Mục lục
Dạo gần đây trên khắp nẻo đường của các thành phố lớn ở Việt Nam xuất hiện một cái tên “tuy lạ mà quen” – Gojek. Sở dĩ xuất thân từ loại hình “xe ôm công nghệ” nhưng Gojek có những đặc điểm nổi bật và mang trong mình câu chuyện startup đáng ngưỡng mộ.
Chưa bao giờ chúng ta có thể nghĩ rằng “xe ôm công nghệ” có thể ra đời và làm thay đổi cả một hành vi xã hội của con người đến như vậy. Bằng chứng là dù trong thời gian rất ngắn nhưng trên thị trường non trẻ này đã xuất hiện nhiều nền tảng ứng dụng gọi xe được phát triển và nhận được phản ứng khá tốt từ người sử dụng. Vốn là một ứng dụng gọi xe vô cùng gần gũi và quen thuộc với mọi người nhưng gần đây, thương hiệu Go Viet bất ngờ bị “loại trừ” hay chính xác hơn là sẽ “thay tên đổi họ” thành Gojek.
“Siêu kỳ lân” Đông Nam Á
Trước tiên, dành cho những ai chưa biết thì “siêu kỳ lân” (decacorn) là một cụm từ chỉ những doanh nghiệp startup được định giá trên 10 tỷ đô la và là mơ ước đối với bất kỳ công ty khởi nghiệp nào trên thị trường thế giới. Với xuất phát điểm là lĩnh vực công nghệ, ứng dụng Gojek được phát triển dựa trên nhu cầu “gọi xe máy” vô cùng phổ biến ở đất nước Indonesia do nhà sáng lập trẻ tuổi – Nadiem Makarim.
Nhanh chóng nhận ra ngành công nghiệp không chính thống này có tiềm năng vô cùng to lớn, anh đã cùng hai người bạn nữa là Kevin Aluwi và Michaelangelo Moran đã sáng lập nên ứng dụng gọi xe mang tên Gojek (jek được lấy trong ojek có nghĩa là xe máy theo tiếng Indonesia).
“Đúng người, đúng thời điểm” là một đặc tả vô cùng đúng đắn đối với “siêu ứng dụng” này. Một startup nhỏ từng nhận vô số sự nghi ngờ về độ tin cậy và tính khả thi đã trở thành một công ty vững mạnh trong vòng 6 năm. Và cho đến giữa năm 2019 vừa qua, Gojek đã chính thức bước chân vào “câu lạc bộ” startup chục tỷ đô và trở thành siêu kỳ lân đầu tiên của đất nước Indonesia và cũng là thứ hai xếp sau Grab trên nền thị trường Đông Nam Á. Thậm chí niềm tự hào của đất nước Indo này còn được Fortune bình chọn là một trong những công ty đã làm thay đổi thế giới năm 2017, sánh vai cùng các gã khổng lồ khác như Apple, Unilever, Microsoft,…
Vốn có trụ sở chính đặt tại Jakarta, Indonesia, Gojek đã phát triển rất nhanh chóng, mạnh mẽ trong mảng vận tải và hậu cần. Dần mở rộng quy mô vươn tầm quốc tế, “siêu kỳ lân” này mang sắc xanh của mình cạnh tranh độc lập với kẻ dẫn đầu “ứng dụng đặt xe” ở Đông Nam Á mang tên Grab. Câu chuyện khởi nghiệp đáng mơ ước của Gojek chính là niềm cảm hứng của biết bao kẻ ôm giấc mơ startup cho riêng mình trên thị trường Đông Nam Á nói chung, trong đó có Việt Nam. Có thể nói “mối lương duyên” của Gojek và đất nước Việt từ đó được mở ra và mang theo rất nhiều điều thú vị, đặc biệt.
“Bình mới, rượu mới”
Vào năm 2018, Gojek bất ngờ “tiến công” trên thị trường Việt Nam dưới tên thương hiệu là GoViet. Sau 2 năm hoạt động, không thể phủ nhận được rằng mức lan tỏa của ứng dụng này ngày càng lớn trong cuộc sống hằng ngày. Với nguồn vốn lên đến 150 triệu đô được đổ từ công ty mẹ đổ vào GoViet đã nhằm phần nào nói lên được mức độ tiềm năng của thị trường này đối siêu kỳ lân Gojek.
Và nguồn căn cho việc “thay danh, đổi phận” gần đây, cái tên GoViet đã chính thức hủy bỏ mà thay vào đó là hoạt động dưới cái tên thương hiệu mẹ là Gojek. Việc hợp nhất thương hiệu này chính là được nhiều người cho rằng chỉ là một dạng hình thức “bình mới, rượu cũ” thế nhưng theo ông Phùng Tuấn Đức – tổng giám đốc của Gojek tại Việt Nam lại khẳng định Gojek chắc chắn sẽ có thêm nhiều điểm cải tiến và mở rộng để phù hợp với tầm nhìn “siêu ứng dụng” của tập đoàn, thế nên có thể nói Gojek Việt Nam không phải là “bình mới, rượu cũ” được.
Theo thông tin được tiết lộ thì các tính năng mới đáng chú ý trên ứng dụng Gojek như giao diện “Home 4.0” đơn giản và liền mạch hơn, tính năng “Chia sẻ hình ảnh” cho phép khách hàng và tài xế trao đổi thông tin cụ thể và rõ ràng hơn về tình trạng đơn hàng.
