ARM64 và AI đang thúc đẩy một cuộc "tái thiết vĩ đại" chưa từng có trong 30 năm qua cho PC Windows

Copilot+ PC của Microsoft giống như một cơn sóng thần được hợp nhất từ hai làn sóng: AI và sự đột phá của ARM. Đó là sự thay đổi lớn nhất kể từ Windows 95 và sự trỗi dậy của laptop AI với người dùng.

Trên thực tế Windows ARM không mới, năm 2012 Microsoft đã lần đầu tiên giới thiệu Windows RT chạy trên nền tảng chip ARM nhưng vì nhiều lý do mà suốt một thập kỷ sau đó nó vẫn không có bước tiến nào đáng kể. 

Nhưng năm nay, mọi thứ đã thay đổi khi Microsoft cùng với OpenAI, Qualcomm và hàng loạt các nhà sản xuất PC lớn nhất thế giới gồm Lenovo, HP, Dell, Acer, ASUS, Samsung và Microsoft đang cùng nhau tái thiết cả ngành công nghiệp. Đây là một sự thay đổi mang tính kiến tạo có thể so sánh với tác động gần 30 năm trước của Windows 95 và sự xuất hiện của Internet.

Thương vụ mua lại Nuvia rực rỡ của Qualcomm

Hành trình của Qualcomm với Windows trên ARM trong bảy năm qua đầy thử thách. Chúng ta đã nghe rất nhiều về những con chip Qualcomm cho máy tính Windows trong nhiều năm qua nhưng tất cả đề gây thất vọng về hiệu năng thấp, khả năng tương thích hỗ trợ kém.

Điều quan trọng là phải thừa nhận những thách thức đáng kể mà Qualcomm đã phải đối mặt. Về mặt kỹ thuật, họ không thiết kế bộ xử lý của riêng mình mà dựa vào các thiết kế hiện có của Arm Ltd., công ty sau đó đã được cấp phép và sửa đổi. Sự phụ thuộc vào Arm Ltd. có nghĩa là nếu Arm Ltd. không thiết kế CPU có thể vượt trội hơn bộ xử lý Core mới nhất của Intel thì Qualcomm cũng vậy.

CPU Oryon của Qualcomm ra mắt tại Hội nghị thượng đỉnh Snapdragon 

Một trở ngại đáng kể khác là 'vấn đề con gà và quả trứng' với khả năng tương thích ARM64. Việc laptop Snapdragon dựa trên Qualcomm không được áp dụng rộng rãi có nghĩa là các nhà phát triển phần mềm không có nhiều động lực để biên dịch lại ứng dụng cho ARM64. Ngược lại, nếu không có các ứng dụng do ARM64 biên soạn, người tiêu dùng và doanh nghiệp sẽ thấy có rất ít lý do để chấp nhận việc mô phỏng ứng dụng chậm hơn đáng kể. Điều này dẫn đến sự tăng trưởng thị trường chậm chạp của Windows ARM mặc dù Windows 11 và các ứng dụng đã dần dần tương thích ARM64.

Yoga Slim 7x 14 inch mới với Snapdragon X Elite

May mắn thay, Qualcomm đã tìm ra giải pháp. Vào đầu năm 2021, Qualcomm đã mua lại một công ty khởi nghiệp nhỏ có tên Nuvia với giá 1.4 tỷ USD. Nuvia được thành lập vào năm 2019 bởi ba cựu kỹ sư của Apple (Gerard Williams III, Manu Gulati và John Bruno). Trong khi Nuvia ban đầu dự định xây dựng chip dựa trên ARM cho các trung tâm dữ liệu thì Qualcomm đã nhìn thấy một cơ hội khác với những tài năng mới có được của mình.

