải mái ngoài trời.

Quay trở lại với các loại tấm nền còn lại, thì màn hình IPS do hạn chế về mặt công nghệ nên ở khía cạnh này thường thì độ tương phản tầm thường khoảng 1000:1, thấp hơn OLED. Tấm nền VA cũng có chất lượng khá tốt và cũng thường trở thành lựa chọn lý tưởng cho chơi game. Và cuối cùng cũng không ngạc nhiên khi tấm nền TN thường hoạt động kém nhất ở đây.

Góc nhìn và backlight bleeding

Về khía canh về góc nhìn thì yếu tố này sẽ đề cập đến các góc ngang và dọc mà bạn có thể xem hình ảnh trên màn hình mà không bị suy giảm hoặc chuyển màu. Màn hình IPS được biết đến với góc nhìn tuyệt vời khoảng 178 độ, nghĩa là bạn có thể xem hình ảnh hoàn hảo ngay cả khi nhìn từ hai bên. So với tấm nền TN và VA, nơi bạn cần ngồi trực tiếp trước màn hình để có trải nghiệm tốt nhất, thì tấm nền IPS tốt hơn nhiều.

Hiện trên thị trường còn có tấm nền WVA cũng tốt không kém gì so với màn IPS với ưu điểm cho ra góc nhìn rộng lên đến 178 độ, không những vậy WVA đang là công nghệ mới và được sử dụng khá nhiều trên các mẫu màn hình gaming của Samsung hay các dòng Ultrabook của Dell đó. 

Còn đối với OLED thì sẽ không có góc nhìn rộng đến như thế, tuy nhiên thì theo mình điều này cũng không ảnh hưởng quá nhiều, vì bạn thường có góc nhìn từ 165 độ đến 180 độ, tương tự hoặc đôi khi thậm chí còn tốt hơn so với các mẫu IPS. Mặc cho tấm nền IPS mang tới góc nhìn vô cùng tốt, nhưng vì đặc trưng của sản phẩm nên hiện tượng backlight bleeding hay màn bị hở sáng vẫn là một vấn đề đối với loại tấm nền này.

Về cơ bản thì hiệu ứng màn IPS hở sáng hay còn được gọi là "IPS Glow" mà bạn có thể bắt gặp trên tấm nền IPS khi sử dụng trong điều kiện ánh sáng yếu, chỉ cần nhìn nghiêng sang là bạn sẽ thấy có một mảng sáng lớn hắt lên bề mặt nền màn hình. Còn hiện tượng chảy máu đèn hay "backlight bleeding" thì cũng gần như tương tự như thế, chỉ khác là hiện tượng này sẽ thường xảy ra ở phần góc cạnh góc màn hình.

Nếu bạn cần chơi game hay làm việc ở nơi có độ sáng cao, mình khuyên là bạn không nên sử dụng màn IPS, bạn có thể dùng tấm nền VA và TN, hoặc nếu bạn đủ tài chính thì chắc chắn bạn nên tham khảo những tấm nền OLED, khi dòng công nghệ màn hình này không hề có hiện tượng trên.

Hiệu suất chơi game: Đâu là tiêu chí bạn nên quan tâm?

Bên cạnh các thông số đặc trưng của các loại tấm nền, thì ta cũng phải 'ngó' qua các tính năng của các loại tấm nền này để xem đâu là ứng cử viên phù hợp nhất để bạn chơi game. Ngoài chất lượng hình ảnh tuyệt vời, trải nghiệm chơi game tốt còn đòi hỏi một chiếc màn hình phải có khả năng xử lý chuyển động vượt trội và tái tạo hình ảnh mượt mà.

Và mình sẽ đánh giá hiệu suất chơi game chủ yếu qua ba yếu tố: thời gian phản hồi, độ trễ đầu vào và tốc độ làm mới.