Giờ đây, chúng ta có thể thấy thay vì màu áo đỏ quen thuộc thì Gojek đã chính thức khoác lên sắc xanh đặc trưng và khá tương đồng với đối thủ của mình là Grab, đồng thời cũng vô hiệu hóa ứng dụng Go Việt cũ, thay vào đó người dùng sẽ phải cài đặt một ứng dụng Gojek hoàn toàn mới nếu muốn sử dụng. Việc phải hy sinh tài sản và nhận diện thương hiệu GoViet để đổi lấy việc tạo ra giá trị lâu dài dưới thương hiệu toàn cầu của Gojek đã chính thức mở ra một cuộc đối đầu trực tiếp đầy gay gắt giữa ba kẻ mạnh là Grab, Gojek và Be trên chính thị trường Việt nam nói riêng và trong khu vực Đông nam Á nói chung.
Sự đối đầu giữa Gojek và Grab: cuộc hội ngộ của hai người bạn thân
Có thể nói sự đối đầu của Gojek và Grab không phải chỉ dừng lại ở câu chuyện thương hiệu mà đây cũng chính là cuộc tương phùng đầy bất ngờ của những người bạn thân. Được biết Nadiem Makarim – nhà sáng lập Gojek và Anthony Tan – CEO của Grab vốn đã quen biết từ lâu, thậm chí họ còn từng là bạn vô cùng thân thiết trong thời gian học tập tại Harvard. Thậm chí nhà sáng lập trẻ của siêu kỳ lân Gojek còn chia sẻ rằng Anthony từng là một trong những bạn thân nhất của anh và họ thường trao đổi chia sẻ cùng nhau về các ý tưởng kinh doanh.
Sau khi rời khỏi trường, cả hai đều bắt tay vào sự nghiệp riêng của mình, Nadiem Makarim trở về Indonesia sáng lập nên Gojek còn Anthony Tan quay lại Malaysia để startup mô hình tương tự Uber và sau này là Grab. Và tất nhiên, những tình huống “từ bạn hóa đối thủ” trên thương trường không phải là câu chuyện hiếm có. Ban đầu mỗi thương hiệu có những xuất phát điểm khác nhau nhưng đến cuối cùng khi mở rộng ra quy mô quốc tế thì đó không còn là câu chuyện của riêng “nước sông” hay “nước giếng” nữa. Nadiem Makarim từng thẳng thắn chia sẻ rằng cuộc chạy đua này không phải là xem ai kiếm được nhiều tiền hơn mà quan trong là tốc độ đổi mới của ai sẽ nhanh hơn.
Cạnh tranh là một điều không thể tránh nhưng thực sự là một điều tất yếu đối với bất cứ doanh nghiệp nào để có thể mở rộng quy mô và tiến xa hơn. Nhà sáng lập “”siêu kỳ lân” không hề ái ngại trước các vấn đề cạnh tranh, bên cạnh đó anh còn hy vọng sự cạnh tranh này sẽ thúc đẩy các doanh nghiệp ở Indonesia nói riêng và Châu Á nói chung sử dụng công nghệ như một chìa khóa để phá vỡ hiện trạng và cải thiện cuộc sống.
“Tam giác vàng” sẽ cân tại đâu?
Ở Việt Nam, thị trường “gọi xe” được xẻ làm ba phần với kẻ mạnh mang tên Grab với hơn một nửa thị phần, còn lại chính là sự chiếm lĩnh của Gojek và Be. Thế nhưng trong khi Be tuyên bố mình là công ty vận tải sử dụng công nghệ 4.0 có sứ mệnh khác với các ứng dụng gọi xe khác trên thị trường thì đây chính xác hơn là cuộc đối đầu trực tiếp giữa hai màu áo xanh Gojek và Grab. Cùng phát triển trên nền tảng dịch vụ nhưng khi đặt cả hai lên bàn cân, ta thấy được sự khác biệt rõ ràng của hai “siêu ứng dụng” được cho là phổ biến nhất ngày nay.
Trước tiên về xuất phát điểm, Gojek đã có những sự khai phá đầu tiên ở sân nhà Indonesia vào năm 2010, sớm hơn 2 năm so với “người bạn” của mình là Grab được ra mắt ở Singapore. Và cho đến thời điểm hiện tại, Grab đang chứng tỏ thế mạnh trong việc chiếm lĩnh thị phần nhờ am hiểu thị trường địa phương và phát triển các mô hình giải pháp không theo khuôn mẫu. Còn với Gojek đang thế mạnh lấn át hơn ở “sân nhà” Indonesia – đất nước có dân số đông thứ nhất Đông Nam Á cũng như đang trong bước định hình thương hiệu, mở rộng thị trường quốc tế.
Và có một điều thú vị nữa rằng những kẻ đứng sau chống cho hai “siêu kỳ lân” này cũng vô cùng “máu mặt”. Cụ thể, nếu Grab nhận vốn đầu tư từ Microsoft, Didi, Softbank, Hyundai,.. thì Gojek cũng được các gã khổng lồ như Google, Tencent, Temasek và gần đây là Facebook rót vốn mạnh mẽ.
Cùng tầm nhìn phát triển thành “siêu ứng dụng” với tập trung vào ba nền tảng chính là vận chuyển – đặt món – thanh toán, trong khi Grab vốn đã ổn định với thanh toán ví Moca thì đây sẽ là một thách thức với Gojek trong tương lai sắp tới.
Chính vì vậy chưa thể khẳng định được chiến thắng sẽ giành về ai và đâu mới là đỉnh cân trong thị trường gọi xe Việt Nam thế nhưng có thể chắc chắn một điều là cuộc đua này sẽ vô cùng thú vị và đáng mong đợi.
