Hướng dẫn cách xoá dữ liệu hệ thống MacBook hiệu quả

Xóa dữ liệu hệ thống MacBook là giải pháp thiết thực giúp lấy lại dung lượng lưu trữ và cải thiện hiệu suất máy mà nhiều người dùng thường bỏ qua.

Theo thời gian, MacBook của bạn có thể tích tụ hàng chục GB dữ liệu ẩn như file cache, nhật ký hệ thống hay các tệp cài đặt cũ. Nếu không được dọn dẹp định kỳ, những dữ liệu này không chỉ làm đầy ổ cứng mà còn khiến máy chạy chậm, phản hồi kém. Bài viết này của Sforum sẽ hướng dẫn bạn cách xóa dữ liệu hệ thống MacBook một cách hiệu quả.

Dữ liệu hệ thống trên MacBook là gì?

Dữ liệu hệ thống không chỉ là một nhóm tệp rác như nhiều người lầm tưởng. Đây là tập hợp của nhiều loại file mà hệ điều hành macOS cần để hoạt động trơn tru từ bộ nhớ đệm ứng dụng, tệp tạm thời, log hệ thống cho tới những bản sao lưu Time Machine, font chữ, plugin hay file cài đặt ứng dụng còn sót lại.

Những file này thường vô hình với người dùng nhưng lại không ngừng được tạo ra mỗi khi bạn sử dụng trình duyệt, mở phần mềm, hoặc thậm chí chỉ đơn giản là khởi động máy.

Điều đáng nói là macOS không tự động xoá hết những tệp này và theo thời gian, chúng có thể chiếm một phần dung lượng đáng kể, nhất là với những chiếc MacBook có ổ cứng 128GB hoặc 256GB.

Nguyên nhân phổ biến khiến dữ liệu hệ thống đầy

Một số lý do phổ biến dẫn đến tình trạng System Data ngày một tăng:

• Ứng dụng tạo cache rồi không tự xóa: Nhiều phần mềm, đặc biệt là ứng dụng nặng như Adobe hay Final Cut Pro, lưu dữ liệu tạm nhưng không dọn sạch sau khi đóng.
• Trình duyệt lưu nhiều tệp: Cookie, lịch sử duyệt web, ảnh, script đều nằm trong cache.
• Time Machine tạo snapshot cục bộ: Nếu bật nhưng không liên kết ổ cứng ngoài thì máy sẽ lưu các bản sao này.
• File cài đặt vẫn tồn tại: .dmg, .pkg sau khi cài mà không xóa.
• Plugin, tiện ích mở rộng không còn dùng: Chúng vẫn tồn tại và tiêu tốn bộ nhớ.

Nếu bạn thường xuyên dùng nhiều ứng dụng chuyên sâu, dựng phim, chỉnh ảnh hay truy cập web nhiều tab, mục System Data dễ phình to chỉ sau vài tuần. Hiểu được những nguyên nhân này là bước đầu tiên để bạn có thể quản lý và xóa dữ liệu hệ thống MacBook một cách hiệu quả, giữ cho máy tính luôn hoạt động mượt mà.

Dưới đây là các mẫu Macbook mà CellphoneS cung cấp:

Các phương pháp xóa dữ liệu hệ thống MacBook hiệu quả

Dưới đây là 5 cách hiệu quả và an toàn nhất để bạn xóa dữ liệu hệ thống MacBook, giải phóng dung lượng, mà vẫn giữ nguyên hiệu năng cũng như độ ổn định của máy.

Trong Safari

Trình duyệt là "thủ phạm" hàng đầu gây ra lượng dữ liệu tạm khổng lồ, đặc biệt nếu bạn có thói quen mở hàng chục tab và hiếm khi xóa lịch sử duyệt web.

Mặc dù các file tạm (cache) giúp trang web tải nhanh hơn khi bạn truy cập lại, nhưng việc tích tụ chúng mà không được dọn dẹp định kỳ sẽ chiếm dụng đáng kể không gian lưu trữ và góp phần làm đầy bộ nhớ mà bạn cần xóa dữ liệu hệ thống MacBook để giải phóng.

Với Safari trình duyệt mặc định của macOS:

Bước 1: Mở Safari > Nhấn chọn “Safari” ở góc trên bên trái màn hình > Bấm chọn “Preferences”.

Bước 2: Trong cửa sổ Preferences, chuyển sang tab “Advanced”, sau đó tick vào ô “Show Develop menu in menu bar”.

Bước 3: Đóng cửa sổ Preferences. Lúc này, thanh menu trên cùng sẽ xuất hiện mục “Develop”. Click vào “Empty Caches”

Cache sẽ được xóa ngay lập tức. Bạn không mất bookmark, mật khẩu đã lưu, hay lịch sử truy cập.

Với Chrome hoặc Firefox:

Bước 1: Vào Settings > Click chọn mục Privacy & Security > Nhấn tiếp vào Clear browsing data.

Bước 2: Chọn “Cached images and files” và “Cookies and site data” nếu muốn.

Bước 3: Chọn thời gian là “All time” để xóa toàn bộ.

Việc xóa cache không chỉ giúp tiết kiệm dung lượng, mà còn khắc phục các lỗi nhỏ khi website hiển thị sai hoặc trình duyệt phản hồi chậm.

Trong hệ thống

Ngoài Safari, hầu hết các ứng dụng trên Mac đều tạo ra các file cache riêng. Đây là những tệp tạm giúp ứng dụng chạy nhanh hơn trong các lần sử dụng sau. Tuy nhiên, theo thời gian, nếu bạn cài đặt nhiều ứng dụng hoặc từng sử dụng các phần mềm nặng (như Adobe, Final Cut Pro...), những tệp này có thể tích tụ và chiếm rất nhiều dung lượng trong mục "Dữ liệu hệ thống" của bạn.