Thời gian phản hồi

Thời gian phản hồi của màn hình, hay "response time" trong tiếng Anh, là khoảng thời gian mà một điểm ảnh (pixel) trên màn hình cần để chuyển đổi từ trạng thái màu này sang trạng thái màu khác, thường được đo bằng mili giây (ms). Thời gian phản hồi càng thấp thì màn hình càng có khả năng chuyển đổi màu sắc nhanh chóng, giảm thiểu hiện tượng nhòe (blur) hoặc bóng mờ (ghosting) khi hiển thị các hình ảnh chuyển động nhanh.

Riêng ở khoản này thì tấm nền TN có một lợi thế lớn khi dù có mức giá thành rẻ nhất, nhưng các mẫu màn hình sử dụng tấm nền TN có thể dễ dàng đạt thời gian phản hồi thấp tới 1ms hoặc thấp hơn. Tuy nhiên thì ở thời điểm hiện tại thì mình thấy không khó để các loại tấm nền khác 'bắt kịp' được tốc độ thời gian phản hồi thấp như thế, cả tấm nền VA, IPS hay OLED cũng có thể đạt tới được ngưỡng 1ms này, thậm chí là nhanh hơn.

Hiện trên thị trường cũng có các mẫu màn hình OLED có tốc độ phản hồi chỉ 0.03ms như sản phẩm ROG Swift OLED PG27AQDM 27 inch chẳng hạn, một 'con số' thuộc hàng nhanh nhất hiện tại, tuy nhiên cái giá để trả cho 'em nó' thì cũng phải xứng đáng phải không nào?

Xem thêm: Đánh giá ASUS ROG Swift OLED 32 inch PG32UCDP: Màn hình WOLED 4K tốt nhất hiện nay

Thêm vào đó là giờ đây các hãng còn trang bị thêm các loại công nghệ mới như AMD FreeSync Premium hay VESA AdaptiveSync chẳng hạn, giúp cho tốc độ phản hồi màn hình đã nhanh, giờ còn nhanh hơn nữa.

Độ trễ đầu vào

Độ trễ đầu vào của màn hình, còn được gọi là "input lag", là khoảng thời gian từ khi tín hiệu đầu vào (như nhấn phím hoặc di chuyển chuột) được gửi từ thiết bị đầu vào (bàn phím, chuột, tay cầm chơi game, v.v.) đến khi hành động đó được hiển thị trên màn hình. Độ trễ đầu vào được đo bằng mili giây (ms) và nó khác với thời gian phản hồi của màn hình một chút vì nó không liên quan đến pixel mà liên quan đến chính màn hình.

Đối với các bạn yêu thích chơi game thì bạn cũng thừa biết là chiến thắng đôi khi chỉ được quyết định trong giây lát, thế nên chắc chắn rằng bạn sẽ muốn có một màn hình có khả năng hiển thị ngay lập tức hình ảnh từ tín hiệu đầu vào để đảm bảo rằng các quyết định quan trọng trong trò chơi được thực hiện kịp thời nhất có thể.

Một số màn hình OLED có độ trễ đầu vào cao hơn 10ms ở một số tốc độ làm mới nhất định, khiến chúng không phù hợp với trò chơi cạnh tranh. Tuy nhiên, ngoài những tình huống như vậy, rất hiếm khi bạn có được một tấm nền có độ trễ đầu vào tệ trên thị trường hiện nay. Độ trễ đầu vào chung của hệ thống của bạn cũng phụ thuộc vào phần cứng khác, chẳng hạn như chuột và bàn phím của bạn.

Xem thêm: Viewsonic VX3219: Chơi game phê, "cân" đồ họa mê không kém

Tần số quét

Cuối cùng là một trong những tiêu chí quan trọng và phổ biến nhất hiện tại - tần số quét, riêng thông số này thì có lẽ mình sẽ không cần phải giới thiệu gì nhiều khi tần số quét càng cao, sẽ càng phù hợp cho các game thủ trót 'yêu' các tựa game FPS như CS:2, COD, Valorant,...