Và Gerard Williams III, Manu Gulati và John Bruno không chỉ là kỹ sư của Apple. Họ dẫn đầu quá trình phát triển chip dòng A của Apple (được sử dụng trong iPhone và iPad, có quy mô lên đến dòng M hiện tại) và là chuyên gia về kiến trúc và thiết kế SoC. Quả thực, trước khi Gerard Williams III làm việc tại Apple, ông đã có 12 năm thiết kế chip tại Arm Limited (trước đây là ARM Holdings) và Texas Instruments. Profile của ông trong lĩnh vực thiết kế chip ARM đã trở thành huyền thoại.

Những người này đã dẫn dắt Apple trong 10 năm phát triển bộ vi xử lý Apple M nổi tiếng được sử dụng trong laptop MacBook của hãng. Việc họ hiện đang làm việc và đang thiết kế bộ vi xử lý ARM64 nội bộ cho Qualcomm có thể là một lý do khiến Apple đệ đơn kiện Williams (và Arm Ltd. đã đệ đơn kiện Qualcomm), người bị cáo buộc săn trộm nhân viên Apple (Apple sau đó đã hủy bỏ vụ kiện vụ kiện vào đầu năm 2023 sau khi được cho là đã giải quyết xong).

Nếu có ai nghi ngờ rằng Qualcomm có thể cạnh tranh với Apple về lĩnh vực silicon thì có lẽ họ đang không chú ý đến việc ai hiện đang làm việc cho Qualcomm.

Qualcomm Snapdragon X Elite và Plus so với Apple M3 trong Geekbench v6.2 thử nghiệm hiệu năng đa luồng 

Mặc dù phải mất ba năm để đạt được thời điểm này nhưng vào mùa hè năm 2024, cuối cùng chúng ta cũng sẽ thấy kết quả của việc mua lại Nuvia của Qualcomm và chúng không có gì đáng kinh ngạc. Bộ xử lý Snapdragon mới của Qualcomm đang từ chỗ có hiệu suất kém nhất trên thị trường máy tính vượt lên trên cả Intel và AMD về sức mạnh và hiệu quả năng lượng, đồng thời vượt qua bộ xử lý M3 của Apple.

Trong khi kế hoạch về một bộ xử lý đột phá đã được lên kế hoạch từ năm 2021 khi mua lại Nuvia thì xu hướng AI là một biến số ngoài kế hoạch. May mắn thay, Qualcomm đã tìm được tiếng nói chung với Microsoft, gã khổng lồ đang nắm trong tay sức mạnh của OpenAI và cũng đang rất tham vọng tạo ra những chiếc AI PC.

ChatGPT, NPU và sự trỗi dậy của PC AI

Vào ngày 30 tháng 11 năm 2022, OpenAI, một công ty mà ít người từng biết đến đã phát hành ChatGPT ra công chúng. Nó đã đạt được một triệu người dùng chỉ năm ngày sau đó, một điều chưa từng có.

ChatGPT đã thay đổi thế giới với tư cách là AI ngôn ngữ tự nhiên có khả năng trò chuyện giống con người đầu tiên. Chẳng bao lâu, mọi người đã sử dụng ChatGPT để viết bài, gian lận khi làm bài tập về nhà, tạo sách để tràn ngập sách trên Amazon…

Yêu cầu của Microsoft đối với PC AI 

Chỉ hai tháng rưỡi sau, Microsoft đã lên sân khấu trong một cuộc họp báo được tập hợp vội vàng để trình diễn cách ChatGPT có thể hỗ trợ Bing Search và Bing Chat (sau này được đổi tên thành Microsoft Copilot). Ngay cả Bing beta mới cũng thu hút được hơn một triệu lượt đăng ký trong 48 giờ.

Động thái của Microsoft gây nhiều bất ngờ. ChatGPT đã đi trước Gemini khiến Google bị bỏ lại phía sau trong khi hầu hết mọi người đều tin rằng Google mới là gã khổng lồ dẫn đầu về AI. Bởi nếu bạn có tìm hiểu về OpenAI thì bạn sẽ biết ChatGPT đã được dựa trên mô hình Transformer của Google.