Để tối ưu hóa không gian lưu trữ và cải thiện hiệu suất, việc xóa dữ liệu hệ thống MacBook định kỳ là điều cần thiết. Để thực hiện, bạn hãy làm theo các bước sau:

Bước 1: Đảm bảo bạn đã đóng tất cả các ứng dụng đang hoạt động.

Bước 2: Mở Finder > Nhấn tổ hợp phím Command + Shift + G để mở cửa sổ “Go to Folder”.

Bước 3: Gõ ~/Library/Caches và nhấn Enter.

Bước 4: Bạn sẽ thấy một loạt thư mục tương ứng với từng ứng dụng đã dùng. Dành chút thời gian để kiểm tra xem bạn còn dùng app nào trong đó hay không.

Bước 5: Với những thư mục liên quan đến app đã gỡ hoặc không còn dùng thường xuyên, bạn có thể xóa.

Bước 6: Kéo chúng vào Trash, sau đó nhấn chuột phải chọn Move to Trash.

Xóa các file tải xuống đã cũ

Thư mục Downloads là nơi chứa rất nhiều tệp tải về từ trước đến nay, bao gồm file PDF, ảnh, video, phần mềm cài đặt (.dmg, .pkg)... Nếu bạn có thói quen tải về mà không xóa, chỉ sau vài tháng thư mục này có thể chiếm hàng chục GB. Cách xóa dữ liệu hệ thống MacBook bằng cách xóa file tải xuống đã cũ như sau:

Bước 1: Bấm vào logo Apple > Ấn chọn Giới thiệu về máy Mac này (About This Mac).

Bước 2: Vào tab Lưu trữ (Storage) > Nhấn Quản lý (Manage).

Bước 3: Trong cửa sổ mới, chọn mục Tệp tải xuống (Downloads) để xem danh sách tất cả các tệp đang chiếm dung lượng.  Sắp xếp theo kích thước hoặc thời gian để dễ dàng nhận biết tệp không còn sử dụng. Chọn các tệp đã cũ hoặc không còn giá trị và xoá khỏi máy.

Ngoài Downloads, bạn cũng nên kiểm tra Desktop và Documents nơi nhiều người lưu tạm dữ liệu nhưng sau đó bỏ quên. Đặc biệt chú ý đến các bản sao tài liệu, ảnh chụp màn hình hoặc file cài đặt ứng dụng.

Xóa tiện ích mở rộng

Tiện ích mở rộng (extensions) thường nhỏ nhưng khi để quá nhiều, hoặc cài đặt từ nguồn không rõ ràng, chúng không chỉ làm nặng trình duyệt mà còn tiềm ẩn nguy cơ bảo mật. Dọn dẹp chúng không chỉ giúp giải phóng bộ nhớ mà còn giúp Mac hoạt động mượt hơn, đặc biệt là khi mở nhiều tab cùng lúc.

Trên Safari:

Bước 1: Mở Safari > Nhấn vào mục Preferences.

Bước 2: Chọn Extensions > Gỡ bỏ những extension bạn không dùng nữa

Trên Chrome:

Bước 1: Nhấn vào biểu tượng ba chấm > Nhấn tiếp mục More Tools.

Bước 2:  Chọn Extensions.

Bước 3: Xem qua danh sách extension đang hoạt động và chọn “Remove” cho các tiện ích không còn cần thiết.

Bạn sẽ bất ngờ khi thấy trình duyệt khởi động nhanh hơn, ít bị treo hơn, và phản hồi tốt hơn sau khi dọn phần này.

Sử dụng phần mềm dọn dẹp của bên thứ ba

Nếu bạn muốn tiết kiệm thời gian và tránh rủi ro xoá dữ liệu hệ thống MacBook nhầm, các phần mềm dọn dẹp chuyên dụng là lựa chọn tuyệt vời. Những công cụ như CleanMyMac X hay Gemini 2 được thiết kế để xử lý dữ liệu hệ thống một cách tự động và an toàn.

• CleanMyMac X: Quét toàn bộ hệ thống, gợi ý xóa các file không cần thiết như cache, log, file cài đặt cũ...
• Gemini 2: Chuyên phát hiện và xóa các file trùng lặp
• DaisyDisk: Trực quan hóa dung lượng theo thư mục, giúp bạn dễ dàng xác định khu vực chiếm nhiều bộ nhớ nhất

Chỉ cần đảm bảo bạn tải từ trang web chính thức để tránh các rủi ro về bảo mật.

Lưu ý quan trọng khi xóa dữ liệu hệ thống

Lưu ý quan trọng khi xóa dữ liệu hệ thống MacBook:

• Chỉ xóa các file như bộ nhớ đệm (cache), file tạm, log hệ thống, phần mềm không dùng, tiện ích mở rộng.
• Không xóa file hệ thống gốc hoặc thư mục quan trọng của macOS.
• Nên sao lưu dữ liệu trước khi thực hiện bất kỳ thao tác dọn dẹp nào.
• Tránh dùng phần mềm tối ưu không rõ nguồn gốc, dễ gây xung đột hệ thống.
• Khởi động lại máy sau khi dọn dẹp để hệ thống hoạt động ổn định hơn.

Việc xóa dữ liệu hệ thống MacBook không chỉ giúp giải phóng dung lượng quý giá mà còn cải thiện hiệu năng máy, giảm rủi ro lỗi phần mềm. Hy vọng với các thủ thuật Macbook đã chia sẻ, bạn có thể dễ dàng dọn dẹp ổ cứng mà không lo mất dữ liệu hay gây lỗi hệ thống. 

Xem thêm các bài viết tại chuyên mục: Máy tính - Laptop - Tablet