Xem thêm: Trên tay HKC MG27H7F: Hơn 4 triệu đã có màn hình gaming Fast IPS 165Hz siêu tốc!

Hiện tại thì hầu như cả 4 loại tấm nền đều có thể trang bị tần số quét cao, thế nên bạn có thể chọn bất kỳ loại nào từ VA đến IPS hay OLED, vì thế mình khuyên bạn hãy nên xem xét kỹ lưỡng thông số này của nhà sản xuất và quan tâm kèm đến những yếu tố khác để có cho mình một sản phẩm phù hợp để chơi game nhất nhé.

Hầu hết game thủ sẽ thấy ổn với 144Hz hoặc 165Hz và không thực sự cần màn hình 240Hz hoặc bất kỳ loại nào cao hơn thế. Ngay cả những màn hình OLED 1440p giá cả phải chăng cũng có sẵn với tần số quét lên đến 240Hz, nhưng nếu bạn muốn thì cũng nên trải nghiệm thử màn 500Hz nhé, cũng khá thú vị đó.

Ví dụ với như màn hình Alienware AW2720HF 500Hz trên tấm nền IPS chẳng hạn, với tần số quét cao đến như thế cũng sẽ giúp game thủ nhận biết được đối thủ nhanh hơn và dễ hơn nhờ hiệu ứng mượt hơn, giảm thiểu tối đa hiện tượng 'ghosting' gây phân tâm. Để bạn hiểu rõ hơn thì sẽ có video trên đây giúp bạn hiểu rõ màn 500Hz có thể giúp bạn 'gian lận' như thế nào với tựa game Valorant nhé.

Miễn là card đồ họa của bạn đủ mạnh để cung cấp FPS mong muốn ở độ phân giải bạn thích, bạn có thể chọn bất kỳ loại màn hình nào từ TN, VA, IPS đến OLED bạn nha.

Tạm kết: Màn hình nào thích hợp nhất để chơi game?

Nếu bạn thích chơi game thì có lẽ bạn sẽ cần các tiêu chí quan trọng như tốc độ làm mới cao, độ phân giải 1440p hoặc 4K, kích thước màn hình 24 inch nếu bạn đam mê chơi game MOBA hay FPS, và 27 inch trở lên nếu bạn thích trải nghiệm các tựa game AAA với cốt truyện sâu sắc, hay một thế giới mở rộng lớn để bạn tự do trải nghiệm.

Quay lại với loại tấm nền tốt nhất, khá dễ để chọn khi bạn đã biết ưu và nhược điểm của các công nghệ khác nhau. Màn TN thì do những hạn chế lớn về mặt màu sắc nên hiện tại không còn quá thông dụng nữa. Giữa IPS và VA, hai tùy chọn phổ biến nhất, hãy chọn IPS nếu bạn thích chất lượng hình ảnh, khả năng phản hồi và góc nhìn tuyệt vời.

Và nếu khi bạn thường xuyên chơi trong điều kiện ánh sáng cao, hãy chọn một trong những mẫu VA tốt hơn vì tỷ lệ tương phản và chất lượng hình ảnh vượt trội của. Còn nếu bạn có đủ tài chính thì mình khuyên là nên sử dụng màn OLED luôn bạn nhé, độ tương phản cao và không gặp bất kỳ lỗi bóng nền nào chính là ưa điểm lớn nhất từ hệ màn hình này.

Xem thêm bài viết chuyên mục Thị trường

Rất may là tất cả những thứ này đều dễ dàng có được với mức giá phải chăng trên thị trường hiện nay. Bạn có thể tham khảo kha khá lựa chọn từ 2 triệu - 10 triệu là đã có cho mình một chiếc màn chất lượng để chơi game tại CellphoneS rồi đó, ngoài ra còn những chiếc màn hình cao cấp với mức giá cao hơn dành cho các bạn muốn có một trải nghiệm xịn sò nhất, chi tiết hãy tham khảo dưới đây nhé.