Thời gian phản hồi trên màn hình được đo như thế nào? Có thực sự đúng như quảng cáo?

Những chiếc màn hình gaming cao cấp hiện giờ đều sở hữu những thông số “choáng ngợp” như độ phân giải lên đến 4K, tần số quét từ 240 - 360Hz, độ phủ màu cao đạt 100% DCI-P3, hỗ trợ khả năng hiển thị 1.07 tỷ màu,... Trong số đó, thời gian phản hồi cũng được chú trọng không kém và các màn hình gaming sở hữu thời gian phản hồi rất nhanh lên đến 1ms. Tuy nhiên, tốc độ này được hãng giới thiệu liệu có chính xác? Có những bài kiểm tra nào cho các thông số này không? Hãy cùng mình tìm hiểu trong bài viết này nhé.

Thời gian phản hồi trên màn hình là gì?

Về cơ bản, thời gian phản hồi trên màn hình là khoảng thời gian để 1 pixel trên màn hình có thể thay đổi giá trị màu. Quá trình này càng nhanh thì thời gian phản hồi trên màn hình càng thấp và ngược lại. Nếu thời gian phản hồi càng chậm thì hình ảnh trên màn hình sẽ bị mờ nhòe. Đặc biệt trong các tựa game có nhịp độ nhanh hay khi bạn xem các nội dung đa phương tiện có tốc độ khung hình cao hơn thời gian phản hồi.

Thời gian phản hồi khác với tần số quét trên màn hình. Tần số quét là giá trị biểu thị số lần mà màn hình vẽ lại hình ảnh trong 1 giây. Còn đối với thời gian phản hồi sẽ được đo bằng mili giây. Nếu bạn sở hữu màn hình có thời gian phản hồi là 5ms đồng nghĩa với việc màn hình có thể thay đổi giá trị màu trong 1/200 giây.

Giả sử nếu bạn mua được chiếc màn hình gaming có thời gian phản hồi chỉ 1ms thì khả năng thay đổi màu sắc có thực sự nhanh như hãng đã công bố. Các nhà sản xuất màn hình đã sử dụng các bài thử nghiệm nào để ra được con số này? Các bài thử nghiệm này có mánh khóe nào ở trong không?

Những cách thử nghiệm thời gian phản hồi trên màn hình

Sử dụng căn phòng rất nóng để thử nghiệm

Chắc chắn rồi, các hãng đều có những bài thử nghiệm cụ thể để có thể đưa ra con số chính xác để có thể in lên bao bì và quảng cáo. Tuy nhiên, điều kiện mà các hãng dùng để thử nghiệm khắc nghiệt hơn rất nhiều so với điều kiện sử dụng bình thường. Thậm chí là còn khắc nghiệt hơn cả các hãng khác dùng để kiểm tra màn hình của họ.

Thực tế rằng, điều kiện phòng mà các hãng dùng để kiểm tra màn hình rất nóng và điều này giúp cho màn hình LCD (Liquid-Crystal Display – màn hình tinh thể lỏng) giảm bớt độ nhớt và lỏng hơn. Từ đó thời gian phản hồi cũng nhanh hơn đáng kể. Má nhiệt độ căn phòng đó cao hơn những gì mà bạn có thể tưởng tượng rất nhiều. Thậm chí đến mức mà VESA (Video Electronics Standards Association – Hiệp hội Tiêu chuẩn Điện tử Video) phải thừa nhận rằng nhiệt độ “cao một cách bất thường”.

Sử dụng chức năng “Overdrive” để thử nghiệm

Ngoài cách tăng nhiệt độ phòng thì các hãng còn sử dụng cách “bơm” thêm điện năng vào mỗi pixel mang tên “Overdrive”. Chức năng này thực sự có tác dụng nhằm tăng thời gian phản hồi của màn hình nhưng cũng đồng thời dễ sinh ra các tình trạng lỗi hình (artifact), điển hình trong đó có thể kể đến “inverse ghosting” (hay còn được gọi là “coronas”).

Và tất nhiên rồi, các hãng dùng bài thử nghiệm này để kiểm tra thời gian phản hồi tối đa chứ không hề quan tâm đến việc bị lỗi hình khi sử dụng chức năng “Overdrive”. Và điều này sẽ gây hiểu nhầm trong điều kiện sử dụng thực tế.