Tuy nhiên, một trong những vấn đề hiện nay với AI là khả năng xử lý. Cho đến thời điểm hiện tại, các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) phải được đặt trên các máy chủ lớn có GPU siêu mạnh để thực hiện các truy vấn đủ kịp thời để có thể chấp nhận được. Nhưng dữ liệu vẫn phải được tải lên rồi tải xuống từ người dùng, làm tăng thêm độ trễ, chưa kể việc phải xếp hàng chờ truy vấn do nhu cầu của người dùng cao.

Logo "AI" mới của HP dành cho PC Copilot+  

Một vấn đề khác là LLM nói chung có khả năng suy luận tốt về dữ liệu mở nhưng không làm được gì nhiều đối với dữ liệu được cá nhân hóa, cho dù là cho cá nhân hay tập đoàn (chưa kể đến các vấn đề về quyền riêng tư và bảo mật).

Đó là lúc LLM 7 tỷ thông số được triển khai ở cấp độ máy tính cá nhân, nó giảm độ trễ và đảm bảo tính riêng tư. Khi kết hợp với dữ liệu tìm kiếm dựa trên đám mây, cái gọi là phương pháp tiếp cận AI lai này sẽ đưa AI tổng hợp lên một tầm cao mới.

Tuy nhiên, việc có bộ tăng tốc AI hoặc bộ xử lý thần kinh (NPU) để chạy các hệ thống này trên laptop là rất quan trọng. Hãy coi NPU giống như CPU và GPU nhưng nó được tối ưu hóa để chạy dữ liệu AI một cách hiệu quả và nhanh chóng. Chắc chắn, bạn có thể chơi game trên laptop mà không cần GPU rời, nhưng có một GPU rời thì tốt hơn. Điều tương tự cũng áp dụng cho việc chạy AI.

Bộ xử lý Core Ultra mới nhất của Intel (Meteor Lake) chạy 11 nghìn tỷ hoạt động mỗi giây (TOPS), hỗ trợ những thứ như Windows Studio Effects (làm mờ hậu cảnh, hiệu chỉnh ánh mắt, v.v.), nhưng chắc chắn không đủ chạy LLM 7 tỷ tham số một cách mượt mà.

Qualcomm Snapdragon X Elite so với CPU Intel Core Ultra 7 về thời lượng pin 

AMD và Apple cũng có NPU trên chip của họ. M4 mới của Apple, hiện chỉ có trên iPad Pro mới, đạt 38 TOPS (tăng từ mức chỉ 18 TOPS ở M3), trong khi chip AMD mới nhất của AMD dừng lại ở 16 TOPS.

Nhưng chip Snapdragon X Elite/Plus mới của Qualcomm đã đạt 45 TOPS, khiến chúng trở thành NPU mạnh nhất trong bất kỳ laptop nào. Intel sẽ đạt đến cấp độ NPU thế hệ thứ hai này vào cuối năm nay với chip 'Lunar Lake', nhưng Qualcomm hiện là trùm cuối.

Tận dụng những cải tiến của Microsoft như Windows 11 Recall và AI Explorer hiện chỉ dành riêng cho laptop Snapdragon X và bạn sẽ có “PC AI” đúng nghĩa, và Microsoft đang gọi chúng là “Copilot+ PC”. 

HP đang “reset” với OmniBook

Thật vậy, HP công bố sẽ đổi tên toàn bộ dòng sản phẩm PC của mình. Về phía người tiêu dùng, Pavilion, Envy và Spectre đã biến mất. Giờ đây chỉ còn Omni được chia thành các phân khúc như HP OmniBook 3, 5, 7, X và Ultra. Đối với các danh mục sản phẩm, có HP OmniBook dành cho laptop, OmniStudio dành cho máy tính để bàn đa năng và OmniDesk dành cho máy tính để bàn truyền thống (tuy nhiên, mảng game vẫn thuộc nhãn hiệu OMEN).

HP OmniBook X 14 inch Copilot+ PC 

Đối với danh mục doanh nghiệp của HP, mọi thứ đều được thống nhất dưới dạng Elite, chẳng hạn như HP EliteBook, EliteStudio và EliteDesk.

Tại sao HP lại làm điều này? Cách đặt tên cũ không hề đơn giản và thực sự không nhiều người có thể hiểu được các phân chia dòng sản phẩm của công ty. HP coi thông báo về chip của Qualcomm và nỗ lực thúc đẩy AI của Microsoft là cơ hội để thiết lập lại toàn bộ dải sản phẩm của mình.

Counterpoint Research và các nhà phân tích trong ngành khác đã coi năm 2024 là năm tăng trưởng đầu tiên của thị trường PC sau nhiều năm suy giảm nhờ những chiếc PC AI này.

Ngành PC đang trong cuộc 'tái thiết vĩ đại', nhưng không phải về ngoại hình

Hầu hết các laptop chạy Snapdragon X Elite là laptop Windows vỏ sò kiểu cũ, thậm chí nhiều mẫu còn lấy lại thiết kế từ các phiên bản Intel trước đây. Ngay cả 5G và những chức năng được gọi là “luôn kết nối” cũng đang bị lạc hậu vì Qualcomm không bắt buộc phải áp dụng nó khi sử dụng Snapdragon X. Do đó, hầu hết các nhà sản xuất laptop đều giữ thiết kế đơn giản (và giá cả phải chăng hơn) bằng cách không kết hợp các tính năng tốn kém và phức tạp như anten và phần cứng 5G.

Cuộc tái thiết PC lần này nó đến từ các yếu tố cốt lõi nhất bao gồm:

• Sức mạnh: Bộ xử lý có hiệu năng mạnh mẽ trên một thân máy mỏng nhẹ

• Pin: Laptop có thể phát trực tuyến hơn 20 giờ và hơn 12 giờ làm việc trong thực tế

• AI: Với các NPU mạnh nhất hiện nay và một hệ điều hành có thể tận dụng nó, chúng ta đang chứng kiến sự ra đời của PC AI thực sự thay đổi hoàn toàn cách chúng ta sử dụng, làm việc và giải trí trên laptop.

Trong tương lai gần, chúng ta có thể sẽ thấy nhiều hơn Snapdragon X Elite trong các máy tính xoay gập hay thiết kế 2-in-1 như Surface Pro. Nhưng nhìn chung về mặt thiết kế phần cứng, ngành công nghiệp PC đang tạm dừng lại, tập trung vào nguồn gốc để bắt đầu một kỷ nguyên mới - kỷ nguyên điện toán AI.

Snapdragon X Plus tầm trung của Qualcomm vẫn vượt xa Intel, AMD và Apple về hiệu năng NPU

Mặc dù Apple đã bắt đầu chuyển sang ARM từ 2020 với những mẫu MacBook pin cả ngày, nhưng nó chỉ giới hạn trên những chiếc MacBook. Năm nay mọi chuyện đã khác, khi Qualcomm và Microsoft bắt tay với những nhà sản xuất PC Windows hàng đầu thế giới như Lenovo, HP, Dell, Acer, ASUS thì cũng là lúc cuộc 'tái thiết vĩ đại' chính thức bắt đầu.

Tham khảo: Windows Central

Nếu bạn muốn biết AI có thể giúp gì trong việc sử dụng hàng ngày, bạn có thể tham khảo trong bài viết dưới đây!

Xem thêm:

• Windows 11 lột xác nhờ GPT-4o, đây là những tính năng thông minh bạn sẽ nhận được
• Xem thêm bài viết chuyên mục Thị trường

Trong khi chờ đợi những mẫu laptop chạy Snapdragon X Elite đầu tiên bán ra thị trường, các bạn có thể tham khảo ngay các mẫu laptop đang có giá cực tốt dưới đây đang có mặt tại CellphoneS:

[Product_Listing categoryid="380" propertyid="" customlink="https://cellphones.com.vn/laptop.html" title="Danh sách Laptop đang được quan tâm nhiều tại CellphoneS"]