Chọn màn hình đạt thông số cao nhất

Chiêu thức cuối cùng mà các hãng sử dụng là tuyển chọn chiếc màn hình đạt được kết quả tốt nhất trong các bài thử nghiệm. Thay vì lấy trung bình thì các hãng lại dùng cách chọn chiếc màn hình có kết quả tốt nhất. Điều này làm cho tính khách quan của các bài thử thử nghiệm trở nên không có.

Giống như CPU trên máy tính, sẽ có những chiếc CPU đạt được xung nhịp cao hơn, sẽ có CPU đạt khả năng ép xung tốt hơn nhưng lại lại lấy những CPU có kết quả tuyệt vời nhất làm quy chuẩn chung. Và điều này cũng diễn ra tương tự với màn hình trong bài thử nghiệm thời gian phản hồi.

Tiêu chuẩn ClearMR - Chứng nhận chuẩn xác

Cách đây ít lâu, VESA đã cho ra mắt tiêu chuẩn ClearMR - Tiêu chuẩn mới, gắt gao hơn nhằm để đo các thông số trên màn hình. Tiêu chuẩn này có những quy định thử nghiệm sao cho phù hợp với cách sử dụng thông thường như nhiệt độ phòng sẽ giao động trong khoảng 22.5 đến 24.5 độ C. Đồng thời màn hình sẽ được kiểm tra ở trạng thái, độ phân giải mặc định khi được bật lên và có thời gian để “làm nóng” trước khi bắt đầu thử nghiệm.

Công nghệ không ngừng phát triển và chắc chắn rằng tiêu chuẩn ClearMR sẽ không thể giữ cố định như thế được. VESA cho biết thêm họ sẽ thay đổi các tiêu chí trong bài thử nghiệm theo thời gian để phù hợp hơn với từng thời đại. Cách mà VESA sẽ làm với ClearMR cũng tương tự như những gì diễn ra với DisplayHDR.

Các cấp độ (Tier) trong tiêu chuẩn ClearMR

Vào thời điểm của bài viết này, VESA có phân chia các cấp độ và giới hạn trần để quy định các tình trạng “overshoot” và “undershoot” trên màn hình. Các tình trạng “overshoot” và “undershoot” sẽ xuất hiện khi chức năng “Overdrive” ép pixel chuyển màu nhanh hơn nhưng chưa đúng với giá trị màu mong muốn. Tiêu chuẩn ClearMR quy định tình trạng overshoot không được quá 20% và undershoot không quá 10%.

ClearMR cũng tương tự như DisplayHDR, những chiếc màn hình đạt được chứng nhận sẽ được dán logo và kèm theo con số biểu thị từ 3000 đến 9000. Con số biểu thị sẽ đại diện cho tỷ lệ gần đúng (approximate ratio) giữa pixel rõ với pixel mờ khi chuyển màu.

Ví dụ: Màn hình đạt chuẩn ClearMR 5000 thì sẽ có 5000 pixel rõ trên 1 pixel mờ trên màn hình.

Tuy nhiên, chuẩn ClearMR của VESA cũng còn khá mới mẻ nên chưa nhiều màn hình của các hãng được thử nghiệm hay đạt được chứng nhận của tiêu chuẩn này. Tuy nhiên, phần lớn các nhà sản xuất màn hình đều là thành viên của hiệp hội VESA nên hi vọng tiêu chuẩn này sẽ phổ biến hơn trong tương lai, đặc biệt đối với các màn hình gaming khi sở hữu thời gian phản hồi rất nhanh.

Tóm lại

Hiện tại các tiêu chuẩn đo response time trên màn hình gaming vẫn chưa thực sự chính xác cũng như điều kiện thử nghiệm khó có thể áp dụng trong thực tế. Tuy nhiên, cũng đừng quá lo lắng khi lựa chọn các màn hình gaming vì thời gian phản hồi của chúng cũng rất nhanh và khó có thể cảm nhận hết. Hy vọng trong tương lai chuẩn ClearMR sẽ phổ biến hơn để người dùng biết chính xác thông số màn hình mình định mua nhé.

• Xem thêm các bài viết chuyên mụcThị trường